Дәрілік өсімдіктер Орындағандар:Құсанбай А

Дәрілік
өсімдіктер
Орындағандар:Құсанбай А.
Наган А.

Дәр ілік өсімдіктер Қазақстанда
Қазақстанда өсетін алты мыңнан астам өсімдік түрінің бес жүздей түрі
дәрілік өсімдіктерге жатады.
Дәрілік өсімдіктерді Виктор Камкин мен Тоқтар Бексейітов 2011 жылдан
бері зерттеп келеді. Зерттеулер көрсеткендей, Павлодар облысындп дәрілік
өсімдіктердің 194 түрі жабайы өседі, оның 100-і Баянауыл өңірінде. Оларды
плантацияларда оңай өсіреді және шөп шайларын өндіруде қолдануға болады.
Қазіргі уақытта бүкіл әлемде табиғи экологиялық өнімдердің, соның
ішінде шөп шайларының танымалдығы артып келеді. Кейбір елдер олардың
негізінде ұлттық брендтерді жасайды, олардың көпшілігі экспорттық масштабқа
ие (Эвалар, Алтай балқарағайы, Сібір саулығы, Биолит, Хорст және т.б.).
Қазақстандық өндірушілердің ішінде тек «Зерде» компаниясын атауға болады,
бірақ ол негізінен импорттық шикізатпен жұмыс істейді. 

“Химфарм”АҚ SANTO
Алматы “Нобель” фармацевтикалық фабрикасы
“Абди Ибрахим Глобал Фарм” ЖШС
“Қарағанды фармацевтикалық кешені” ЖШС
“Келун-КазФарм” ЖШС
“Dolce” ЖШС
“Зерде-Фито” ЖШС
“Досфарм”ЖШС
2020 жылғы жағдай бойынша Қазақстанның фармацевтика саласында 33
кәсіпорын дәрілік заттарды шығарады. Оның ішінде 17 өндіруші өнімнің
тиімділігін, қауіпсіздігін және сапасын растайтын жақсы өндірістік тәжірибе
(GMP) стандартына сәйкес келеді. Өндіріс көлемі бойынша үш облыс көш
бастап тұр: Шымкент (25,9 млрд теңге), Алматы облысы (20,6 млрд теңге) және
Алматы (17,5 млрд теңге). Дегенмен, ішкі нарықтың жалпы үлесінің 86,2
пайызын импорттық дәрілер мен медициналық бұйымдар құрайды.Бұл
жинақта біз еліміздегі дәрі-дәрмектің басым бөлігін өндіретін сегіз
фармацевтикалық зауыттар көрсетілген:

«Химфарм» АҚ (Санто)
SANTO сауда белгісі бар «Химфарм» АҚ Қазақстандағы ең
ірі фармацевтикалық компания болып табылады. Ол 135
жылдан астам өмір сүріп келеді және өз жолын
фармацевтикалық өндіруден бастады. Дайын дәрілік
формалар зауытта 1993 жылдан бері шығарылады.
Қазақстандық фармацевтикалық компаниялар арасында
Химфарм 30%-дан астам үлесімен нарықтың көшбасшысы
болып табылады. Компания сонымен қатар Орталық және
Шығыс Еуропа, Кавказ және Орталық Азия нарықтарында
жұмыс істейді.
Компания портфолиосында 12 фармакотерапиялық
топтағы 240-тан астам генериктік препараттар бар. Бұл
инъекциялық 
және 
инфузиялық 
ерітінділер,
антибиотиктер мен антисептиктер, ауызша препараттар
(дәрумендер, минералдар, тұнбалар, сироптар) және т.б.

Алматы «Нобель» фармацевтикалық фабрикасы
«Нобель АФФ» АҚ кәсіпорны 2002 жылы Алматы
фармацевтикалық фабрикасының негізінде құрылған.
Компанияда жылына 750 миллион таблетка, 250
миллион капсула, 20 миллион бөтелке сироптар мен
суспензиялар, 10 миллион түтік кремдер мен гельдер
шығаратын 500-ге жуық қызметкер жұмыс істейді.
Нобель 250 фармацевтикалық формада 65-тен астам
дәрі шығарады. Бұл жүрек-қан тамырлары, тыныс алу
және жүйке жүйесі, асқазан-ішек жолдарының
ауруларын емдеуге арналған препараттар, бактерияға
қарсы, саңырауқұлақтарға қарсы, вирусқа қарсы,
қабынуға 
қарсы, 
ауырсынуды 
басатын,
антипиретикалық және басқалар.
Кәсіпорын өнімінің 30 пайызын ТМД елдерінің
нарығына шығарады және еуразиялық экономикалық
интеграция арқылы экспорт үлесін 50 пайызға
жеткізуді мақсат етіп отыр.

«Абди Ибрахим Глобал Фарм» ЖШС
Компания 2012 жылы Қазақстанда фармацевтикалық зауыт
салу жөніндегі инвестициялық жобаның аясында екі
кәсіпорынның бірігуі нәтижесінде пайда болды: түрік
компаниясы Abdi Ibrahim және қазақстандық БК Global
Pharm ЖШС. Қазақстандық «БК Global Pharm» ЖШС
компаниясы өз жұмысын 2002 жылы бастады және 2011
жылға қарай 70-тен астам дәрі-дәрмек шығарды.
Инвесторлық компания Abdi Ibrahim 1912 жылы шағын
фармацевтикалық зертхана ретінде құрылды және қазір
түрік фармацевтика секторының көшбасшысы болып
табылады.
Кәсіпорын 
гипогликемиялық, 
туберкулезге 
қарсы,
гастроэнтерологиялық, 
гепатопротекторлық,
антигистаминдік, құрысуға қарсы препараттарды, сондай-
ақ АИТВ инфекциясын емдеуге арналған препараттарды
шығарады. Өндірілген дәрілер Әзірбайжан, Өзбекстан,
Тәжікстан, Қырғызстанға да экспортталады

«Қарағанды 
фармацевтикалық 
кешені»
ЖШС
Компания 2006 жылы құрылып, 2010 жылы
«СК-Фармация» 
Бірыңғай 
мемлекеттік
дистрибьюторымен 
алғашқы 
келісім-
шартқа 
отырды. 
Компания
иммунобиологиялық, биофармацевтикалық
және 
түпнұсқалық 
дәрі-дәрмектерді
өндіруге маманданған. Қазір кәсіпорында
үш 
зертхана 
бар: 
физика-химиялық,
микробиологиялық және биохимиялық.
Кәсіпорын қант диабеті, инфаркт, инсульт,
склероз және басқа да сирек кездесетін
ауруларды емдеуге арналған препараттар
шығарады. Sputnik V (Gam-COVID-Vac)
құрама векторлық вакцинасы да осында
шығарылады.

«Келун-КазФарм» ЖШС
Алматы 
облысында 
«Келүн 
– 
Қазфарм»
фармацевтикалық зауыты 2014 жылы пайдалануға
берілді. 
Қытайдың 
Kelun 
фармацевтикалық
корпорациясы инвестициялаған зауыт құрылысына
7,5 миллиард теңгеден астам қаржы жұмсалған. Бұл
әлемдегі 
антибиотиктер 
мен 
инфузиялық
ерітінділердің ең ірі өндірушісі.
Зауыттың қуаттылығы үлкен көлемде өнім шығаруға
мүмкіндік береді. Мысалы, 2017 жылы компания 58
миллионнан астам бөтелке инъекциялық ерітінділер
шығарды. Зауытта 400 адам жұмыс істейді. Қазіргі
уақытта «Келун-ҚазФарм» өз өнімінің 20%-ын
Қазақстанның ішкі нарығына өткізсе, 80%-ын басқа
ТМД елдерінің нарығына экспорттайды. Бұл
инфузиялық 
және 
инъекциялық 
ерітінділер,
онкологиялық 
препараттар, 
алдағы 
уақытта
лиофилденген 
ұнтақ 
өндірісін 
жолға 
қою
жоспарлануда.

«Dolce» ЖШС
Компания 1998 жылы Алматы облысында құрылған
және бір рет қолданылатын медициналық және
медициналық емес бұйымдар мен дәрілік заттарды
шығаратын ірі өндіруші болып табылады. 2006 жылы
Dolce бірінші болып белсендірілген көмір мен
зарарсыздандырылған қолғаптар шығарды. 2011 жылы
компания 
«СК-Фармация» 
компаниясымен 
ұзақ
мерзімді келісім-шартқа отырды, оның көмегімен
ҮИИД (үдемелі индустриялық-инновациялық даму)
мемлекеттік бағдарламасы бойынша әсерлі көмек алды.
Компанияның өнімдеріне бір реттік медициналық
бұйымдар, кәсіби шығын материалдары, стационарлық
инфекциялардың алдын алуға және медициналық
персоналды қорғауға арналған бір реттік киімдер мен
іш киімдер, сондай-ақ дәрілік заттар (белсендірілген
көмір 0,25 No 10 «Ультра адсорб») кіреді. Өнімдерін
Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан, Тәжікстан,
Ауғанстан, Ресей сияқты елдерге экспорттайды.

«Зерде-Фито» 
ЖШС 
Орталық 
Азия
аймағындағы 
фитопөнімдерді 
өндірумен
айналысатын ірі кәсіпорын. Кәсіпорын 2005
жылы «НПО «Зерде» ЖШС өндірістік бағыты
аясында 
құрылған. 
Компанияның 
өнім
ассортименті 280-ден астам өнім түрін
қамтиды.
Бүгінгі таңда компания нарықтың 80%-дан
астамын алып жатқан отандық дәрілік шөптік
препараттарды өндірушілер арасында жетекші
орынға 
ие. 
Бұл 
поливалентті 
және
иммуновитаминді препараттар, моно-шөптер,
емдік шөп шайлары, әйелдер мен балаларға
арналған линиялар, дәрі-дәрмектер мен
диеталық қоспалар.
Сондай-ақ 
компания 
қазақстандық
фитоөнімдерді Ресей, Қырғызстан және басқа
да көршілес елдер сияқты жаңа экспорттық
нарықтарға шығару бойынша жұмыс жүргізуде.

«Досфарм» ЖШС
«Досфарм» компаниясы – жаңа дәрілерді әзірлеуге
және бұрыннан белгілі дәрілерді өндіруге, оларды
жылжытуға және нарықта сатуға арналған толық
циклді кәсіпорын. Ол 2001 жылы Алматыда
құрылған.
Компания ампулалар, таблеткалар, жақпа, гельдер,
кремдер, тамшылар, спрейлер, косметика және
тағамдық 
қоспалар 
түріндегі 
инъекциялық
ерітінділерді өндіруге маманданған. Кәсіпорын
Қазақстанда бірінші болып өнімдерді асептикалық
ораудың озық әдісін енгізді. Қазіргі уақытта ол
қазақстандық фармацевтикалық нарықтағы ең
жылдам 
дамып 
келе 
жатқан 
өндіруші
компаниялардың 
бірі 
болып 
табылады.
Компанияның экспорт географиясына ТМД елдері,
Моңғолия және Грузия кіреді.

Дәрілік шөптерді отандық жеткізушілер мен өндірушілердің арасында
келесі кәсіпорындарды бөліп көрсетуге болады: «Красногорсклекартва» АҚ;
«Алтайвита» ЖШС; «Кавказ шөптері» ЖШС; «AltaiExport» ЖШС; «Эвалар»
АҚ; «RIA PANDA» ФК» ЖШС; «Медиафарм» АҚ; «ТАМУС» ЖШС; «Женьшень»
арнайы ауыл шаруашылығы кәсіпорны» жауапкершілігі шектеулі
серіктестігі; «Агроресурсы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Шетелдік
жеткізушілер арасында негізгі компаниялар Үндістан, Қытай және Оңтүстік
Америка елдерінен келеді.
Ең көп сатылатын шөптер мен өсімдік жемістері мыналар::долана жемісі
қара және қызыл, галега, орегано, Салли, қырмызы,лаванда, Линден,
жалбыз, түймедақ,итмұрын және т.б.

Дәрілік өсімдіктерді өсіру орта ғасырлардан бері қолға алынған. Мұны
монахтар мен ауқатты адамдардың жеке емшілері жасаған. Аурулар мен
жараларды емдеу үшін олар жаңа піскен және кептірілген шөптерді,
сондай-ақ олармен дайындалған қайнатпаларды, тұнбаларды және
майларды пайдаланды. Ал мұндай өсімдіктерге бөлінген аумақтар
аптекасы деп аталған.
Жалбыз. Әр бақшада кездесетін ең көп таралған өсімдіктердің бірі.
Құрамында көптеген дәрумендер мен эфир майлары бар, халықтық
медицинада ол қабынуға қарсы, қан тамырларын кеңейтетін,
холеретикалық, ауыруды басатын және тыныштандыратын дәрі ретінде
қолданылады. Жалбыз – бұтақшаларда жиналған, сусымалы сабақтары
мен көзге түспейтін ұсақ гүлдері бар көпжылдық өсімдік. Ол үйде жақсы
өседі - терезедегі немесе балкондағы құмыраларда.

Қырмызы. Арнайы хош иіс беретін әдемі сары және қызғылт сары гүлдері бар
емдік және сәндік бір жылдық өсімдік. Олардан дайындалған су және алкоголь
тұнбалары жараларды емдеп, терідегі, ауыз қуысы мен асқазан-ішек
жолдарының қабынуын басады.
Фармацевтикалық түймедақ. Оның қайнатпасы дайындалатын гүлдері емдік
қасиетке ие. Ол қабынуға қарсы қасиетке ие және тамақ ауруы мен тіс ауруына,
суық тиюге және ас қорыту проблемаларына көмектеседі және жаралардың
жазылуын тездетеді. Сондай-ақ косметологияда шашты ағарту үшін
қолданылады.
Шалфей. Кішкентай сирень гүлдері мен ұзартылған жапырақтары бар ықшам
бұталар. Өсімдіктердің ауа бөліктерінен алынған қайнатпа іріңді жараларды
емдеуге, тамақ ауруы кезінде шайнауға және асқазан-ішек жолдарының
қабынуын емдеуге қолданылады.

Әртүрлі биіктіктегі және пішіндегі өсімдіктер бір-бірінің қалыпты
дамуына кедергі жасамауы керек. Өрмелеу үлгілері үшін
тіректерді орнату керек, артқы жағында биік өсімдіктерді
отырғызу керек, ал сусымалы және жайылғандарды тік
өсімдіктерден бөлек отырғызу керек.
Мұндай екпелер шұңқырлардан, септиктерден, жануарларды
ұстайтын орындардан және жолдардан мүмкіндігінше алыс
орналастырылады.
Дәрілік өсімдіктерді химиялық тыңайтқыштармен қоректендіруге
немесе аурулар мен зиянкестерге қарсы агрессивті химиялық
заттарды шашуға болмайды. Осы мақсатта тек табиғи препараттар
қолданылады.
Аптека төсектеріне үнемі күтім жасау керек, уақтылы суару,
қопсыту және арамшөптерді жою.
Аптека бақшасы үшін өсімдіктерді таңдағанда, жеке қалаулар мен
қажеттіліктерді, сондай-ақ өсіп келе жатқан жағдайларды ескеру
қажет: климат, топырақ құрамы және ылғалдылық.Мұндай
өсімдіктердің барлығы дерлік жарық сүйгіш, сондықтан оларға күн
жақсы жарықтандырылған жерді таңдаған дұрыс. Көлеңкеге төзімді
дақылдарды бұталардың астына отырғызуға болады.
Ережелері:

Назарларыңызға
рахмет!