4.6 Ядродағы бөлшектердің байланыс энергиясы және атомдық энергияны алу мүмкіндігі
Масса кемтігі және ядродағы бөлшектердің байланыс энергиясы. Химиялық элементтердің атомдарын зерттеу тәжірибесі көрсеткендей, атом ядросының массасы оларды құрайтын протондар мен нейтрондардың массаларының қосындысынан кіші. Бұл масса жетіспеушілігі масса кемтігі атауына ие болды. Алғаш рет масса кемтіктігі гелий атомында анықталған. Жалпы жағдайда, ∆m масса кемтігі былай жазылады:
немесе
(4.5.1)
Масса кемтігі былай түсіндіріледі: өзара әрекеттеспейтін нуклондар тобы ядроға біріккенде, олардың арасында өзара қатты байланыс пайда болады. Сол кездегі байланыс энергиясы (энергия мен массаның байланыс заңы бойынша) кемтікке сәйкес келеді
(4.5.2)
мұнда с- вакуумдегі жарық жылдамдығы.
Нуклондардың ядрода бірігуінен байланыс энергиясына тең энергия бөлінеді деп есептеледі. Керісінше, ядроны құраушы нуклондарға бөлу үшін байланыс энергиясына тең жұмыс істеу керек.
(4.5.2)-ті мына теңдік ретінде жазуға болады
(4.5.3)
Мысалы, гелий атомы ядросындағы (α – бөлшек) нуклондардың байланыс энергиясы:
немесе бір нуклонға есептегенде α бөлшектің меншікті байланыс энергиясы 28.4 : 4 = 7.1 Мэв/ нуклон.
Достарыңызбен бөлісу: |