Бір кезеңді имплантация көрсеткіштерін талдау жасаңыз.
Бір кезеңді имплантация -бұл имплантантты тіс жұлынғаннан кейін бірден ұяшыққа салынып, имплантациялау әдісі. Уақытша құрылымды операциядан кейін үш күн ішінде орнатуға болады (көбінесе имплантация күні)
Артықшылығы:
-тіс дәрігеріне жиі бару талап етілмейді
- бір приемда тісті жұлып тастап, имплант қоюға болады;
-эстетикалық нәтиже - тіпті тістер мүлдем жоқ болса да, сіз үш күнде жаңа күлкі ала аласыз;
-операциядан кейін тез жазылу, инфекция мен ісіну және басқа да асқынулардың минималды қаупі, өйткені операция кесу және тігіссіз өтеді;
-қарсы көрсеткіштердің шағын тізімі.
-әдетте сүйек егу үшін және имплантация үшін орынды дайындауға қосымша шығындар талап етілмейді -;
Шіріген тісті алып тастау қажет болған жағдайда, тіс түбірінің мойны қиғаш, ұсақталған, көлденең сынса, протездеу арқылы тістің анатомиялық пішінін қалпына келтіру мүмкін болмаса, дереу тіс имплантациясы көрсетіледі . Созылмалы қабыну процесінің белгілері болған жағдайда импланттарды дереу имплантациялауға тыйым салынады. Егер тіс периодонтитті консервативті емдеудің тиімсіздігіне байланысты жойылса (тістің айналасындағы тіндердің қабынуы), бір сатылы имплантациядан бас тарту керек.
Дереу имплантацияға абсолютті қарсы көрсеткіштер:
• психикалық бұзылулар;
• қан аурулары;
• қатерлі ісіктер;
• эндокриндік жүйенің бұзылуы;
• периодонтит, пародонт ауруы – тіс түбірі ашылуымен және сүйек тінінің жоғалуымен бірге жүретін пародонт аурулары.
Бір фазалы-Тіс жұла салысымен имплантат орнату әдісі
1-этап: Жақсүйекке имплантты орналастыру. Операция хирургиялық кабинетте жергілікті жансыздандыру көмегімен жасалынады. Операция уақытында ең бірінші сүйектік ложа дайындалады, соған имплант енгізіледі. Имплантты орналастырып болғаннан кейін, винт заглушка орнатылып, шырышты қабық тігіледі. 3-4 айға дейін жазылу кезеңі остеоинтеграция жүреді.
2-этап: Қойылған имплант айналасында микрооперация. Импланттың бетін ашып, оған қызылиек қалыптастырғыш орнатады. Бірнеше күннен кейін ол алынып, абатмент орнатылады. Содан кейін имплантқа жасанды сауыт дайындауға кіріседі.
3-этап: Ортопедиялық кезең: қойылған абатментпен бірге қалып алынып, жасанды сауыт дайындалады.
2
1
2
Переимплантиттің пайда болуының себептерін анықтаңыз.
Периимплантит – тірек сүйектің үдемелі жоғалуына әкелетін оссеоинтеграцияланған импланттың айналасындағы тіндердің қабынуы. Клиникалық зерттеулерге сәйкес, әртүрлі заманауи имплантация жүйелерін пайдаланған кезде периимплантит 12-43% жағдайда дамиды. Перимплантит - бұл тіс импланттарынан бас тартудың ең көп таралған себептерінің бірі. периимплантитті мукозиттен ажырату керек - сүйек жоғалу белгілерінсіз имплантқа іргелес шырышты аймақтың қабынуы.
Периимплантит себебі
• Периимплантиттің дамуына әкелетін этиологиялық факторлар тістерді имплантациялау процедурасы кезіндегі медициналық қателіктермен, имплантация жүйесі мен протездік құрылымның сапасымен, сондай-ақ ауыз қуысының гигиенасын сақтамаумен байланысты болуы мүмкін. Сонымен қатар, көп уақыт өтпей операциядан кейінгі асқынулар, әдетте, имплантация мен протездеудің хирургиялық кезеңіндегі техникалық қателерден, ал ұзақ мерзімді кезеңде пациенттің гигиеналық нормаларды сақтамауынан туындайды.
• Медициналық қателер
Периимплантиттің пайда болуы күтпеген немесе кездейсоқ жағдай емес. Керісінше, оның пайда болуы әрқашан заңды, өйткені 90% -дан астам жағдайларда бұл дәрігерлердің қателіктерінің нәтижесінде пайда болады (имплантациялық хирург, ортопед-стоматолог, тіс техникі). Бұл қателер мыналарға байланысты болуы мүмкін:
• науқасты жеткіліксіз тексеру,
• науқастың ауыз қуысын операцияға нашар дайындау,
• имплантацияны жоспарлаудағы қателер,
• имплантологтың операцияның хирургиялық протокол бойынша жұмы істемеуі,
• протездеудегі қателер.
Науқасты дайындау кезіндегі негізгі қателер
1. Егер имплантация қабыну (периодонтит) салдарынан жойылған тіс орнында жүргізілсе, периимплантит дәрігердің тісті алған кезде оның ұяшығынан қабыну түйіршіктерін толық жоя алмауынан туындауы мүмкін.
2. Егер имплантация мұрынның, миндалиндердің созылмалы инфекциясы көздері бар науқаста, пазухалардың қабынуы (гайморит), сондай-ақ нашар емделген тістермен байланысты жүргізілсе ауру дамиды. Бұл жағдайда науқастың ауыз қуысында өте агрессивті патогендік микрофлора болады.
3. Пародонтитпен ауыратын науқастарда имплантация кезінде пародонт қалталары санация жасалмаған болса, сондай-ақ антибиотикалық терапия жүргізілмеген болса дамиды.
4. Имплантациялау кезінде дәрігер науқаста жүйелі ілеспе аурулардың, мысалы, қант диабетінің болуын елемеген болса, әйелдердің гормоналды деңгейінің ауытқуының ерекшеліктерін немесе науқастың белсенді темекі шегуші, ауру екенін ескермеген.
Операцияны жоспарлаудағы негізгі қателер
1. Импланттың саны мен орналасуын жоспарлау кезінде импланттардың бір-бірінен, сондай-ақ көршілес тістерден орнатылатын қашықтықтарына назар аудару өте маңызды. Сондай-ақ жоспарлау кезеңінде болашақ имплантаттар аймағында қызыл иектің қалыңдығын және имплант отырғызылатын айналасындағы бекітілген қызыл иектің көлемін ұлғайту бойынша операциялардың қажеттілігін анықтау өте маңызды. Периимплантиттің даму себептері-
2. Имплант пен көрші тіс арасындағы тым аз қашықтық (2,0 мм-ден аз).
3. Көрші импланттардың арасындағы қашықтық аз болуы(3,0 мм-ден аз).
4. Қызылиектің қалыңдығы аз(2 мм-ден аз) – импланттың айналасында қызыл иектің эстетикасын нашар болып қана қоймайды, сонымен қатар инфекцияның ауыз қуысынан оссоинтеграция аймағына енуіне нашар тосқауыл болып табылады.
5. Импланттың айналасында бекітілген қызыл иектің тым аз көлемі (4 мм-ден аз) – уақыт өте келе бұл жылжымалы қызыл иектің имплант айналасындағы «гингивальды манжетті» жұлып алуына әкеледі. Ал периимплантиттің дамуы тек уақыт мәселесі.
Хирургиялық ережені сақтамау
Көбінесе пери-имплантиттің дамуы хирург-имплантологтың имплантты орнатудың хирургиялық протоколды сақтамауымен байланысты. Операция сатысында келесі қателіктер жіберілуі мүмкін:
1. Титан имплантаттарының бетінде коррозиядан қорғайтын оксид қабаты болады. Импланттың бетіне кездейсоқ механикалық зақым келген жағдайда (мысалы, дәрігер имплантты түсіріп алса) оксид қабаты бұзылады, бұл алдымен импланттың коррозиясына, кейінірек периимплантиттің дамуына әкеледі.
2. Периимплантит сүйекке енгізер алдында импланттың бетінде бактериялық ластану болса пайда болуы мүмкін. Мысалы, имплантты орауышынан алып тастаған кезде, дәрігер кездейсоқ имплантты стерильді емес бетке қоюы немесе түсіруі мүмкін. Сондай-ақ, имплантантты ауызға салған кезде дәрігер онымен ерінге немесе ауыз қуысының шырышты қабығына кездейсоқ тиіп кетуі мүмкін. Бұл қабынудың дамуы үшін жеткілікті болады.
3. Егер дәрігер сүйек орнын дайындағанда, тальк ұнтағы бар қолғаппен фрезаларды алған кезде периимплантит пайда болады. Оның бөлшектері тіпті антисептикпен жуылғаннан кейін де сүйек орнында қалады және асептикалық қабынуды тудырады. Сондықтан тальк ұнтағы жоқ стерильді хирургиялық қолғаптарды пайдалану немесе 70 г спиртке малынған тампонды қолданып қолғаптан тальк ұнтағын мұқият алып тастау өте маңызды.
4. Сүйек орнын соңғы кезеңіне дейін дайындап қойғаннан кейін. Мұнда тек бактериялық ластану ғана емес, сонымен қатар сілекей өте химиялық агрессивті болғандықтан - сүйектің үстіңгі химиялық күйігі пайда болады. Соңғысы оссоинтеграцияға кедергі жасайды.
5. Әдетте имплант астындағы сүйек орнының диаметрі импланттың диаметрінен 0,5 мм кем болуы керек. Егер дәрігер импланттың астында тым тар сүйек төсегін құрған болса, онда имплант сүйекке енгізілгеннен кейін сүйек қабырғаларына тым қатты басады, бұл қабынудың дамуын тудыруы мүмкін.
6. Егер дәрігер импланттың диаметрімен салыстырғанда тым кең сүйек төсегін қалыптастырса, бұл да жаман. Бұл импланттың бастапқы тұрақтылығының нашарлығына ғана емес, сонымен қатар патогендік бактериялардың импланттың беті бойымен оңай қоныс аударуына әкеледі.
7. Сүйек орнының қалыптасуы кезінде судың нашар салқындауы сүйектің күйіп қалуына және периимплантиттің дамуына әкеледі.
8. Қақпақ бұрандасы(винт-заглушка) немесе қызылиек қалыптастырғыш имплантқа мықтап бұралмаса, міндетті түрде қабыну пайда болады. Бос қуыстарда инфекция көбейеді.
9. Импланттың үстінен шырышты қабықты тігу кезінде қате тігу – сонымен қатар остеоинтеграция аймағының бактериялық ластануына және қабынудың дамуына әкелуі мүмкін.
Протездеудегі қателер
• Имплантантолог-хирург жіберген қателіктермен қатар, протездік құрылымды жасау сатысында ортопед-стоматолог пен тіс технигі жіберетін бірқатар қателіктер бар. Периимплантиттің себебі болуы мүмкін:
• имплантқа шамадан тыс шайнау жүктемесінің болуы, мысалы, сауыт биіктігі мен импланттың түбір бөлігінің ұзындығының дұрыс емес арақатынасына байланысты немесе сауыттың ені имплантат диаметрінен айтарлықтай асып кетсе дамиды.
• егер титан имплантатына кобальт-хром қорытпасынан жасалған абатмент орнатылса - бұл коррозияға және қабынудың дамуына әкелуі мүмкін;
• имплант пен абатмент, немесе абатмент пен сауыт арасында бос қуыс болса (бұл жағдайда микро саңылауларда инфекция көбейеді);
• егер имплантқа цементті бекіту арқылы коронка бекітілген болса - артық цемент қызылиек астында қалуы мүмкін, бұл сөзсіз қабынуды тудыруы мүмкін;
• имплантаттардағы көпір астындағы суару (промывное) кеңістігі дұрыс жасалмаса;
• коронка осі мен имплант осі арасындағы бұрыш 27 градустан жоғары болса
Науқаспен байланысты факторлар
• Периимплантиттің дамуына науқастың объективтік кінәсі тек ауыз қуысының гигиенасын сақтамау және темекі шегуге қатысты. Бұл екі фактор да периимплантиттің даму қаупін айтарлықтай арттырады. Дегенмен, импланттардың айналасындағы қабыну қаупін арттыратын бірқатар басқа жағдайлар мен қатар ілеспелі жүретін аурулар бар.
• бруксизм (тістерді қайрау),
• кортикостероидтармен ұзақ емдеу,
• алдыңғы уақыттарда өткен химиотерапия,
• қатар жүретін жүйелік аурулар, мысалы, қант диабеті немесе остеопороз – периимплантиттің даму қаупін арттырады (бірақ оның өздігінен пайда болатын факторлары емес).
• Ескерту: бұл жағдайлар мен аурулар имплантацияға абсолютті қарсы көрсетілімдер болып табылмайды, бірақ дәрігер имплантация туралы шешім қабылдаған кезде пациентке асқыну қаупінің жоғарылауы туралы ескертіп, оң және теріс жақтарын мұқият назар аудару керек. Көбінесе табысқа ұмтылу үшін дәрігерлер денсаулығы өте қолайсыз науқастарды имплантацияға алады, содан кейін пациенттерде асқынулар дамуы пайда болады.
2
1
3
«Абатмент» түсінігіне анықтама беріңіз. Қолданылу аймағын анықтаңыз.
Абатмент имплантқа винт немесе цемент арқылы бекітіліп тұрады. Абатмент металдан, пластмассадан, керамикалық материалдардан дайындалуы мүмкін.
Тірек - бұл металл немесе пластмассалы цилиндрдің штифтке бұралуы болып табылады. Оған жоғарыдан тәж бекітілген. Бүкіл протездік құрылымның төзімділігі мен қызмет ету мерзімі тірекке байланысты.
Тіректердің бірнеше түрлері бар:стандарт;жеке;Түзу;бұрыштық;сфералық;көп бірлік.
Олардың ең көп таралғаны стандартты тірек болып табылады. Тіреуіштің бұл түрі белгілі бір шаблондар бойынша жасалады және әртүрлі пішіндер мен өлшемдермен ерекшеленеді.
Стандартты тірек мүмкіндіктері
Өндірушілер әртүрлі ұзындықтары мен бұрыштары бар стандартты тіректердің тұтас желісін шығарады. Бұл санатта тіс имплантасына қатысты алты ұзындық және әртүрлі еңкейту опциялары (20-дан 45 градусқа дейін) бар.
Стандартты тіректердің артықшылығы олардың қалыпты құнын қамтиды, бұл тіс имплантациясының бүкіл процедурасының құнына оң әсер етеді және әмбебаптығы - олар қолданыстағы имплантация әдістерінің көпшілігіне жарамды.
Бұл тірек түрінің кемшіліктері олардың диаметрі тәжден айтарлықтай аз болуын қамтиды, бұл оны орнату сапасын төмендетуі мүмкін. Кейде титан тәж материалы арқылы коринеди, бұл протездің эстетикасын айтарлықтай бұзады.
Кейбір жағдайларда стандартты курылымды кызыл иек жақсы ұстамайды, бұл қызыл иектің жиегін пластикалық қайта құруды қажет етуі мүмкін. Сондай-ақ, тіректердің стандартты пішіні әрқашан науқастың тістерінің жеке пішініне сәйкес келмейді және бұл жағдайда тірек тегістелуі керек.
Тіректі орналастыру
Тіреуіш арнайы медициналық цемент немесе бұрандалы бекіту арқылы бекітіледі.
Бұрандалы бекіту үшін тәж тірекке бұрандалы. Бекітудің бұл әдісі артықшылығы бар, қажет болған жағдайда тәжді алып тастауға және қалпына келтіруге болады. Сондай-ақ, жұмсақ тіндерге түссе, ауыз қуысының шырышты қабығын зақымдауы мүмкін цемент жоқ.
Цементті тіреу әдісі көбінесе бұрандалы әдісті қолдануға болмайтын жағдайларда қолданылады.
Тіректерді жасау
Стандартты тірек көбінесе титаннан немесе пластиктен жасалған. Титан берік, сенімді және биоүйлесімділігі жоғары.
Бұл металдың қараңғы көлеңкесі бар болғандықтан - кейде ол протез арқылы жарқырайды, сондықтан олар оны алдыңғы тістерді протездеуде қолданбауға тырысады. Титан тіректері көбінесе молярлы протездеуде қолданылады. Кызылиектин төмен түсуі жағдайында науқаста қызыл иек пен тістің тәжі арасында қара металл жолағы болуы мүмкін.
Пластмасса ұзақ жүктемелерге төтеп бере алатын жеткілікті берік материал емес, сондықтан уақытша тіректер ретінде пластикалық тіректер пайдаланылады, олар кейіннен тұрақты тіректермен ауыстырылады.
Қазіргі уақытта стандартты тіректер қатарында цирконий диоксидінен жасалған бөлшектерді көбірек табуға болады. Бұл материал қымбатырақ болса да, оның ақ болуы артықшылығы бар және тәж арқылы көрінбейді. Сондықтан цирконий алдыңғы тістерге орнатылатын тіректерде қолданылады, бұл протездеудің жоғары эстетикалық нәтижесіне қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Металға аллергиялық реакциясы бар науқастар үшін керамикалық тіректер ұсынылады. Бұл аллергияның жағымсыз салдарын және имплантты кейіннен алып тастауды болдырмайды.
Тіреу: протездеу әдістері
Тіректі орналастыру екі сатылы және бір сатылы. Стандартты тірек әдетте екі сатылы әдіспен орнатылады.
Екі сатылы протездеуде алдымен тығыны бар имплант орнатылады, содан кейін 3 айдан 6 айға дейін созылатын сүйек тінінде имплантаттың жазылуы және бекітілу кезеңі болады. Осыдан кейін тығын алынып тасталады және оның орнына гингива қалыптағыш орнатылады. Бір айдан кейін кызылиек калыптастыргыш кейіннен тәж бекітілетін тірекпен ауыстырылады.
Бір кезеңмен дәрігерге бір рет келген кезде тірекпен тіс имплантасына орнатылатын уақытша тіс тәжі жасалады. Остеоинтеграция 6 айға дейін созылады. Оңалтудан кейін уақытша тіс тәжі тұрақтыға ауыстырылады.
Әрбір имплантация жүйесінде әртүрлі стандартты тіректердің өз жиынтығы бар. Әртүрлі конфигурациялар мен тіректердің өлшемдерін таңдау турлери неғұрлым көп болса, ортопед хирургқа кез келген клиникалық жағдайды шешу оңайырақ болады. Қымбат танымал жүйелерде бұл маңызды бөліктердің кең ауқымы бар, олар айтқандай, барлық жағдайлар үшін. Сондықтан оларға артықшылық беріледі.
Сондықтан дәрігер жиі имплантациялық жүйені таңдауды өндіруші ұсынған протездеу мүмкіндіктеріне негізделген. Тірек пен имплант арасындағы байланыстың дәлдігі мен сенімділігінің дәрежесі маңызды. Бұл бөлшектері бір-бірімен тамаша сәйкес келуі керек, ол конструктор сияқты. Бүкіл құрылымның қызмет ету мерзімі негізінен осыған байланысты. Ал мұнда, әдетте, жүйе неғұрлым қарапайым және бюджеттік болса, соғұрлым ондағы кемшіліктер мен конструктивті сәйкессіздіктер көп болады.
Тұтастай алғанда, аты айтып тұрғандай, бірінші жағдайда тірек жеке бір данада индивидалды жасалады және белгілі бір іс үшін қатаң қажетті нысанға ие болады. Екінші жағдайда біз зауыттық мөрленген өніммен айналысамыз.Ауыз қуысында стандартты титан тірегі орнатылған. Мұндай стандартты «цилиндр» нақты тістің пішінін кайталамайды, қызыл иектің дұрыс пішінін сақтамайды. Сонымен қатар, тәжі осындай тірекке бекітілгенде, артық цемент кызыл иек пен абатмент арасындағы саңылауға оңай еніп кетуі мүмкін.
Жеке цирконий тірегі қатаң түрде қалаған пішінге сәйкес жасалады, бұл әдетте орталық курек тіс үшін қажет. Кызылиекке жақсы қолдау көрсетеді. Кызыл иек астында цементтің «ағып кетуі» үшін орын жоқ.
2
1
4
«Бітеуіш», «Дистрактор» түсінігіне анықтама беріңіз. Қолданылу аймағын анықтаңыз.
Бітеуіш бұрандасы. Ол бірінші хирургиялық қадам кезінде енгізіледі және тіректерді орналастырар алдында жойылады. Егер импланттың корпусы ішкі бұрандалы болмаса, онда «бұранда» термині қабылданбайды, бірақ «имплант обтураторы» термині «жабатын бұранда» терминіне қарағанда жиірек қолданылады
Имплант корпусын орнатқаннан кейін оны шырышты қабықпен жабу алдында жұмсақ тіндердің және сүйектің импланттың орта тесігіне енуіне жол бермеу үшін қақпақ бұрандасы орнатылады.
Дистрактор аппараты – бастың бет сүйектерін біртіндеп, өлшенетін және бақыланатын созуға арналған медициналық титаннан жасалған механикалық құрылғы.
• дистракторлар – тек төменгі жақты кеңейту үшін қолданылады. Құрылғының құрылым ерекшелігі оның жазық корпусында сырғытпасы және алынбалы реттеу бұрандасы бар. Альвеолярлы аймақтың тіндерінде бекіту үшін сына тәрізді ұштары бар рычагтар қажет. Дистрактор науқаста тистеми айқас болған жағдайда доғаның кеңеюіне көмектеседі, сүйек тінін біртіндеп толтыру арқылы ақауды жояды. Бұл өзгермелілік патологияны соның ішінде жас балаларда түзетуге көмектеседі
Операциядан кейінгі алғашқы 5-7 күнде реабилитация кезеңі өтеді - осы уақытта остеотомиялық аймақтың ортаңғы сызығында қан ұйындысы және бастапқы суйектик «мозоль» қалыптасады. Содан кейін дистракторды дәрігер іске қосады - әдетте, ол тәулігіне 1 миллиметрге кеңейеді және пациент бұл ауыртпалықсыз процедураны өзі жүргізе алады. Бұл жылдамдық дәнекер тін емес, сүйек тінінің кесу орнында пайда болуы үшін қажет. Бұл уақытта аппаратты ағыту режимін, сондай-ақ жеке гигиенаны мұқият сақтау керек - титанды жұмсақ тіс щеткасымен тазалау керек.
Дұрыс орындалған операцияның белгісі диастеманың пайда болуы - алдыңғы тістер арасындағы саңылау. Іске қосылғаннан кейін құрылғы ауыз қуысында кем дегенде үш ай бойы қалады - пациенттің кеңейтілген жақ сүйегінің толық қалыптасуы үшін қажетті уақыт. Дистракциялық құрылғыны алып тастағаннан кейін, сіз тістерді брекеттерді немесе ортодонтиялық тегістеуіштерді пайдаланып түзетуді бастауға болады. Ал кейіннен, қажет болған жағдайда, ортогнатикалық хирургияға.
2
1
5
Имплант орнатылғанға дейін және кейін науқасты жүргізу тактикасын анықтаңыз. Имплант - жасанды титанды тіс түбірі. Қазіргі кезде
стоматология саласында тіс кетігі бар науқастарда кеңінен
қолданылады. Титанның сүйек тініне әсер ететін қабілеті
өте жоғары. Имплантация үш бөліктен тұрады: имплантант
өзінен, абатменттен және жасанды сауыттан. Абатмент
имплантпен байланысатын өтпелі элемент.
Бүгінгі таңда дүниежүзінде шамамен 2000ға жуық тіс
имплантатын шығаратын үлкен және кіші өндірістік
орындар сонымен қатар олардың әрқайсысының өзіне тән
ерекшеліктері бар. Осылайша, имплантация - тіс кетігі бар
науқастарға тамаша шешім болып табылады.
4. Көптеген стоматологиялық импланттар бүгінгі таңда таза титан немесе титан қорытпасынан жасалған, бұл олардың сүйек тінімен
5. Корей имплантаты MegaGen
6. Имплантаттың материалы бойынша
Биоинертті: титан,
цирконий, алтын,
керамика,шыныкөміртегі
Биотолерантты:
тотбаспайтын
сталь, хромкобальтты қосылыс.
Биоактивті: металлды
имплантаттарды
гидроксиаппатитерімен
,трикальцифосфатты
керамикамен қаптау
және т.б.
7. Импланттацияның ортопедиялық кезеңдері:
Қызыл иек
қалыптастырушы(формирователь)
Трансфер;
Абатмент;
Жасанды тіс сауыты;
Алынбайтын тіс протездері;
8. Қызыл иек қалыптастырушы
1 — сүйекішілік
элемент
2 — винт-заглушка
3 — қызыл иек
қалыптастырушы
4 — абатмент
5 — жасанды тіс
6 — жасанды тіс
бұратылатын винт
9. Бір этапты винтті имплантаттар
1 - имплантат доктора
S. Tramonte (Италия),
1952
2 - имплантат доктора
D. Garbaccio (Италия),
1972
3 - имплантат MTI
(корпорация IMTEC,
США), 1999
4 - имплантат RadixGimlet-DM (Беларусь),
1989
5 - имплантат SSDI
(Израиль), 2000
10. Ауыз қуысында имплантқа орнатқаннан кейін 7-14 күн арасында қызыл иек шекарасын қалыптастырады
Қызыл иек
қалыптастырғыш
болашақ жасанды
тіс сауыты үшін
орын мен
эстетикасын
қамтамасыз етеді
2
1
6
«Қызыл иек қалыптастырАуыз қуысында имплантқа орнатқаннан кейін 7-14 күн арасында қызыл иек шекарасын қалыптастырады
Қызыл иек
қалыптастырғыш
болашақ жасанды
тіс сауыты үшін
орын мен
эстетикасын
қамтамасыз етеді
11. Трансфер:
Трансфер - ортопедиялық бөлімнің
ең маңызды кезендерінің бірі
Трансфер
арқылы
имплант
орналасқан аймақты анықнап алып
және болашақ абатменттің гипстік
модельде
жақсы
тұруын
қалыптастырады
Негізгі 2 бөліктен тұрады
1-ашық түрі
2-жабық түрі
Суретте трансферлердің диаметрлері
мен ұзындығы көрсетілген
12.
Фрезерлеум арқылы өңдеу
Ұнтақтық металлургия әдісі
Құйма
13. Абатмент
Абатмент импланттың
Остеоинтеграция про цесі өткеннен кейін бо лашақ жасанды сауыт пен имплант арасында ғы байланысты механикалық
қысымды ұстап тұратын
маңызды ортопедиялық
бөлім болып саналадығышы» түсінігіне анықтама беріңіз. Сүйек тіні алмастырғышының қолданылу аймағын аймағын анықтаңыз.
Қызыл иек қалыптастырғышы- цилиндрлік басы бар және түбінде бұрандалы қосылымы бар титан конструкциясы. Резьба болуы бұл компонентті имплантқа сенімді бекітуге мүмкіндік береді. Ал сыртқы бөлігінің цилиндрлік пішінінің арқасында кызылиекте табиғи терендик пайда болады және тәж шырышты қабықка жақсы сәйкес келеді.
Имплантация кезінде дәрігер кызылиекти кесіп, титан стерженьин жаққа бұрады, содан кейін шырышты қабықты тігеді. Бұл операцияның нәтижесінде табиғи қызыл иектің контуры бұзылады оган қызыл иектің пластикалық хирургиясы қажет. Гингивальды контурдың эстетикасын қалпына келтіру үшін гингиваны қалыптастырушы қолданылады. Ол имплантантты орнатқаннан кейін немесе 3-6 айдан кейін орнатылады.
Имплант жүйесін өндірушілер Nobel Biocare, Osstem немесе Straumann әртүрлі өлшемдер мен диаметрлерде кызылиек калыптастыргыш шығарады. Бұл ортопедиялық хирургқа пациенттің жеке ерекшеліктерін ескере отырып, конструкцияны таңдауға мүмкіндік береді. Жинақка бірден жүктелетін бір сатылы имплантация хаттамасы мен классикалық екі сатылы техниканың үлгілерін қамтиды .
Қазіргі стоматологиялық тәжірибеде тістердің тұтастығын қалпына келтіру әртүрлі әдістерді қолдану арқылы жүзеге асырылады. Алынбалы немесе алынбайтын протездер, стоматологиялық имплантаттар қолданылады. Имплантация – ең озық әдіс. Табиғи тістерге ұқсас жасанды тістерді орнатуға мүмкіндік береді.
Имплантация әдісінің мәні мынада: жасанды тіс түбірі кызылиекке имплантацияланады, үстіне тәж орнатылады. Бүкіл имплантация процесінің түпкілікті нәтижесі тамырдың қаншалықты сәтті орнатылғанына тікелей байланысты. Дәл осы мақсатта кызылиек тінінің контурын қалпына келтіру және операциядан кейінгі кезеңде оның жұмсақ тіндерін патогендік микрофлорадан қорғау үшін кызылиек түзетін құрал қолданылады. Имплантация үшін қолданылатын кызылиек калыптастыргыш- Бұл цирконий немесе титан өнімдері (бұрандалы түрінде). Олар болашақ жасанды тістің кызылиек терендигин құруға қызмет етеді. Қалыптауыш жасанды түбірге бұрандалы, кызылиек контуры толығымен қалыптасқанша сонда болады, содан кейін жойылады. Тубир қызыл иектің жұмсақ тіндеріне қаншалықты тығыз орналасуы импланттың қаншалықты берік орнатылатынына байланысты. Калыптауыштын өлшемін әр жағдайда дәрігер таңдайды. Емдік тірек жасау үшін ең жақсы материал - титан. Ол жеңіл және берік, сыртқы және ішкі әсерлерге және бұзылуға төзімділігі жоғары. Бірақ күлімдеген кезде байқалады. Циркония пішіндеуіштері эстетикалық көрініске ие. Орнату өңдеу әдісіне байланысты жүзеге асырылады. Стандартты орнату түбірлік имплантациядан кейін жүзеге асырылады. Егер бір сатылы имплантация орындалса, мысалы, күлімсіреу аймағында - тіс шығарғаннан кейін бірден.
2
1
7
Имплантаттың қосалқы бөліктерін айқындаңыз.
Қазіргі таңда бірнеше элементтен тұратын бұрандалы имплантатттар кеңінен таралған:
• Имплант денесі;
• Винт- бітеуіш;
• Абатмент;
• Қызылиекті қалыптастырғыш.
Бұрандалы имплантанттардың ерекшелігі- өз осінің бойында айналуы мен жанына қарай жылжуын алдын алатын тереңдетулер мен бойлай орналасатын арықшалар мен ойықтардың болуы.
Бұрандалы имплантаттардың көптеген түрлері кездеседі:
• Жиналмалы және жиналмайтын;
• Бірсатылы және екісатылы имплантациялауға арналған;
• Түбір бөлігінің әр түрлі диаметрімен;
• Жоғарғы бөлігінің түрлі текстурасымен;
Бұрандалы имплантатты енгізер алдын жақ сүйегінде орын қалыптастырады. Пайда болған ойыққа имплантаттың денесін енгізеді. Тез жазылуы үшін импалантат денесінің үстін кеуекті етіп жасайды.
Егер сүйек тінінің мықтылығы төмен болса, жақсы фиксацияға қол жеткізу мақсатында бұрандалы «өзі енетін» имплант қолданады.Бұл кезде жасанды түбірді қызыл иек тіндеріндегі ойық арқылы ендіреді.
Негізгі артықшылықтары
• Сүйек тініндегі берік фиксация және орнату нақтылығының жоғары дәрежесі.
• Цилиндрлік имплантқа қарағанда сүйек тінінің көп көлемін сақтап қалу мүмкіншілігі;
• Тісті жұлғаннан кейін бірден орнату мүмкіндігі;
Суйек орнын қалыптастыру кезінде имплантация системасына және импланттың өлшеміне сәйкес диаметрі бірте-бірте өсетін бұрғылар мен кескіштер қолданылады.
Имплантация орны дәл диаметріне сәйкес қалыптасады, арнайы метка комегимен ішкі резьба сүйекке кесіледі.
Сүйек орнын қалыптастыру кезінде аспаптарды ішкі жане сырткы салқындату қолданылады
Операцияның кезеңіне байланысты фрезанын айналу жылдамдығын дәл реттеу қамтамасыз етіледі
Цилиндрлік және бұрандалы импланттардың көпшілігі операциядан кейін шырышты-жак суйек асты киыкпен толығымен жабылады және ауыз қуысынан оқшауланады.
Айналасындағы сүйек тінімен 100% дерлік байланыста имплантанттың бастапқы бекітілуі өте жақсы.
3-6 ай ішінде. имплант «тыныштык» фазасында, тінге толығымен орнатылып және ешқандай кысым асер етпей оссеоинтеграцияға ықпал етеди.
Ортопедиялық конструкцияны өндіру кезінде бірнеше имплантаттар құйылған балкамен біріктіріледі, бұл бүкіл тірек жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Тіректерді біріктіру кезінде, оның ішінде табиғи тістері бар, шартты түрде алынбалы немесе құлыпталатын жиналмалы жүйелер қолданылады. Қажет болса, протездің дизайнын импланттарды зақымдау қаупінсіз өзгертуге болады.
Цилиндрлік имплантаттардағы протездер конструкцияларының көпшілігі альвеолярлы жотадан біршама жоғары ягни, кең жуу аймағына ие.Тіс протезін және имплантты тазалау үшін тамаша жағдайларды қамтамасыз етілген
Атрофия және альвеолярлық процестің биіктігінің төмендеуі асеринен импланттардың біртіндеп корине бастауы орын алады, бірақ олардың бір-біріне қатаң бекітілуіне байланысты бүкіл жүйенің тұрақтылығы сақталады.
2
1
8
Жақ бет ортопедиясында эндосальды имплантарды қолдану әдістерін көрсетіңіз. Эндодонто-эндооссальді имплантация. Құрылымы жағынан штифт болатын имплантат ( оның фиксациясы үшін әр түрлі элементтері бар ) тістің түбір өзегі арқылы өтіп, жақсүйектің сүйек тініне енгізіледі. Эндооссальді ( сүйекішілік ) имплантация.Имлпантат сүйек ішіне енгізіледі. C убпериостальді ( сүйекқабыастылық ) имплантация. Имплантат жақсүйек альвеолды өсіндісінің сүйектік бетінде шырышты-сүйекқабы қиығының ( лоскут ) астында орналасқан.
2
1
9
«Парестезия» түсінігіне анықтама беріңіз. Пайда болуының себептерін атап көрсетіңіз.
«Парестезия» термині грек тілінен шыққан «аистезия», яғни «сенсация» және «пара» дегенді білдіреді, оны «аномалия» деп аударуға болады. Бұл сөз 19 ғасырда үнемі қолданыла бастады, дегенмен бұрынғы кейбір сілтемелер классикалық грек әдебиетінде кездеседі.
Жүйке физикалық қысымға ұшыраған кезде (мысалы, біз басымызды бір қолымызға қойып ұйықтаған кезде болады), әдеттен тыс сезімдер пайда болады, мысалы, шаншу немесе ұйқышылдық. Бұл құбылыс парестезия деп аталады, кейде ол созылмалы және патологиялық сипатқа ие.
Парестезия - бұл құбылыс дененің әртүрлі бөліктерінде шағу, қышу, қышу, ұйқышылдық немесе жану сезімдерінің пайда болуы. Қолдарда, қолдарда, аяқтарда және аяқтарда жиі кездеседі, бірақ бұл әрдайым бұл жерлерде бола бермейді. Әдетте бұл ауырсыну белгілерімен байланысты емес.
Парестезия тәжірибесі жалпы популяцияда салыстырмалы түрде кең таралған, сондықтан олар әрқашан патологияны немесе өзгерісті қарастыруға лайықты бола бермейді. Мысалға, Мұндай түрдегі сезімдер жүйкенің тұрақты қысымынан аяқ-қолы ұйып қалғанда пайда болады, аяқты айқастыру кезінде болуы мүмкін.
Созылмалы парестезия жағдайлары, керісінше, медициналық проблемалар болып саналады. Парестезияның бұл түрі орталық жүйке жүйесіне әсер ететін бұзылулардың, сондай-ақ перифериялық нервтердің қатты зақымдануының нәтижесінде пайда болады; бұл орын алған кезде парестезияның ауыр компоненті болуы әдеттегідей.
Себептері
Өтпелі, патологиялық емес парестезия жүйке қысымға ұшыраған кезде пайда болады және ол үзілгеннен кейін көп ұзамай жоғалады. Керісінше, созылмалы парестезия орталық немесе перифериялық жүйке жүйесінің зақымдануының белгісі болып табылады.
Өтпелі парестезия сонымен қатар гипервентиляциямен байланысты, соның ішінде дүрбелең жағдайында және герпес вирусын жұқтырғанда пайда болады. Алайда, көп жағдайда бұл тәжірибе дене үшін табиғи емес қалыптардан болады.
Орталық жүйке жүйесіне әсер ететін және созылмалы парестезияның пайда болуымен байланысты өзгерістердің қатарына склероз, энцефалит, көлденең миелит және ишемиялық цереброваскулярлық апаттар жатады. Мидың немесе жұлынның кейбір аймақтарына басатын ісіктер де парестезияның осы түрін тудыруы мүмкін.
Перифериялық нервтердің қысылу синдромдары сонымен қатар созылмалы парестезияның ауырсынуымен қатар жүретін себептері болып табылады. Осы өзгертулер тобының ішінде білек сүйектерінің тобы, ортаңғы нервтер карпальды туннельде қысылған карпальды туннель синдромын ерекше атап өткен жөн.
Парестезияның басқа жалпы себептеріне қант диабеті, ревматоидты артрит, қанайналым проблемалары жатады (мысалы, атеросклероз жағдайында), жеткіліксіз тамақтану, метаболикалық бұзылулар, мысалы, қант диабеті және гипотиреоз, жүйелік қызыл жегі, алкогольді шамадан тыс пайдалану және бензодиазепиннен бас тарту синдромы.
2
1
10
Стоматологиядағы қолданылатын тігіс пен лоскутты қалыптастыру негіздерін анықтаңыз Денталды имплантация барысында қолданылатын тігу материалдарының ерекшеліктерін айқындаңыз.
Сіңірілетін тігіс материалдарына кетгут, дексон және викрил кіреді. Кетгут классикалық табиғи тігіс материалы болып саналады, өйткені ол стоматологияда 150 жылдан астам уақыт бойы қолданылады. Әдетте, бұл материалдың тігістері ауыз қуысында екі аптаға дейін қалады.
Сіңірілетін тігіс материалдарына кетгут, дексон және викрил кіреді.
Кетгут классикалық табиғи тігіс материалы болып саналады, өйткені ол стоматологияда 150 жылдан астам уақыт бойы қолданылады. Әдетте, бұл материалдың тігістері ауыз қуысында екі аптаға дейін қалады. Кетгуттан тігісті дұрыс байлау үшін сізге хирургиялық және қарапайым түйіндер қажет. Бұл материал фагоцитоз және ферменттердің әсерінен шешіледі.
Бұл материалды қолданған кезде жұмсақ тіндердің қабынуын тудыруы мүмкін екенін есте ұстаған жөн, өйткені ол бөгде ақуыздардан тұрады. Осы себепті кетгутты дентальды имплантация және тіндерді трансплантациялау үшін қолдануға болмайды, өйткені қабыну реакциясы операцияның нәтижесіне теріс әсер етуі мүмкін.
Синтетикалық сіңірілетін материалдарды дексон мен викрил деп санауға болады. Бұл материалдардың шығу тегі әртүрлі: дексон полигликом қышқылынан жасалған, ал поликлактин викрил жасау үшін қолданылады. Екі материал да кергутқа қарағанда әлдеқайда оңай байланғанына қарамастан, олармен хирургиялық тігістерсіз жұмыс істеу мүмкін емес.
Бұл материалдардың резорбциясы гидролизге ықпал етеді, шамамен бір айдан кейін аяқталады. Екі материал да дентальды имплантацияға қолданылады, өйткені олар қабыну реакциясын тудырмайды. Хирургиялық араласудан кейін 10 күннен кешіктірмей тігістерді алып тастау керек екенін атап өткен жөн.
Тігісті қолдануға арналған сіңірілмейтін материалдардан Жібек, өрілген полиестер және монофиламентті жіптер деп атауға болады.
Тігістер үшін жиі қолданылатын сіңірілмейтін материал-Жібек. Бұл материал жібек құртының ақуыздарынан жасалған. Бұл дәрігер үшін де, пациент үшін де өте ыңғайлы материал. Сонымен қатар, Жібек материалынан жасалған түйіндер беріктігімен танымал. Мұндай жіптер жарадан оңалтудың 5-7 күнінде алынып тасталады. Жалғыз кемшілігі-бұл материал шырышты қабынуды тудырады. Осыған байланысты ол іс жүзінде қан тамырларын легирлеу, құрма мен сүйек түйірлерін бекіту үшін қолданылмайды.
Өрілген полиэстер жіптері Жібек сияқты оң қасиеттерге ие, бірақ қабынуды тудырмайды. Көбінесе мұндай жіптер политетрафлюороэтилен, силикон немесе полибугилатпен жабылған.
Монофиламентті жіптер политетрафюороэтиленнен тұрады. Мұндай жіп жақсы механикалық қасиеттерге ие, сонымен қатар қабыну реакциясын тудырмайды. Мұндай тігіс материалы периодонтальды мембраналарды бекіту кезінде қолданылады, өйткені ол шырышты қабықпен ұзақ уақыт байланыста болады. Бұл материалдың жалғыз кемшілігі-шырышты қабығын зақымдауы мүмкін жіптің өрескел ұштары. Монофиламентті жіпті пайдалана отырып, жіктерді салғаннан кейін зақымданудың алдын алу үшін таңғыш салынады.
2
1
11
Дентальды имплантация барысында қолданылатын құралдарды айқындаңыз
Кез-келген имплантты қолдану үшін сүйек төсегін дайындауға, имплантты және оның компоненттерін орнатуға арналған құралдар жиынтығы қажет. Имплантологияға арналған құралдардың нақты тізімін толық деп санауға болмайды. Стандартты жабдықтар мен құралдар да қолданылады (стоматологиялық қондырғы, шприцтер және т.б.).
Сүйек төсегін дайындауға арналған құралдар орнатылатын импланттың пішіні мен мөлшеріне сәйкес келуі керек. Мұндай құралдарға әртүрлі кескіштер, бұрғылар, сыпырғыштар, дөңгелек аралар, жылдам борлар жатады.
Импланттарды орнатуға арналған барлық құралдарды функционалды мақсатына қарай бірнеше топқа бөлуге болады:
Имплантанттар-имплантанттарды немесе олардың сүйек ішіндегі элементтерін сүйек төсегіне орнатуға арналған құралдар. Олардың мақсаты-сүйек ішіндегі бөліктің қолмен жанасуына жол бермеу үшін имплантты бекіту және төсекке дұрыс орнату мүмкіндігі
Кілттер-бұрандалы импланттарды орнату үшін қолданылатын имплантология құралдары
Адаптерлер-имплант бастарын орнату мақсатында қолданылатын кілттер.
Бұрауыштар-протезді бекітетін бұрандаларды орнатуға арналған құралдар.
Имплантологтар операция кезінде міндетті түрде негізгі құралдарды қолданады, оған мыналар кіреді:
стоматологиялық айна
стоматологиялық зонд
пинцет
скальпель
тігіс материалы
иглодержатели
ретракторлар
Имплантологияға арналған жабдыққа микродвигательдер, бұрыштық және түзу ұштар, имплантант диспенсерлері, пьезоэлектрлік ультрадыбыстық генераторлар, суару жиынтығы кіреді. Бұл жабдықтың мақсаты әртүрлі, мысалы, суару жиынтығы тіндерді салқындату және антисептиктер үшін қолданылады, ал ультрадыбыстық генераторлар қатты тіндерді оңтайлы кесуге мүмкіндік береді, операция кезінде аз қан жоғалтуды, сүйек төсегіндегі температураның өзгеруін қамтамасыз етеді.
2
1
12
Денталды имплантатты орнату барысындағы асқынуларды алдын алу шараларын анықтаңыз
Дентальды импланттарды орнату жоғалған тістерді қалпына келтірудің ең сәтті және тиімді әдістерінің бірі болып табылады. Бүгінгі таңда импланттардың өмір сүруінің орташа пайызы 95% - дан асады, ал дамыған жабдықтары бар ірі клиникаларда асқынулардың жиілігі бірнеше пайызды құрайды.
Имплантация кезіндегі асқынулардың негізгі себептері
Имплантация жүргізуге қарсы көрсетілімдер мен көрсетілімдерді жеткілікті түрде мұқият және жан-жақты диагностикалау жеткіліксіз;
Операциялық араласу технологиясының бұзылуы;
Операциядан кейінгі кезеңде маманның тұрақты бақылауының болмауы, ұсыныстарды сақтамау.
Асқынулардың пайда болу қаупін азайту
Тіс имплантациясы кезіндегі және одан кейінгі мүмкін асқынулар имплантацияның негізгі әдісі-науқасты операцияға мұқият дайындау, оның ішінде денені жан-жақты тексеру және емдеуге қарсы көрсеткіштерді анықтау. Сонымен қатар, имплантты орнату және жоғары сапалы материалдарды пайдалану кезінде асептикалық жағдайларды сақтау асқынулардың қаупін азайтуға көмектеседі. Дәрігердің таңдалған техникамен жұмыс істеу тәжірибесі де үлкен рөл атқарады-сондықтан пациенттердің көпшілігі жылына жүздеген имплантация жасайтын ірі заманауи клиникаларда өз таңдауын тоқтатады.
Операциядан кейінгі кезеңде асқыну қаупін едәуір азайту науқастың дұрыс мінез-құлқына көмектеседі. Маманның ұсыныстарын және ауыз қуысы мен тістерге күтім жасау ережелерін дәл сақтау операция жасалған тіндердің жұқтыру мүмкіндігін азайтады және сүйек тінінің толық қалпына келуіне және тамыр имплантын сенімді бекітуге мүмкіндік береді.
Имплантты орнату бойынша операция барысындағы ықтимал асқынулар
Қатты қан кету;
Сүйек тіндерінің перфорациясы (мысалы, имплантты жоғарғы жаққа орнатқан кезде, жақ сүйектерінің перфорациясы мүмкін);
Бұрғылау кезінде сүйектің қызып кетуі.
Операциядан кейінгі кезеңдегі мүмкін асқынулар
Инфекциядан туындаған қабыну ошағының пайда болуы;
Қан кетулер. Көбінесе қанның төмен коагуляциясымен және науқастың басқа жеке ерекшеліктерімен байланысты;
Ісіну немесе қабыну процесінің дамуымен бірге жүретін қарқынды ауырсыну;
Тігістердің алшақтығы. Бұл қабынудың да, тіндердің емделуінің жеке ерекшеліктерінің де салдары болуы мүмкін
2
1
13
Бір кезеңді имплантацияда қолданылатын тіс протездеу ерекшеліктерін айқындаңыз Импланттацияның ортопедиялық кезеңдері:
Қызыл иек
қалыптастырушы(формирователь)
Трансфер;
Абатмент;
Жасанды тіс сауыты;
Алынбайтын тіс протездері; Қызыл иек қалыптастырушы
1 — сүйекішілік
элемент
2 — винт-заглушка
3 — қызыл иек
қалыптастырушы
4 — абатмент
5 — жасанды тіс
6 — жасанды тіс
бұратылатын винт. Бір этапты винтті имплантаттар
1 - имплантат доктора
S. Tramonte (Италия),
1952
2 - имплантат доктора
D. Garbaccio (Италия),
1972
3 - имплантат MTI
(корпорация IMTEC,
США), 1999
4 - имплантат RadixGimlet-DM (Беларусь),
1989
5 - имплантат SSDI
(Израиль), 2000
10. Ауыз қуысында имплантқа орнатқаннан кейін 7-14 күн арасында қызыл иек шекарасын қалыптастырады
Қызыл иек
қалыптастырғыш
болашақ жасанды
тіс сауыты үшін
орын мен
эстетикасын
қамтамасыз етеді
Трансфер:
Трансфер - ортопедиялық бөлімнің
ең маңызды кезендерінің бірі
Трансфер
арқылы
имплант
орналасқан аймақты анықнап алып
және болашақ абатменттің гипстік
модельде
жақсы
тұруын
қалыптастырады
Негізгі 2 бөліктен тұрады
1-ашық түрі
2-жабық түрі
Суретте трансферлердің диаметрлері
мен ұзындығы көрсетілген
Фрезерлеум арқылы өңдеу
Ұнтақтық металлургия әдісі
Құйма
Абатмент
Абатмент импланттың
Остеоинтеграция про цесі өткеннен кейін бо лашақ жасанды сауыт пен имплант арасында ғы байланысты механикалық
қысымды ұстап тұратын
маңызды ортопедиялық
бөлім болып саналады
Көрсеткіштері
1. Тіс қатарының
ақаулары
2. Тіс қатарында
тұрақты тіс
жұлынған
уақытта
3. Көпіртәрізді ,
алынбайтын және
алмалы
протездерге тірек
ретінде
4. Жас шамасына
байланысты
Қарсы көрсеткіштері:
1.Организмнін созылмалы
ауруларында
(туберкулез,ревматоид)
2.қан-тамыр ауруларының ауыр
түрлері
3.Эндокринді ауруларда (қант
диабеті)
4.Регенеративті қасиеті төмен
болатын сүйек жүйесі
ауруларында
5.Дәнекер тіндерінің жүйелі
ауруларында
6.Қан аурулары
7.Психикалық аурулар
8.Қатерлі ісік ауруларында
Осы аталған
материалдардың ішінде ең
жиі қолданысқа ие никель
титан. Оның коррозияға
қарсы және сүйек тінімен
жақсы бітісетін қасиеті бар.1-этап:Жақсүйекке
имплантты
орналастыру.
Операция
хирургиялық
кабинетте жергілікті
жансыздандыру
көмегімен
жасалынады.
Операция уақытында
ең бірінші сүйектік
ложа дайындалады,
соған имплант
енгізіледі.
Имплантты орналастырып болғаннан кейін,
винт заглушка орнатылып, шырышты қабық
тігіледі. 3-4 айға дейін жазылу кезеңі
остеоинтеграция жүреді.
Тіс имплантация кезеңдері:
2-этап:
Қойылған имплант айналасында
микрооперация. Импланттың бетін
ашып, оған қызылиек
қалыптастырғыш орнатады. Бірнеше
күннен кейін ол алынып, абатмент
орнатылады. Содан кейін имплантқа
жасанды сауыт дайындауға кіріседі.
Тіс имплантация кезеңдері:
3-этап:
Ортопедиялық кезең:
қойылған абатментпен
бірге қалып алынып,
жасанды сауыт
дайындалады.
2
1
14
44 жастағы М. пациентінің 34, 35 және 36 тістері жоқ. Ақаудың Ұзындығы - 22 мм. 34 тістің проекциясындағы альвеолярлы өсіндісінің ені -5 мм, 35 тістің -5,5 мм және 36 тістің 6.3 мм. Ортопантомограммада альвеолярлы өсіндісінің жотасынан 35-36 тіс аймағындағы мандибулярлы каналға дейінгі қашықтық 15 мм құрайды.
1. Имплантацияны емдеу жоспарын жасаңыз.
2. Имплантанттардың мөлшерін .
Жедел жүктемемен бір сатылы имплантацияның артықшылығы көп. Бұл имплантациядан кейін бірден бекітілген протезді қолдануға мүмкіндік береді.
бір мезгілде имплантациялаумен тісті жұлуды қарастырады, бұл тіндердің қосымша жарақаттануын болдырмауға мүмкіндік береді. Имплантат тіс шығарылғаннан кейін бірден тесікке имплантацияланады. Сонымен қатар, ол өзін емдегендей емдейді. Тәждің болуы сағыздың дұрыс қалыптасуына мүмкіндік береді.
қолданылады, егер тісті тістері жоқ бұрыннан, сөйтіп, вживить импланттар кемінде щадящим қарағанда, алдыңғы әдісте түрде. Сағызды кесудің орнына диаметрі 1-2 мм ұсақ пункциялар жасалады. Олар арқылы импланттар бұралып, бір мезеттік протездеу арқылы экспресс-имплантация жүргізіледі.
Бірнеше тістерді қатарынан қалпына келтіру, бір тәжмен де, бекітілген де ұзақ қызмет ету мерзіміне ие. Оларға күтім жасау өз тістерінің гигиенасынан еш айырмашылығы жоқ. Егер сіз аралық аралықта тамақ қалдықтары жиналмайтындай етіп жіп қолдансаңыз және күнделікті гигиеналық тазалау кезінде тәждердің бетін тазаласаңыз, мұндай протездеу бірнеше ондаған жылдарға созылуы мүмкін.
Сүйектегі титан импланттары 20-30 жыл жұмыс істей алады, тіс тәждері аз болады. Цирконий тістері олардың иелеріне ең ұзақ қызмет етеді. Олардың қызмет ету мерзімін импланттардың қызмет ету мерзімімен салыстыруға болады және 10-20 жыл.
Керамикаға негізделген протездер орташа есеппен 7-8 жыл тұрады. Керамика-8-10 жыл. Қажет болса, оларды алып тастауға, тазартуға немесе басқалармен алмастыруға болады.
2
1
15
Ортопед-Стоматолог науқасты Л. Науқас 23 тістің жоқтығына имплантация жасату үшін келді.
1. Бұл жағдайда тікелей имплантация жасау мүмкіндігін анықтаңыз. 2. Тікелей имплантацияның көрсеткіштері мен қарсы көрсетілімдері қандай?
Сәтті операцияның басты талабы-жоғары бастапқы тұрақтылық. Имплантат сүйек төсегіне қызылиек сынығын кескеннен кейін бір кезеңде орнатылады. Иек түзеткіші сүйек ішіндегі элементке бұралып, тігістер қолданылады. Иек қалыптасқан кезде науқасқа тіссіз жақпен жүрмеуі үшін уақытша протез орнатылады.
Имплантты бір кезеңге орнату
Екі аптадан кейін, сағыз контуры пайда болған кезде, ортопед протездеуге кіріседі. Мұны істеу үшін кескіш абатмент пен тәжге ауыстырылады (2-6 аптадан кейін).
Артықшылықтары
емдеу уақытын қысқарту;
иектің контурлары сақталады;
протезді дереу жүктеу мүмкіндігі;
ең аз жарақат.
Кемшіліктері
бактериялық инфекция қаупі;
қосымша қарсы көрсеткіштер.
2
1
16
Тіндік регенирацияда қолданылатын негізгі методиканы көрсетіңіз . ТІНДЕРДІҢ ЖҮЙЕ ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ ФАКТОРЛАР
Кооперация
Механикалық контакттар
Саңылау контакттар
Өзара әрекеттесуі
«Индукциялық» әрекеттесу
Кооперация
• Біркелкі жасушалар топтарының біртұтас тін жүйесіне
интеграциялану(бірігу) кезінде жасушалар және олармен байланысты
жасушааралық зат физикалык (механикалық) бірігуі тиіс. Сонымен
бірге, бірлескен әр түрлі жасушалардың және әр түрлі тіндердің ісәрекеттері кооперацияға (лат.cooperatio - серіктестік,
ынтымақтастық, қауымдасу) ұшырауы тиіс. Тек осы жағдайда ғана
тін немесе ағза өз функцияларын атқаруға қабілетті болады.
Механикалық контакттар
• Тіндік жүйе қалыптасу кезінде көрші жасушалардың бір-біріне
адгезиясын(жабысуын) камтамасыз ететін механикалық
контакттар, яғни байланыстыратын кұрылымдар (десмосомдар,
жартылай және белдемелік десмосомдар) ерекше рөл атқарады.
Тектес жасушалар арасында олардың дифференциялануы үшін рөлі,
әсіресе маңызды, метаболизмдік (зат алмасу) - коммуникациялық
(ақпарат алмасу) байланыстарды қамтамасыз ететін контакттар
дамиды. Мысалы, саңылаулы контакттар (нексустар) арқылы
жасушалар иондарымен және ұсақ молекулалық қосылыстарымен
алмасып, іс-әрекеттерінің кооперациясын ынтымақтастығын
қамтамасыз етеді .
Өзара әрекеттесу
• Организмді құрайтын әр түрлі тіндердің дамуы үнемі олардың өзара
әрекеттесуі арқылы өтеді. Тіндердің морфологиясы белгілі бір
дәрежеде оны қоршаған басқа тіндік жүйелердің ерекшеліктеріне
тығыз байланысты. Тіннің өз қызметтерін қалыпты атқаруының
шарты - оның басқа көрші тіндермен тығыз байланыста болуы.
«ИНДУКЦИЯЛЫҚ» ӘРЕКЕТТЕСУ
• Организмнің жеке даму процесі кезіндетіндер арасында
"индукциялық" деп аталатын әрекеттестіктер пайда болады.
• Бұлардың мәні мынада - бір тіннің немесе оның эмбриондық бастамасының жасушалары басқа тіннің немесе бастамасының
жасушаларын дамуға және дифференциялануға мәжбүр етеді, яғни
индукциялық әсерін тигізеді.
ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙДА
• Тінаралық әрекеттесулер,әсіресе, айқын патологиялық
жағдайларда көрінеді. Мысалы, тері жарақаттарының
жазылуы (бітуі) үшін дәнекер тіннің хал-жайы өте маңызды.
1. Жарақат тек эпителий тіні жетілмеген (грануляциялық) дәнекер тіннің
үстімен өрмелеп өскен жағдайда ғана жазылады.
2. Егерде жарақат тұсындағы дәнекер тін оның эпителиймен қапталуынан
бұрын дифференцияланып (пісіп жетіліп) қойса, онда теріде
жазылмайтын ойық жаралар пайда болады.Әрине, бұл әрекеттестіктердің
негізінде молекулалық механизмдер жатады.
2
1
17
Тірек ретінде деталді имплантарды қолданып алмалы-салмалы протездермен протездеу әдісін көрсетініз. Имплантологиядағы протездердің артықшылығы:
- тіс имплантанттары өзіңіздің тісіңіз сияқты қызмет атқарады.
- Алынбалы протездерден бас тартуға мүмкіндік бар.
- Имплантанттар көпіртектес протезге көршілес тістерді егеуден сақтауға мүмкіндік береді.
- Протездің бекуі жақсарады, себебі имплантант мықты тірек болады.
- Толық адентия кезінде көптеген мәселелерді шешеді. Бекітілу әдісі бойынша:
Алынбалы протездер – адгезия арқылы, анатомиялық ретенция және механикалық бекіткіштер (ілмектер, вестибулярлы доға, құлыпты бекіткіштер, тіс альвеолалық құрсау) көмегімен бекітіледі, керек жағдайда науқастың өзі протез орны тіңдерін, табиғи тістерді, олардың пародонтына, протездің өзіне ешқандай зиян келтірмей ауыз қуысынан алып шығып, қайтадан орнына кигізе алады. Бұл протездерге жартылай алынбалы пластиналы пртездер, толық алынбалы пластиналы протездер және доғалы протездер жатады.
Жартылай алынбалы пластиналы протез дегеніміз – бұл тіс қатарының жартылай ақауларын жасанды қондырғылардың көмегімен қалпына келтіруге арналған протез. Бұндай протездер қондырғыларына тек қана тіс қатарының анатомиялық пішінін келтіріп қоймайды сонымен бірге жоғалтылған жақтың қатты тіңдерінің және ауыз қуысының жұмсақ тіңдерінің рельефтерінің ерекшеліктерін келтіреді. Егерде ақауларды алынбайтын протездермен қалпына келтіру толық жүргізілмесе жартылай алынбалы протездер қолданылады. Жартылай пластиналы протездер көмегімен тіс жақ жүйесінің қызметі қалпына келеді және оның көмегімен айтарлықтай косметикалық нәтижеге жетуге болады. Пластиналы пртездер арқылы тек қана тістердің пішінінін және түсін келтіріп қана қоймай, ауыз қуысының шырышты қабатының рельефі мен түсінде келтіруге борлады. Жартылай пластиналы протез негізден және ақау аймағында орналасқан жасанды тістерден тұрады. Протездің құрамды бөліктеріне бекіткіш элементтер – ілмектер және аттачмендер жатады.
Толық алмалы – салмалы протез бұл – тіс қатарында барлық тістер болмаған уақытта қолданылатын протез. Барлық тістердің болмауы дистрофиялық (тіс жегісі, пародонтоз) және жарақатты процестердің әсерінен тіс – жақ жүйесіндегі функциональды және анатомиялық бұзылыстарға алып келеді. Альвеоляр өсіндісі мен жақтардың семуі жүреді. Жақта барлық тістер болмағанда самай төменгі жақ буынында өзгерістер кездеседі. Толық алмалы – салмалы протез көмегімен пайда болатын өзгерістерді тоқтатуға және шайнау қызметін қалыптастыруға, науқастың ішек жолдары қызметін қалыпты жағдайға келтіруге мүмкіндік туғызады. Толық алмалы – салмалы протездер пластмассалы негізден және жасанды тістерден тұрады.
Доғалы протездер бұл – алынбалы протездер, тірек ілмектерден немесе құлыпты бекіткіштерден, негізі бар жасанды тістерден және доғадан тұрады. Протездің металл бөлшектері протездің қаңқасы деп аталады. Доғалы протезде пластиналы протезге қарағанда, протезден өтетін шайнау қысымы тірек тістерге ілмектер арқылы таралады, ал протездің негізі арқылы альвеолярлы өсіндінің, жақ денесінің және таңдайдың шырышты қабатына таралады. Ілмектер арқылы тірек тістерге шайнау қысымы берілгендіктен пластиналы протезге қарағанда доғалы протездің негізін кішірек етіп жасауға болады. Доғалы тіс протезі ілмектерден, тістесу бастырғышынан, металды доға – бюгельден, ер тәрізді негізден және басқа да арнайы құрылымдардан тұрады.
2
2
1
«Центрифугирлерген қан» түсінігіне анықтама беріңіз. Қолданылу аймағын анықтаңыз.
Медициналық тәжірибеде қанды центрифугалау келесі мақсаттарда жүзеге асырылады:
плазмаферез процедурасына материал дайындау;
донорлық плазмаферез үшін плазманы бөлу;
хирургия, ортопедия, стоматология және косметология қажеттіліктері үшін тромбоциттерге бай плазманы алу;
қан құю үшін тромбоциттер массасын алу;
қан құю және жүйелі қан ауруларын емдеу үшін эритроцит массасын алу.
ҚАНДЫ ЦЕНТРИФУГАЦИЯЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Процедура барысында толық қан центрифугаға құйылады, онда ол оператор көрсеткен уақыт ішінде өңделеді.
Қанның негізгі компоненттері:
• плазма;
• тоқтатылған компоненттер: эритроциттер, тромбоциттер және лейкоциттер.
Оларды бөлу үшін орталықтан тепкіш күш қолданылады, оның әсерінен олар салмаққа сәйкес бірінің үстіне бірі таза қабаттарға ыдырайды.
. Қанды центрифугалаудан кейін ең төменгі жағында эритроциттер, ортасында тромбоциттер мен лейкоциттер, ал плазма жоғары көтеріледі.
Тізімде көрсетілген жасушалар тек ауырлық күшінің әсерінен жарты тәулікте плазмадан табиғи түрде бөлініп, салмағына сәйкес қабаттарға ыдырай алады. Қанды центрифугалау оның элементтерінің тұндыру процесін бірнеше рет жеделдету үшін қолданылады - 1500 г жағдайында жасушалар 10 минут ішінде плазмадан бөлінеді.
Үлкен элементтер кішіге қарағанда тезірек бөлінеді. Осылайша, центрифугалау процесінде мөлшері мен шөгу жылдамдығында айтарлықтай айырмашылығы бар жасушалар өте тез бөлініп, таза қабаттарға ыдырайды. Тұнба – қанды центрифугалаудың соңында түтік түбінде пайда болатын тұнба. Келесі қабат - үстіңгі қабат (супернатант), онда ең кішкентай элементтердің таза бөлігі жиналады.
Мысалы, эритроциттер мен лейкоциттерден кіші тромбоциттер, дұрыс RFC-өңдеу қатынасы байқалған кезде алдымен жойылады. Қанды үш минут бойы 2900 г центрифугалау кезінде тромбоциттер ең жоғарғы жағына түседі.
Үлкенірек бөлшектердің шөгінді қабатында әрқашан центрифуга іске қосылғанға дейін түтіктің түбінде болған шағын элементтер болады.
Тиісті центрифугалау режимін таңдай отырып, негізгі параметрлерді - уақытты, айналу жылдамдығын және айналымдар санын ескере отырып, қанды таза фракцияларға бөлуге және әртүрлі мөлшердегі элементтерді дұрыс жинауға болады.
ҚАН БӨЛШЕКТЕРІН ТЫҒЫЗДЫҒЫ БОЙЫНША АЖЫРУ ӘДІСІ
Центрден тепкіш күш қан элементтерінің тығыздығы бойынша тіпті аздап таза қабаттарға бөлінуін қамтамасыз етеді. Дегенмен, бұл үшін қан фракцияларға ыдырайтын сұйықтықтың тығыздығын дұрыс таңдау керек, сонда тығызырақ элементтер пробирканың түбіне шөгеді, ал жоғарғы қабатқа азырақ көтеріледі.
Бұл әдіс мөлшері бойынша қанның басқа элементтеріне ұқсас және сонымен бірге ең төменгі тығыздыққа ие лимфоциттерді жинау қажет болғанда қолданылады.
Тығыздығы 1077 г/мл-ге дейінгі сұйықтыққа қан жағып, осы қоспаны центрифугалауға ұшыратсаңыз, лимфоциттер басқа ақ және қызыл жасушалардан бөлініп, олардың жоғары тығыздығына байланысты тұнбаға түседі. Плазма мен тромбоциттер ең төменгі тығыздыққа байланысты ең жоғарғы фракцияны құрайды.
2
2
2
Имплантаттарда протездеу артықшылығын анализдеңіз.
Имплантанттарда протездеу.
Қазіргі кезде имплантанттарда протездеу протездеудің ең прогрессивті әдісі болып табылады. Көптеген зерттеулер және клиникалық тәжірибелер бойынша тіс имплантаты- алмалы протез қолданғанмен байланысты көптеген мәселелерді шешетін протездеудің сенімді әдісі болып табылады. • Имплантат - жасанды титанды тіс түбірі. Қазіргі кезде стоматология саласында тіс кетігі бар науқастарда кеңінен қолданылады.
Көбі «имплантат» түсінігін жалпы жансыздандырумен жасалатын күрделі хирургиялық операциямен байланыстырады. Ал негізінде имплантация жергілікті жансыздандырумен жүргізілетін шағын амбулаториялық операция.
• Имплантацияны бастамас бұрын, ортопедиялық конструкцияны 3Д мүсіндеуден басталады. Осындай зерттеулер нәтижесіне сәйкес имплант түрі, сүйек пластикасының қажеттілігі, имплантациялау әдісі, протездеу түрі анықталады. Протездеу уақыты остеоинтеграция жылдамдығына байланысты, төменгі жақта остеоинтеграция процессі 2-3 айды құраса, жоғарғы жақта 4-6 айды құрайды, егерде имплантациямен бірге сүйек пластикасы жүргізілсе онда бұл процесс тағы бірнеше айға дейін ұзарады.
Операция мәні мынада: альвеолярлы қырқаның шырышты қабатын тіліп, сүйекке имплантат енгізіледі, ол алынбайтын протездерге немесе алынатын протездерге құлыпты бекітілу құрылымы үшін негіз болады. Имплантантты биолсәйкес материалдардан, мысалы: титаннан жасайды. Имплантантты енгізіп, жасанды тістерді бекітуге дейін 4-6 ай өтеді. Соңғы қадам протездеу бір немесе бірнеше фронтальді тістердің орнын толтыру үшін ең қолайлы әдіс, себебі көршілес тістерді егеуде қажеттілік болмайды. Егер, шайнау тістері болмаса, имплантант өзіне тірек тістің қызметін алады. Ал бірнеше имплантант қолданғанда протездің бекуі одан да берік болады. Ауқымды тіс ақаулары кезінде имплантанттар көпір тектес протездерге мықты тірек болады. Сол себептен алынбалы протездерге қажеттілік болмайды. Имплантанттар көмегімен толық адентияда алынбайтын протездер қоюға болады. Бұл ауқымды жұмыс нәтижесі барлық эстетикалық талаптарға сәйкес келеді, берік бекітілуге қол жеткізіледі.
• Импланттың басты ерекшелігі физиологиялық қозғалғыштықтың болмауы, қалыпты жағдайда периодонт амортизациялық қызмет атқарады. Ал сүйекке бекітілген имплантта ондай қасиеттің болмауына байланысты, қысымның имплантқа көп мөлшерде түсуіне әкеледі, қысымның жоғарлауы әр түрлі асқынуларға әкеледі.
• Иплант пен протез 1;1, 1:1,5 қатынаста, ал шайнау тістері аймағында 2:1 қатынаста қолданылады.
Имплантанттың және протездің нәтижесі 99 пайызға стоматолог-имплантологтың және стоматолог-ортопедтің (жоғарғы мамандандырылған) бірлескен жұмысына байланысты.
ден протездердің артықшылығы:
- тіс имплантанттары өзіңіздің тісіңіз сияқты қызмет атқарады.
- Алынбалы протездерден бас тартуға мүмкіндік бар.
- Имплантанттар көпіртектес протезге көршілес тістерді егеуден сақтауға мүмкіндік береді.
- Протездің бекуі жақсарады, себебі имплантант мықты тірек болады.
- Толық адентия кезінде көптеген мәселелерді шешеді.
Дентальды имплантаттардың артықшылығы
Имплантаттар өте ыңғалы және табиғи тістерге барынша ұқсас эстетикалық және функционалдық нәтиже береді.
Функциональдылық. Имплантаттар шайнау қызметінің тиімділігін қалпына келтіреді, оның тұрақты болуын қамтамасыз етеді, сонымен қатар табиғи тістерге ұқсас болады және сезіледі.
Табиғи тістерді сақтап қалу. Дентальды имплантантты сауыттармен бірге табиғи тістермен қатар орналасқан жұлынған бір немесе бірнеше тістердің орнына («ақаулар») орнату, сау тістерді егемеу мүмкіндігі мен көпіртәріздес протездің астындағы түбір арналарын емдеу.
Эстетика. Сезіну мен сыртқы түрі бойынша дентальды имплантаттар сау тістерге өте ұқсас. Олар пациенттің еркін жымиюына, күлуіне, тамақты сапалы шайнауы мен адамдармен сенімді қарым-қатынас жасауға мүмкіндік береді.
Имплантаттарды кәсіби стоматологтар 40 астам уақыт бойы тістерді тиімді және сенімді қалпына келтіру әдісі ретінде бағалайды.
Табиғи тістің түбірін алмастырады. Пациент ешқандай айырмашылықты сезбейді.
Биологиялық сәйкестігі жоғары материалдардан дайындалады. Нәтижесінде олар ағзада қабылданады.
Имплантат ауыз қуысының гигиенасы мен дұрыс күтімі барысында ұзақ жылдар бойы қызмет етеді.
Аз дәрежеде хирургиялық араласу арқылы орнатылады. Қарапайым протездеу кезінде жүргізілетін қатар орналасқан сау тістер егеу әдісі қолданылмайды.
Сүйек тіні сақталады және сүйек тіндері жасушаларының белсенділігін арттыру арқасында алдағы уақытта оның қысқаруы мүмкіндігін азайтады.
Тұрақтылық пен жайлылықты қамтамасыз етеді. Орнатылғаннан кейін түзету қажеттілігі болмайды.
• Протездеу алдындағы маңызды кезеңдер
• Қалып алу
• Абатмент таңдау
• Болашақ сауыт түрін таңдау
Абатмент түрлері СтандарттыБұрыштық немесе конустықШар тәрізді
Абатментті клиникалық және индивидуальды факторларға байланысты таңдайды:
• Орнатылған имплантқа және протез түріне
• Шырышты қабат қалыңдығына
• Антогоист тістер арасындағы арақашықтыққа байланысты
• Бекітілу түріне байланысты
Сауыт түрін таңдау
• Тіс сауыттары әр түрлі материалдардан дайындалады, бірақ олардың бәрі импланттан кейінгі протездеуде қолдана бермейді. Мысалы: тұтас керамикалы, фарфорлы сауыттар жоғары қысымнан сынып кетуі мүмкін ал металдан жасалған сауыттар эстетика жағынан нашар, және антогонист тістерді қажап тастауы мүмкін.
• Қолдануға болатын сауыт түрлері:
• Металло керамикалық
• Металлопластмассалық – уақытша сауыт ретінде
Диоксид циркон және оксид алюминнен жасалған сауыттар
Алынбайтын тіс протездерін дайындау кезіндегі ерекшеліктері
• Қалып алу:
• Қалып алу 2 түрлі әдісте жүргізілуі мүмкін:
• Қалыпты қосымша ортопедиялық компоненттерсіз алу. Бұл алдын ала егеу жүргізілген жағдайда алынады.
• Қалыпты қосымша ортопедиялық компоненттермен алу:
Қызыл иек қалыптастырғышты шешіп, орнына трансфер орнатылады, трансферді бекітіп, қос қабатты қалып алынады, қалыпты ауыз қуысынан алғанда трансферді босатады, трансфер қалыппен бірге алынады. Қалып зертханаға жіберіледі.
Артықшылықтары мен кемшіліктері
• Протез бекітілуінің қарапайымдылығы
• Жақсы косметикалық нәтиженің болуы
• Тіс протез дайндау технологиясының қарапайымдылығы
• Протезді шешу қиындылығы
• Профессионалды тазалау жүргізудің қиындылығы
Алынбалы салынбалы тіс протездерін дайындау кезіндегі ерекшеліктері
• Толық тіссіз жақ кезінде қолданылады. Протез имплантқа құлып арқылы бекітіліп отырады, 2 бөліктен тұрады бір бөлігі имплантқа екінші бөлігі пластмассалы негізге имплан тұсында орналасады.
• Алмалы протез бекітуінің 2 түрі бар:
• Бастырмалы түрі, шар тәрізді немесе экваторлы абатменттер қолданылады
• Балкалы түрі
Шар тәрізді абатментке бекіту
• Шар тәрізді абатмент имплантқа бекітіліп, протездің негізінде имплант тұсында ойық жасалынады, ойыққа сақиналы силиконды матрица қойылады. Протезді кигізу кезінде силиконды матрица шар тәрізді абатментке киіліп бекітіп ұстап тұрады.
• Протезді шешіп кие бергеннен шар тәрізді абатмен қажалып формасын жоғалтады, соған орай 2-3 жылда ауыстырып тұру қажет.
Экваторлы абатментке бекіту
• Бұл абатмент науқастарға қолайлы болып келеді, және альвеола өсіндісінің әр түрлі дәрежеде семуіне байланысты, әр түрлі бұрышта қоюға ыңғайлы болып келеді.
Балкалы түрі
Металды балка жоғарғы жақта 4 имплантқа орнатылуы тиіс, себебі жоғарғы жақ сүйектің кеуекті затының көп болуы, қысымның көп түсуі әр түрлі асқынуларға әкелуі мүмкін. Егер 2 имплантқа ғана орналасса протез тұрақтылығы бұзылуы мүмкін.
• Протездің дизайны имплантантты таңдаумен өзара байланысты. Бекітілген көпірлері бар протездеу протезге сақталған тірек тістерді және кез келген түрдегі импланттарды қосу арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Тіс сауығының терминалдық ақауларында пластинкалы импланттарды қолдану ережесін есте ұстаған жөн, оған сәйкес көпір протезіне кемінде 2 тірек тісті қосу қажет. Әйтпесе, ұзақ мерзімді кезеңде функционалдық шамадан тыс жүктемеге байланысты әртүрлі асқынулар мүмкін (периимплантит, имплант басының сынуы, импланттың қозғалғыштығы).
• Шартты алмалы-салмалы протездеу протезге тірек ретінде тек имплантаттар пайдаланылған және ақауға жақын орналасқан тістерді дайындауға жүгінудің қажеті жоқ жағдайларда жүзеге асырылады. Бұл жағдайда пластиналық импланттарды қолдану қарсы болып табылады. Пластиналық имплантаттар қосымша тірек болып табылатын және бұрандалы немесе цилиндрлік импланттармен бірге бір протездік құрылымға енгізілген жағдайлар ерекшелік болып табылады; мысалы, алдыңғы аймақта төменгі жақ сүйегінің толық екіншілік тіссіздігі жағдайында кемінде 4 бұрандалы импланттарды және бүйір аймақтарда 2 пластиналық импланттарды орнату жоспарлануда.
• Балкалы супра құрылымдарын орнату үшін бұрандалы немесе цилиндрлік импланттарды қолданған жөн. Бұл жағдайда пластиналық импланттарды қолдану қарсы.
• Қорыта келгенде имплантациядан кейінгі протездеу, тіс қатарындағы жоқ тістердің орнын толтыруда, шайнау қызметін қалпына келтіруде және басқада артықшылықтарына байланысты тиімді әдіс болып табылады.
2
2
3
Тіс жұлу отасынан кейінгі болатын асқынуларды анықтаңыз.
Тісті жұлу - бұл әр ағзаның өзінше әрекет ететін хирургиялық араласуы. Кейбір белгілер тым алаңдатпайды және көбінесе өздігінен кетеді, ал кейбір жағдайларда дереу дәрігерден көмек сұрау керек. Бұл мақалада біз асқынулардың себебін талдаймыз, сондай-ақ қандай жағдайларда дереу дәрігерге баруға тұрарлық екенін анықтаймыз.
Тісті немесе түбірді жұлу кезінде болатын жергілікті асқынулар
Тіс жұлу кезінде, тіс саусақтарының немесе түбірдің сынуы салыстырмалы жиі кездесетін құбылыс. Бұған себеп көбінесе тіс сауытының қатты бұзылуы, түбірлердің қисық болуы немесе гиперцементоз, көп емделген тіс. Тіс жұлу әдістерін жеткілікті дәрежеде меңгермеу де, көп жағдайда оның сынуына алып келеді. Мысалы, қысқыштың ұрттарын терең енгізбеу, жақсы қысып ұстамау, дөрекі қозғалыстармен босаңсыту (қозғалту) немесе бұрау. Мұндай асқынуларда операцияны элеваторды қолдануымен немесе түбірлерді бормен кесіп алумен аяқтайды. Мұндай жағдайды болдырмау үшін, тіс жұлу әдісін дұрыс таңдап алу жіне оны дұрыс өткізу керек.
Төменгі жақ денесінің сынуы. Аз кездесетін жағдай. Ол сүйекте болатын қандайда бір патологиялық процестер нәтижесінде (ісік, сүйек кемегінің қабынуы, киста) немесе тістің дөрекі жұлынуы, сол сияқты қашаумен болғаны қолданып жұмыс істегенде болуы мүмкін.
Емдеуі – шеңдеуіш салу.
Алдын алу – тісті жұлардан бұрын науқасты жан-жақты тексеру.
Тіс ұясы, сүйек өсіндісінің сынуы. Қысқыштың жақтарын терең енгізіп қашаумен жұмыс істегенде кездеседі, жоғарғы жақтың денесі қоса жұлынуы мүмкін, дөңестің сынықтары қозғалмалы болып, ауа көпіршіктері аралас қан кетеді.
Емдеу – дөңестің бос жатқан сынықтарын жұлып алып тастап, қан тоқтату және тігу. Керек жағдайда – шеңдеуіш салу қажет.
Төменгі жақ буының шығып кетуі. өте сирек кездеседі.
Бұл асқынуы түрі самай-төменгі жақ сүйегі буынында патологиялық процесс болғанда немесе сау буынға мөлшерден тыс күш салғанда, қысқышты төмен зорлықпен итергенде, ұлғайған адамдардың тісін жұлу уақытқа созылған жағдайларда болуы мүмкін.
Емдеу. Буынды өз қалпына келтіру. Төменгі жақты қозғалтпастай етіп, байлап таңу 3 – 4 күндей диета сақтау.
Бет және ауыз қуысы тіндерінің жарақаттануы тіс жұлу тіртібін бұзу нәтижесінде болады. Шырышты қабықтың жарылуы, қан кетуі, тіл, ерін, ұрт және түбі тіндерінің жарақаттануы.
Емдеуі – ауыз қуысындағы барлық жарақаттар тігіледі.
Алдын алу шаралары. Тіс жұлу кезінде периодонттық айналма байламдарын үзу үшін шырышты қабықты тістен ажырату, ұрттары кең қысқыштармен дұрыс жұмыс істемеу нәтижесінде болады.
Босап қалған тіс қайтадан өз орнына қондырылуы қажет. Қарама-қарсы тістердің жарақаттануы, тісті жұлып шығару кезіндегі дөрекі қимыл іс-әрекеттердің нәтижесінен туады. Мұнда тіс сауытының сынуы, эмальдан ажырауы, ұрылу нәтижесінде перидонттың жарақаты пайда болуы мүмкін.
Сақтық шаралары: жұлынған тісті ұясынан дұрыстап шығару қозғалыс әдетте жанына сосын жоғарыға немесе төменге жүргізілуі керек.
Тістерді немесе тіс түбірлерін, ауыз қуысы түбі тіндеріне, ақыл азу тістер арты кеңістігіне, ауыз кіреберісі жанындағы шырышты қабыққа өткізіп жіберу элеватормен, қашаумен дөрекі жұмыс істеу нәтижесінде болады.
Емі. Тіс түбірлері немесе тіс әдетте аурухана жағдайында жұлынуы керек. Екі бағытта (проекция) рентген суреті болуы қажет. Сақтық шаралары: элеватормен байқап жұмыс істеу, сол қолдың саусақтарымен тісті немесе түбірді түбірді тежеп ұстап тұру.
Гаймор қуысының тесілуі. Мұндай жағдай жоғарғы жақ азуларының анатомиялық орналасуына байланысты. Тіс түбірлері гаймор қуысына жақын немесе қандайда бір қабыну процестері, ісіктер болса тік элеваторды абайлап пайдаланбаса кездеседі. Мұнда, мұрыннан ауыз қуысына ауа ағымы еркін өтіп, одан жұлынған тіс ұясынан ауа көпіршіктері аралас қан кетеді. Ауру адам ұртын томпайта алмайды, себебі ауыз қуысын мұрын қуысынан бөліп, ажыратып тұратын тосық (герметизация) жоқ.
Мұндай жағдайды анықтау үшін саусақтармен мұрынды қысып ұстап, мұрын арқылы тыныс алуды сұрайды, ауа көпіршіктері аралас қан сырылдап тесік арқылы шығады. Осындай жағдайда гаймор қуысын жуу немесе оны құралдармен зерттеу жақсы нәтиже бермейді, қосымша жарақаттануы және ыластануы мүмкін. Түбір гаймор қуысының шырышты қабығы астында оған зиянын тигізбей орналасуы мүмкін. Егер тіс толығымен жұлынып, жақ қуысында қабыну процесі болмаса, тіс ұясында ұйыған қанның жиналуын қадағалап, оны жарақаттанудан және жуылып кетіден сақтау қажет. Осы мақсатпен, тіс ұясының үстіне йодоформға малынған тампон көршілес тістерге бекітіледі. Тампонды айналадағы шырышты қабыққа тігу де мүмкін. Тіс қабырғаларында едәуір үлкен жарақат болса, оны тігу керек
бағалау:
2
2
4
Жақтардың атрофиясының деңгейін салыстырып көрсетіңіз.
Тісті жұлғаннан кейін жақ сүйектерінің альвеолярлы өсінділері жақсы көрінеді, бірақ уақыт өте олар атрофияды және көлемі азаяды, ал тіс жұлғаннан кейін неғұрлым көп уақыт өтсе, атрофия соғұрлым айқын болады. Сонымен қатар, егер пародонтит толық адентияның этиологиялық факторы болса, онда атрофиялық процестер, әдетте, жылдамырақ жүреді. Барлық тістерді алып тастағаннан кейін процесс альвеолярлы процестерде және жақтың денесінде жалғасады. Осыған байланысты тіссіз жақтардың бірнеше классификациялары ұсынылған. Ең кең тарағандары – жоғарғы тіссіз жақ үшін Шредер және төменгі тіссіз жақ үшін Келлер классификациясы. Шредер жоғарғы тіссіз жақтың үш түрін ажыратады
1. -альвеолярлық өсіндінің жақсы сақталуымен,альвеолярлық төмпешіктер мен таңдай күмбезінің жоғары болуымен сипатталады.Өтпелі қыртыс,бұлшық еттердің бекіну жерлері,шырышты қабаттың қыртыстары біршама жоғары орналасады.
2. -альвеолярлық өсіндінің орташа дәрежедегі атрофиясы байқалады.Альвеолярлықөсінді және альвеолярлық төмпешіктер әлі сақталынған,таңдай күмбезі жақсы жетілген.
3. -атрофия процесінің күштілігімен сипатталады:альвеолярлық өсінділер және төмпешіктер болмайды,таңдай жалпақ болады.Өтпелі қыртыс қатты таңдаймен бір горизонтальдық жазықтық бойында орналасады.
Келлер тіссіз төменгі жақтың 4 түрін ажыратады:
1. -альвеолярлық өсінді болар-болмас кішкентай болады және біркелкі атрофияға ұшыраған.Жақтың бұл түрі тісті бір уақытта жұлған және альвеолярлық өсінді атрофиясының өте баяу өту жағдайында байқалады.
2. -альвеолярлық өсіндінің жақсы жетілуімен,бірақ атрофия процесінің біркелкі өтуімен сипатталады.Альвеолярлық адыр ауыз қуысының түбінен сәл көтеріліп тұрады,алдыңғы бөлігінде өзін тар,тіпті өткір пышақ іспеттес,протез негізіне жарамайтын дене күйінде көрсетеді.Бұлшық еттердің бекіну орны адыр деңгейінде орналасқан.
3. -альвеолярлық өсіндінің бүйір бөлігінде атрофияның күшті дамуымен,ал алдыңғы бөлігінде альвеолярлық өсіндінің сақталуымен сипатталады.Альвеолярлық өсіндінің бұл типі бүйір тістерді ерте жұлдырғанда байқалады.
4. -альвеолярлық өсіндінің атрофиясы алдыңғы жағында жақсы жетілген,ал төменгі жақтың бүйір қапталы біршама сақталынған.
И.М.Оксман топтастыруы бойынша тіссіз жақтың 4 типі бар
1. -типінде жақтың жоғарғы жақ төмпешіктері,альвеолярлық өсінділері биік болады,таңдай күмбезі жақсы жетілген,өтпелі қыртыстың және ұрт сіңірлері мен тіл үзбесінің бекіну жоғары орналасуы байқалады.
2. -типінде альвеолярлық өсіндінің және жоғарғы жақ төмпешіктері атрофиясының орташа дамуы байқалады, таңдай тереңдігі аздау және жылжымалы шырышты қабаттардың ең төмен бекінуі орын алады.
3. -типінде альвеолярлық өсіндінің өткір , бірақ біркелкі атрофиясы таңдай күмбезінің жалпаюы байқалады. Жылжымалы шырышты қабат альвеолярлық өсінді шыңының деңгейінде бекінеді.
4. -типке альвеолярлық өсіндінің біркелкі емес атрофиясы тән, яғни онда 1,2 және 3 типтерге тән белгілер біріктіріледі
2
2
5
Имплантация барысында қолданылатын биоматериалдарға баға беріңіз. Имплантологияда қолданылатын материалдар.
Стоматологиялық имплантаттар үшін қолданылатын материалдар бірнеше талаптарға сәйкес болуы керек: токсикалығы мен коррозияның болмауы, беріктік, технологиялылығы, табиғи тіндерге жақын, физикалық қасиетінің болуы және т.б. Материалдың осы көрсеткіштерінің біреуіне сәйкес болмауы имплантаттың функциональды құндылығын және қызмет ету мерзімін төмендетеді. Материалдың мінездемесінің оптимальді үйлесімділігі имплантаттың биосәйкестігін қамтамассыз етеді (биомеханикалық). Имплантат материалының биосәйкестігіне келесідей түсініктер кіреді: имплантанттың айналадағы тіндер ішінде коррозияға, механикалық және химиялық өзгерістерге ұшырамауы; ол остеогенездің табиғи үрдісін өзгертпеуі немесе бұзбауы қажет. Стоматологиялық имплантаттар үшін қолданылатын материалдарды келесідей жіктеуге болады: 1) биоинертті (титан және оның құймалары, циркони, корундты керамика, шыны көміртек және т.б.)
2) биотолерантты ( тот баспайтын болат, КХҚ және т.б.) 3) биобелсенді
(гидроксилапатитпен, кальцийфосфатты керамикамен жабылған имплантант және т.б.)
Биотолерантты материалдар қазіргі кезде қолданылмайды, себебі олардың биоинертті қасиеті жоқ. Басқа материалдар сүйек тінімен жоғары сәйкестік қасиетіне ие бола тұра, айтарлықтай кемшіліктері де бар. Жүктеме кезінде морт сынғыштық және керамикада жеткіліксіз технологиялылығы; биоактивті жабындыларда беріктілік және клиникада кейбір жағымсыз көріністердің болуы. Имплантаттар үшін материалдарды әмбебаптандыру үрдісі әлі де жүруде, бірақ та имплантологияда қалыптасқан тәжірибеде көбінде металл имплантаттар қолданылады. Әртүрлі авторлар мен тіндердің түрлі металл материалдарына реакциясын зерттеген. Осы зерттеулер нәтижесінде металдарды келесідей 3 топқа бөлді: токсикалық металдар, мысалы, ванадий, никель, хром және кобальт; аралық металдар, мысалы, темір, алюминий және алтын; инертті металдар, мысалы, титан және цирконий.Тіндердің титан имплантатына реакциясы ең қолайлысы.Тіннің имплантант материалына ионды алмасуы болмайды. Тіндерде РН өзгерісі болмайды және металл аймағында сүйек тінінің түзілуі байқалмайды. Титан биосәйкесті, коррозияға ұшырамайтын металл болып табылады. Титанның биосәйкестігі оның бетінде спонтанды түрде оксидті қабаттың түзілуі нәтижесінде қамтамассыз етіледі, оның қалыңдығы 50-100 мм, ол тұрақты керамикалық қосылыс, оның бетінде плазмалық ақуыздар және сүйектің органикалық және минерализденген матриксі жиналады. Сонымен қатар, титан үлес салмағы өте аз және жеңіл, берік имплантанттарды алуға мүмкіндік береді. Коммерциялық имплантаттардың көбі титаннан жасалады.
2
2
6
Тіс имплантаттардың конструкциясын салыстырыңыз,түсіндіріңіз.
конструкция түрі бойынша бөлінетін және бөлінбейтін (бір компонентті) имплантаттар бөлінеді.
Бөлінбейтін имплантта (бір сатылы имплант, моно имплант деп те аталады) импланттың сүйек ішілік бөлігі мен тірек әдетте бір материалдан жасалады. Орнатқаннан кейін имплант супрагингивальды бөлігімен бірден ауыз қуысына жанасады. Дәрігердің қалауы бойынша сағыз пішіндестіргіш немесе уақытша тәж орнатылады. Имплантациядан кейін үш күннен кешіктірмей имплантацияға уақытша протездік құрылымды (тәж, көпір немесе толық протез) орнатқан жағдайда дереу жүктеме көрсетіледі.
Алынбайтын имплантанттар бұранданың сүйек ішілік бөлігінен немесе одан басына шығатын мойыны бар пластиналық пішіннен (корпус) тұрады. Олар тек бір сатылы операция техникасына арналған, өйткені импланттың денесі мен мойны сүйек тініне орнатылады, ал тірек басы ауыз қуысына шығады. Бөлінбейтін импланттарды пайдалану бірқатар шектеулерге ие. Оларды орнату мүмкін емес, егер:
• Имплантация орнында сүйек тіндері жеткіліксіз
• Орнату аймағындағы кызылиек қажетті мөлшерден аздау
• Импланттан шайнау жүктемесінің қысымын алып тастайтын көршілес тістер жоқ
• Жүйенің бастапқы тұрақтылығын қамтамасыз ету мүмкін емес
Бөлінетін имплант импланттың өзінен және абатмент деп аталатын үстіңгі құрылымнан (үстіңгі құрылым) тұрады. Мұндай имплантантты бір және екі сатылы хаттамаға сәйкес орнатуға болады. Екі сатылы хаттама имплантантты толық батыруды және оны шырышты қабықпен жабуды қамтиды, нәтижесінде импланттың ауыз қуысымен кез келген жанасуы алынып тасталады - бұл процедура тіс имплантациясының бірінші кезеңі деп аталады. Екінші кезең қондырманың қандай да бір түрін (үстіңгі құрылымды) орнатудан тұрады - бұл кызылиек тінін қалыптастыргыш немесе уақытша тәжі бар абатмент немесе протездік конструкцияның басқа түрі болуы мүмкін. Қай кезеңнен кейін екінші кезең орындалатынын әдетте сүйек тінінің сапасы, науқастың жасы мен жалпы жағдайы, сондай-ақ өзінің клиникалық тәжірибесі туралы деректерге сүйене отырып, имплантолог шешеді. Әдеттегі уақыты 4-6 ай, бірақ соңғы уақытта күту уақытын 2,5-3 айға дейін қысқарту үрдісі байқалды. Бұл остеоинтеграция процесін жақсырақ түсінуге , сондай-ақ имплант бетінің макродизайнын және микро-сипаттамасын оңтайландыруға байланысты.
Алынатын имплантанттар үш негізгі бөліктен тұрады: сүйек ішілік бөлік, жабу бұрандасы және бас, бірақ олар сонымен қатар ұтымды протездеу үшін қажетті қосымша құрамдастарды (гингивальды манжеттер, бекіту бұрандалары, арнайы қақпақтар және т.б.) қамтуы мүмкін. Имплантантты өндіру кезінде сүйек ішілік бөлік әдетте сүйек тінімен жанасу аймағын ұлғайту үшін кедір-бұдыр бетті қалыптастыру үшін плазмалық бүрку немесе құммен тегістеу түрінде арнайы өңдеуден өтеді.
Алынатын имплантанттар екі сатылы процедураға арналған. Операцияның бірінші кезеңінде импланттың корпусы орнатылып, жақ сүйегіне толығымен батырылады және қақпақ бұрандасымен жабылады; екінші кезеңде (бірнеше айдан кейін) - жабу бұрандасын алу және протездеуге арналған компоненттерді орнату (FDM, бас). Қазіргі уақытта тіс кемістігінің еніне, биіктігіне және ұзындығына байланысты стоматологиялық импланттардың өлшемдерінің белгіленген стандарттары бар.
Екі сатылы импланттардың бұрандалы және цилиндрлік құрылымдарының корпусының диаметрі 3-тен 6 мм-ге дейін, биіктігі - 7-ден 18 мм-ге дейін болуы мүмкін. Бір сатылы шешілетін және алынбайтын бұрандалы импланттардың диаметрі 2,5-тен 3,5 мм-ге дейін болуы мүмкін. Пластиналық импланттардың сүйек ішілік бөлігінің қалыңдығы 1-1,5 мм және биіктігі мен ұзындығының әртүрлі параметрлері болуы мүмкін. Әр түрлі стоматологиялық импланттарды орнату үшін арнайы құралдар жиынтығы болуы керек.
Бөлінетін имплант құрылымдарының корпусының ішінде беті бұрандалы қуыс бар. Имплантантты орнатқаннан кейін оған қақпақ бұрандасы бұрандалы. Ол жүйенің ішінде дәнекер тіндердің өсуіне жол бермейді. Төменгі жаққа жиналмалы импланттың оссеоинтеграциясы шамамен үш айға, жоғарғы жағында - бес айға созылады. Содан кейін бұранданы босатып, оның орнына қызыл иектің манжетті бекіткіші орнатылады. Бірнеше күннен кейін имплантацияның екінші кезеңіне өтуге болады: емдік қақпақты тірек басымен ауыстырыңыз. Протездеуді бастау үшін тағы 7-10 күн қажет. Бөлінетін имплантты имплантациялау үлкен инвазивті араласумен байланысты, ұзағырақ уақыт алады және жиналмайтындарға қарағанда қымбатырақ. Бірақ бұл әмбебап және әртүрлі клиникалық жағдайларды қамтуға мүмкіндік береді
2
2
7
Имплантат түрлерін атап көрсетіңіз және салыстырыңыз. Имплантаттардың конструкциясы мен түрлері.
Имплантаттардың көптеген жүйелері болады. Имплантаттардың көптүрлілігі олардың жүйеленуін қажет етеді. Белгілі-бір белгі негізін ала отырып имплантаттардың тиімді бір жіктелуін құруға болады:
Материалдардың биосәйкестігі бойынша имплантаттар үшін қолданылуы:
Имплантат құрылысын үш негізгі бөлімге ажыратады: түбірлік, мойын және басты( тіреу басы). Басқа да терминдерді қолданады: түбірлі бөлігі- альвеола ішілік немесе тірек ішіндегі конструкция деп аталады, мойын бөлігі- имплантаттың мойын айғы, мойны мен басы бірге- имплантаттың альвеоладан тыс түбір бөлімі деп аталады. Жекелей конструкцияда иық, имплантат сирағы, қаңқа және т.б. Бұл құрылымды көпір тектес протездің ортаңғы тірегі ретінде қолдануға болады. Имплантатты дәстүрлі протондарды бекіту жүйесін қолдануда тірек ретінде қолдануға болады. ( Румпель және Дельдер бойынша)
Шетелдік әдебиеттерде имплантат конструкциясын жеке жүйеге біріктіріліп, оларға ат берілген: СВS, Скортеччи бойынша диск-имплантат, Линков бойынша имплантат, Шульт бойынша фриолит-имплантат, AMS, Кирш бойынша IMS, “Biolox” жүйесі және т.б. Әрбір жүйенің өз аспаптық жабдықталуы бар. Кейбір жүйелерге жеке тоқталу қажет.
2
2
8
Имплантация орнатуда болатын асқынуларды анықтаңыз.
Клиникалық мәліметтерді зерттей отырып, тістік имплантация отасынан кейін болатын асқынуларды ескертуге қортынды жасадым. Олар мыналар:
1.Тігілген жара қырлары тігісінің ажырап кетуі, имплантаттың ашылып қалмауы
2. Тігілген жара қырлары тігісінің ажырап кетуі, имплантаттың ашылып қалуы
3. Имплантат аймағында қабыну ұйыспасының пайда болуы
4. Имплантат аймағында, имплантаттың қозғалысының І-ІІ дәрежесі болып сүйек тінінің сорылуы болмаған жағдайда
5. Имплантат аймағында, имплантаттың қозғалысының ІІ-ІІІ дәрежесі болып сүйек тінінің сорылуы болған жағдайда
6. Имплантат аймағында, имплантаттың қозғалысының ІІІ-IV дәрежесі болып сүйек тінінің сорылуы болған жағдайда
7. Имплантат аймағында ауру сезімі және сезімталдықтың бұзылуы,
8. Имплантат аймағында ұяшық өсіндісінің остеомиелиті,
9. Имплантаттың мойын бөлігінің сынуы,
10. Имплантаттың көрініп қалуы,
11. Гаймор қуысының тесілуі,
12. Тістердің бір-бірімен жарақатты (травматический окклюзия) тістесуі,
13. Салынған көпір тәрізді протездің сынуы,
14. Жақ сүйегінің кортикалды қабатының сынуы,
15. Имплантат аймағында периоститтің пайда болуы,
16. Имплантаттың сүйек тініне жабыспай-бітіспей ажырап кетуі.
2
2
9
40 жастағы науқаста 14 тіс жоқ. 13 тіс жарамсыз, 15 тісінде пломба, түсі өзгертілген. 14 тіс аймағындағы альвеолярлы өсіндісінің ені 4,5 мм; биіктігі-15 мм.
1. Стоматологиялық қалпына келтірудің нұсқаларын ұсыныңыз.
2. Егер пациенттің қаржылық және уақыттық мүмкіндіктері шектеулі болса, дентальды имплантация түрін анықтаңыз.
13 тіс жұлынып бір сатылы имплантация әдісін қолдану. бір сатылы имплантацияның артықшылығы көп. Бұл имплантациядан кейін бірден бекітілген протезді қолдануға мүмкіндік береді.
бір мезгілде имплантациялаумен тісті жұлуды қарастырады, бұл тіндердің қосымша жарақаттануын болдырмауға мүмкіндік береді. Имплантат тіс шығарылғаннан кейін бірден тесікке имплантацияланады. Сонымен қатар, ол өзін емдегендей емдейді. Тәждің болуы сағыздың дұрыс қалыптасуына мүмкіндік береді.
қолданылады, егер тісті тістері жоқ бұрыннан, сөйтіп, вживить импланттар кемінде щадящим қарағанда, алдыңғы әдісте түрде. Сағызды кесудің орнына диаметрі 1-2 мм ұсақ пункциялар жасалады. Олар арқылы импланттар бұралып, бір мезеттік протездеу арқылы экспресс-имплантация жүргізіледі.
Бірнеше тістерді қатарынан имплантациялаудың қандай түрі сізге сәйкес келеді, сіз біздің клиникаға барған кезде біле аласыз. Дәрігер емтихан тапсырады, диагнозды ұсынады және оның нәтижелері бойынша емдеудің ең қолайлы нұсқасын жеке таңдайды.
2
2
10
Екі кезеңді имплантацияда қолданылатын тіс протездеу ерекшеліктерін айқындаңыз Екі кезеңдік имплантация қолданылу көрсеткіштерін көрсетіңіз.
Екі кезеңді имплантация - бұл 3-6 айлық аралықпен екі кезеңде жүзеге асырылатын қатты зақымдалған немесе жоғалған тістерді ауыстыру. Дәстүрлі техника ең қауіпсіз және ең болжамды болып саналады: 99% жағдайда орнатылған құрылымдар дурыс кабылданады, бұл олардың қабылданбау қаупі аз екенін білдіреді. Бір сатылы және екі сатылы имплантация әдістерінің арасындағы айырмашылық айқын: екінші жағдайда импланттың толық кабылдануынан кейін тұрақты бекітілген протез орнатылады.
Екі кезеңді имплантацияға көрсеткіштер
• Бірінші кезекте тістік имплантация жасауға болатын көрсеткіштер қатарына екіншілік адентия тістің болмауы немесе түсіп кетуі,оны тістік имплантация жасау арқылы қалпына келтіру,егерде мүмкіншілігі болса сүйек ішілік имплантаттардан кеңінен пайдаланып ,науқастарды емдеуде ортопедиялық әдіспен бірге сүйек ішілік имплантаттарды қолдану болып саналады.
Импланттың жеткілікті бастапқы тұрақтандыруына қол жеткізу мүмкін болмаған жағдайларда және мерзімінен бұрын куш тусуи бүкіл құрылымның қабылданбауына әкелуі мүмкін. Әрқашан дерлік әдіс төменгі жақтың үлкен шайнайтын тістерін қалпына келтіру үшін қолданылады.
Екі кезеңді тіс имплантациясын тістердің жетіспеушілігімен байланысты кез келген жағдайға қатысты қарастыруға болады: бір немесе бірнеше, әр жақтан немесе реттілігімен. Бұл сонымен қатар соңғы ақау немесе тіпті толық адентия болуы мүмкін.
• Жақ сүйек тінінің остеопорозының айқын белгілері бар
• Тіс протезін имплантациялау аймағында «жаңа тісті» бір сатылы орнатуға сәйкес келмейтін қабынулар анықталады.
• Ауру тістер имплантация орнына жақын орналасқан, бұл қабыну процесіне әкелуі мүмкін.
o Науқастың иммунитеті әлсіз
o Тіс қатарының жалғыз кетігі
o 4 немесе оданда көп тістердің болмауы,тіс қатарының шектелген кетіктері.
o 3 немесе оданда көп тістердің болмауы, тіс қатарының бір жақты немесе екі жақты шектелмеген кетіктері.
o Тіссіз жақтар, толық адентия.
o Акрилаттарға аса жоғары сезімталдықтың нәтижесінде және айқын құсу рефлексі кезінде алмалы-салмалы тіс протездерін қолдана алмау.
• Екі немесе бір жақта тістерінің мүлдем болмауы толық адентия,тіс қатарының ішінара кетігі,тіс қатарының соңғы бөлігінің кемтігі,тіс қатарында бір тістің жоқ болуы, жеке адам организмінің пластмассаға сезімталдығының жоғары және құсық рефлексінің болуы,сонымен қатар алмалы салмалы протездерді таға алмауы,тістесу қызметінің бұзылуы нәтижесінде ауру белгілерінің пайда болуы
Екі сатылы имплантацияның артықшылықтары мен кемшіліктері
Бұл екі сатылы техника классикалық болғандықтан, ол өте маңызды артықшылықтармен сипатталады:
o бір тісті қалпына келтіру және олардың көптеп жоғалуы;
o штифт айналасындағы сүйек атрофиясының алдын алу;
o оның табиғи тіске сыртқы және функционалды сәйкестігі;
o орнатылған құрылым 100% дерлік тіндермен қабылдану;
o көптеген өндірушілердің имплантаттарына өмір бойы кепілдік (мұқият және жауапкершілікпен қарауға байланысты).
2
2
11
Дентальді имплантаттардың классификациясын имплантат типтеріне қарай категорияларын салыстырыңыз.
Имплантаттардың көптеген жүйелері болады. Имплантаттардың көптүрлілігі олардың жүйеленуін қажет етеді. Белгілі-бір белгі негізін ала отырып имплантаттардың тиімді бір жіктелуін құруға болады:
Материалдардың биосәйкестігі бойынша имплантаттар үшін қолданылуы:
Биотолерантты (тот баспайтын болат, ХКҚ)
Биоинертті ( алюминийоксидті керамика, титан, көмертек, титан никелиді);
Биобелсенді ( гидроксил апатит, үшкальций-фосфат, белсенді беттегі шыны керамика)
Пішіні бойынша:Цилиндрлі (бүтін, қуысты)Бұранда тәрізді Жапырақ тәріздес
Конус тәріздес
Материал құрылымы бойынша:ҚуыссызБеткей қуысты, өтпелі қуыстыАралас
Материал қуысы бойынша:«есте сақтау» тиімділігі жоқ пішінде;«есте сақтау» тиімділігі бар пішінде;
Орналасуы бойынша:Түбір арқылы;Шырыш қабаты арқылы;Сүйек үсті қабығы астылық;Сүйек ішілік;Сүйек арқылы;Аралас;
Қызметі бойынша:Орынбасатын;Тірек;Тірек-орынбасатын;
Шайнау қысымын қабылдау бойынша:Серіппесі бар (сүйектен тыс, сүйек ішілік, аралас);Серіппесі жоқ;
Сүйек ішілік бөлімінің құрылысы бойынша:Құрастырмалы;Құрастырылмайтын;
Имплантаттың супрақұрылысымен байланысу конструкциясы бойынша:
Магнитті жүйе көмегімен ажырамайтын қосылыс.
Дайындалу әдісі бойынша:Стандартты;Жекелей;
Өндірілу орнына байланысты:Зауыттық;Зертханалық (тістехникалық лабораторияда)
2
2
12
29 жастағы науқаста 25 тіс жоқ. Көрші 24 және 26 тістері бұзылмаған. Альвеолярлы өсіндінің ені-5 мм; макиллярлы синустың түбіне дейінгі қашықтық - 7 мм.
1. Емдеу жоспарын жасаңыз.
2. Имплантантты емдеуге қосымша араласудың нұсқаларын ұсыныңыз.
Синуситтің ықтимал дамуы туралы алғашқы дабыл-бұл ұзаққа созылатын мұрынның ағуы (7 және одан да көп күн). Жедел қабыну процесінде мұрын шырышты қабығының ісінуі пайда болады, бұл синустың ісінуіне, шырышты шығару процесінің бұзылуына әкеледі. Мұндай жағдайда мұрын тазаланбайды, шырыш жиналады, патогендер үшін тамаша орта жасалады.
Синусит белгілері:
1
Мұрынның бітелуі (бірден екі жағынан немесе кезекпен сол жақта немесе оң жақта) және нәтижесінде мұрын дауысы, мұрынмен тыныс алу қиындықтары, иіс жоғалуы.
2
Қолайсыздық, мұрынның өзінде ауырсыну, мұрын аймағындағы беттің сезімталдығы, мұрын көпірі, көздің үстінде. Әдетте симптомдар қабыну процесі шоғырланған жағынан көрінеді. Таңертең олар әлсіз көрінеді, ал кешке қарай олар нашарлайды.
3
Мұрынның, тамақтың қатты құрғауы.
4
Бас ауруы.
5
Бітелу жоғалып кететін кезеңдерде мұрыннан жасыл, сары реңк (іріңді), кейде қан қоспасы пайда болады.
6
Жедел түрінде дене температурасы 38° және одан жоғары көтеріледі.
7
Өнімділіктің төмендеуі, шаршау, тәбеттің жоғалуы, әл-ауқаттың жалпы нашарлауы.
8
Жиі түшкіру, жұлдыру-бұл басқа белгілер болған кезде синуситтің белгісі.
Созылмалы түрде симптомдар аз байқалады, аурудың өзі ұзақ уақытқа созылады, жиі қайталанумен. Синуситтің ересек адамда және балада ұқсас белгілері бар. Бірақ балаларда ауру әдетте айқын белгілерге ие, атап айтқанда мұрынның ұзаққа созылуы, кешке және түнде құрғақ жөтел.
Хирургтың алдын-алу шаралары мен сақтық шаралары мыналарды қамтиды:
жақ сүйегінің параметрлерін-биіктігін, енін, тығыздығын мұқият зерттеу
синустың жағдайын талдау, жасырын қабынуды анықтау
жеке параметрлерге сәйкес келетін имплант модельдерін таңдау
жақ сүйегіндегі оңтайлы орналасу нүктесін есептеу
имплантация хаттамаларын сақтау, аз инвазивті техникаларды қолдану
сүйек тапшылығы анықталған жағдайда міндетті синус-лифтинг
2
2
13
Науқасты имплантацияға дайындаудағы психологиялық, лабораториялық, клиникалық, ренгенологиялық кезендерін анықтаныз. Стоматологиялық науқасты клиникалық тексерудің
негізгі мақсаты-дәрігер-стоматологқа келген адамның
ауруын дұрыс анықтап,тиімді емдеу әдісін таңдап алу
және оны жоғары деңгейде жүргізу.Стоматологиялық
науқасты тексеру жалпы медициналық қағидаларға
негізделе отырып жүргізіледі және бет-жақ аймақтары
ағзаларының жағдайын тексеру науқасты жалпы
тексерудің маңызды бір тізбегі болып саналады.
Тексеру әдістері:
*1) негізгі – сұрап,қарап немесе
көріп,қағып,сипап,шұқып;
*2) қосалқы немесе арнаулы-
электометриялық,люминесцеттік,трансиллюминац
иялық, ЭОД, рентгензерттеу, витальды бояу
әдіс,биохимиялық,микробиологиялық,иммунолог
иялық,цитологиялық,гистологиялық,термометрия
лық,аллергиялық,гистаминдік және т.б.
5. Сұрап тексеру:
Науқасты сұрап тексеру – бул үлкен ұқыптылықты
талап етеді.Сұрап тексерудің нәтижелігі туралы
мәлімет алудың негізін қалаған белгілі орыс дәрігері
Г.А.Захарьин.
*Шағымдарды анықтау;
*Шағымдарды нақтылау (детализация);
*Аурудың басталуын және дамуын анықтау;
*Аурудың ағымын бағалау;
*бұрын жүргізген емнің нәтижесін қарау. Аурудың анамнезі (morbi):
*Қашан ауру басталды (бірінші симптомадарды
қашан сезді)?
*Ауру қалай басталды?
*Аурудың басталуы немен байланысты?
*Клиникалық белгілері қалай дамиды?
*Ем жүргізді ма?
*Ем нәтижелі болды ма?
Өмірдің анамнезі (Vitae):
*Туған жері?
*Мекен жайы?
*Өндірісте жұмыс жағдайы?
*Тұрмыстық жағдайы?
*Тамақтандыру ерекшеліктері?
*Бұрын және кәзір қандай аурулармен
ауырады (Перенесенные и сопутствующие
заболевания)?
*Аллергоанамнез?
*Зиянды әдеттер?
Ауыру сезімінің сипаттамасы:
*себепті;
*өз бетімен;
*тұрақты;
*ұстамалы;
*сыздап;
*жұлқып;
*кесіп;
*түнде;
*шаншып;
*шектелген;
*таралған;
*солқылдап.
Ауру сезімінің ұзақтығы:
*Аз уақыт ауырады,біраз уақыт ауырмайды;
*Ұзақ уақыт ауырады,ауырмайтын аралығы
аз;
*Тітіркендіргішті жойғаннан кейін біраз
ауырады;
*Тұрақты;
*ыстықтан ауырады;
*салқыннан басылады.
Ауру сезімінің себебі:
*Өз бетімен
*Ыстықтан
*Салқын тағамнан немесе суық ауадан
*Тіске тістегенде
*Тәттіден, қышқылдан
*Басты еңкейткенде
*Тіске тиіп кеткеннен
Қарап тексеру:
Қарап тексеру әдісінің негізгі мақсатыдәрігер-стоматологқа шағым айта келген
адамның бет-жақ аймағындағы патологиялық
үрдісті анықтау.Бет әлпетін сырттан қарау:
*Науқастың жалпы жағдайы (habitus);
*Беттің тепе-теңдігін (симметриясын);
*Терінің түсін;
*Бастың шаш бөлігінің жағдайын;
*Еріннің қызыл жиегінің, көздің
конъюктивасының, мұрын қанаттарының
жағдайын
ПАЛЬПАЦИЯ
* Сипап тексеру әдісі ауыз ішінде әр түрлі патологиялық
үрдістердің ошағын,даму тегін,қалыпты және
патологиялық тіндердің
қозғалмалылығын,шекарасын,ауырғыштығын анықтау
үшін жүргізіледі.Бір жағдайда оны тек сұқ саусақпен
сипау арқылы,екінші жағдайда кілегейлі қабықты бас
бармақ және сұқ саусақпен,үшінші жағдайда екі қолдың
сұқ саусақтарының көмегімен жүргізіледі.Тілді сипап
тексерудің өзіндік ерекшелігі бар.Ол үшін тілдің ұшын
мақта анжымен,сол қолдың немесе оң қолдың екі
саусағымен ауыртпай қысып ұстап,мүмкіндігінше
сыртқа шығарады.Бос қолдың екі саусағымен тістің
түбірінен бастап ұшына қарай сипап тексереді. Ауыз қуысының кіреберісін қарап тексеру
*Айна, зонд, пинцет көмегімен жүргізіледі.
*Ауыз қуысының кіреберісін, еріннің қызыл жиегін
және еріннің кілегей қабығын қарап тексеру.
*Ұрттің кілегей қабығын қарап тексеру.
*Тіс қатарларының ара қатысын анықтау (тістесуін).
*Қызыл иекті қарап тексеру.
*Тіс шөгінділердің бар болуын анықтау (тас, қақ).
Нағыз ауыз қуысын қарап тексеру
Кілегей қабығының:
*- түсін;
*- ылғалдылығын;
*- қызарған жерлері бар ма;
*- домбығуы бар ма;
*- бөртпелер бар ма (беткей және терең жаралар,
қақтар және т.б.);
*- сілекей бездерінің шығаратын түтіктері.
Нағыз ауыз қуысын қарап тексеру
Тіл:
*қозғалғыштығын;
*Тілдің бүртіктерін;
*Қақтар бар ма;
*Бүртіктерінің атрофия немесе гиперплазия
ошақтары бар ма;
*Бүйір бетінде тістердің іздері бар ма және
т.б.
Нағыз ауыз қуысын қарап тексеру
*Ауыз қуысының түбін;
*Жұмсақ және қатты таңдайды;
*Ретромолярды кеңістікті;
*Тіс қатарын – айна және зонд көмегімен
*Тістердің қозғалғыштық деңгейін (пинцет көмегімен);
*Тісжегі қуыстар бар ма;
*Тіс кіреукесінің түсін (дисколорит);
Пломбалардың жағдайын (сақталды ма, жақсы жыбысып
*тур
ма).
Шұқып тексеру - зондирование:
*Зонд көмегімен жұргізіледі.
Анықтауға болады:
*Тісжегі қуыс бар ма және тереңдігін;
*Тісжегі қуысының ауру сезімі бар жерлерін;
*Тісжегі қуыстың тіс қуысымен байланысын
(ұлпаның ашылған мүйізшесін);
*Пародонтальды қалталарды және олардың
тереңдігін;
*Тіс шөгінділерін (қызыл иек үсті- және қызыл
иек асты).
Қағып тексеру - перкуссия
*Айнаның, зондтың, пинцеттің сабымен
жүргізіледі
*1) Вертикальды перкуссия.
*2) Горизонтальды перкуссия.
*Сау тістен бастайды (салыстырмалы
перкуссия)
Пальпация
*- сипап тексеру.
*Ауру сезімін, ісінгенін, домбыққанын,
тығыздалғанын, кілегей қабығының
қозғалғыштығын, инфильтратын,
флюктуацияны (абсцесс пайда болуын)
және т.б. анықтау үшін
*Сипап тексергенде сау жерден бастайды,
ақырын зақымдалған (қабынған) жерге
жақындап
Пальпация
*Екі саусақпен
жүргізуге болады.
Тістің түбір ұшы
маңайын сипап
тексеру Қосалқы әдістер:
*Электрометриялық әдіс;
*электроодонтодиагностика (ЭОД);
*рентгенологиялық зерттеу;
*люминесценттік;
*трансиллюминация;
*витальды бояу әдіс.
Түбір өзегінің ұзындығын электрометриялық әдіспен анықтау
Даму кезеңіне сай тәжірибелік стоматологияда ұлпа
және периодонт қабынуларын нәтижелі емдеу
үшін,осыған байланысты түбір өзегінің ұзындығын
және өту деңгейін анықтау үшін электрометриялық
әдіс қолданыла бастады.Осы мақсатта шағын
портативті Formatron-4 электронды апекс-локатор
қолданыс тапты.Түбір өзегін өтуге арналған аспап
өзекке тірелгенге дейін енгізіледі.Содан кейін
аппараттың бір электроды емделушінің ерніне,екіншісі
эндодонттық аспапқа бекітіледі.Таблода түбір өзегінің
түбірұшы тесігіне дейін қалған бөлігін көрсететін сан
шығады.
Электроодонтодиагностика
*Тіс ұлпасының электр қозғыштығын анықтау
*Арнайы аппарат көмегімен жүргізіледі.
*Сау тістің ұлпасы 2-6 мкА шамасындағы токқа
тітіркеніп ауыру сезім береді.
*Ұлпаның қабынуы кезінде бул көрсеткіш әртүрлі
деңгейге төмендейді (20 мкА–ден бастап 60 мкА –ге
дейін)
*ЭОД 60 мкА-ден жоғары болса – сауыт ұлпасы өлі
еттенгенн.
*ЭОД 100 мкА-ден асып кетсе – түбір ұлпасы олі
еттенген. Рентгенологиялық зерттеу
*Стоматология саласында кең қолданылады:
*Ауызішілік жақын фокусты түйіскен
(контактная) рентгенография;
*ортопантомография.
Рентгенографияның мүмкіндіктері:
*Жасырын (скрытые) тісжегі қуыстарды
анықтау;
*Түбір өзектерінің өткізгіштігін анықтау;
*Түбір өзегінің жұмыс ұзындығын анықтау;
*Түбір өзектерінің обтурациялау сапасын
бақылау;
*Түбір ұшы маңайындағы тіндерінің
жағдайын бағалау;
*Жақтың сүйек тінінің жағдайын бағалау.
дентальды - ауызішілік рентген (датчик немесе пленка науқастың ауыз қуысының ішіне қойылады)
Компьютерлі рентген визиограф
Витальды бояу әдісі
*Тістің қатты тіндерін бояу әдісі (бояқтар –
қызыл және т.б.).
метилен көгі, Конго
*Диагностика кезеңінде – деминерализация ошақтарын анықтау
үшін.
*Емдеу кезеңінде – кариес-детектор – тістің қатты тіндерін
егеп-тазалаған кезінде ыдыраған дентинның толық алынғанын
тексеру үшін.
Трансиллюминация
Бұл әдіс тексерілетін нысан арқылы тұлғаға зиянсыз
жарықтың салқын сәулесі өткен кезде көлеңкенің пайда
болуына негізделген.Бұл әдіс тісжегі ошағын,кіреуке
жарықтарын,қызылиек асты тіс шөгінділерін,асқынған
тісжегіні анықтауға мүмкіндік береді.
*Пломбаны көруге
болады
Люминесценттік әдіс
Люминесценттік зерттеу әдісі тіндер мен жасушалық
құрылымдардың ультракүлгін сәулелер әсерінен өздерінің
табиғи түсін өзгерту қасиетіне негізделген.Бұл әдіс пломбының
жиектік қатынасын,бастапқы тісжегіні және ауыз кілегейлі
қабығы мен тіл ауруларын анықтау үшін қолданылады.Вуд
сәулесінде қалыптағы тістер ақ-қар түсті жарық береді,ал
жарақат ошағы мен жасанды тістер жиектері анық қараңғы ошақ
береді.Лейкоплакия ошағы ашық көгілдір түсті,қызыл жалпақ
теміреткі ошағы ақшыл сары түсті жарық,қызыл жегі ошағы
көгілдір аққар түсті жарықтану ошағын береді.
* Металлокерамикалық
коронка және композиттен
пломбалар
2
2
14
Заманауи денталді импланттар конструкциясын қолданып толық тіссіз жақты ортопедиялық емдеу әдісін көрсеткіштерін анықтаңыз.Импланттацияның ортопедиялық кезеңдері:
Қызыл иек қалыптастырушы(формирователь)
Трансфер;
Абатмент;
Жасанды тіс сауыты;Қызыл иек қалыптастырушы
1 — сүйекішілік элемент 2 — винт-заглушка 3 — қызыл иек қалыптастырушы 4 — абатмент 5 — жасанды тіс 6 — жасанды тіс бұратылатын винт
Алынбайтын тіс протездері; Ауыз қуысында имплантқа орнатқаннан кейін 7-14 күн арасында қызыл иек шекарасын қалыптастырады
Қызыл иек қалыптастырғыш болашақ жасанды тіс сауыты үшін орын мен эстетикасын қамтамасыз етеді Трансфер:
Трансфер - ортопедиялық бөлімнің ең маңызды кезендерінің бірі
Трансфер арқылы имплант орналасқан аймақты анықнап алып және болашақ абатменттің гипстік модельде жақсы тұруын қалыптастырады
Негізгі 2 бөліктен тұрады
1-ашық түрі
2-жабық түрі
Суретте трансферлердің диаметрлері мен ұзындығы көрсетілген Абатмент
Абатмент импланттың
Остеоинтеграция про цесі өткеннен кейін бо лашақ жасанды сауыт пен имплант арасында ғы байланысты механикалық
қысымды ұстап тұратын
маңызды ортопедиялық
бөлім болып саналады Тіс имплантация кезеңдері:
1-этап:
Жақсүйекке
имплантты
орналастыру.
Операция
хирургиялық
кабинетте жергілікті
жансыздандыру
көмегімен
жасалынады.
Операция уақытында
ең бірінші сүйектік
ложа дайындалады,
соған имплант
енгізіледі.Имплантты орналастырып болғаннан кейін,
винт заглушка орнатылып, шырышты қабық
тігіледі. 3-4 айға дейін жазылу кезеңі
остеоинтеграция жүреді.
Тіс имплантация кезеңдері:
2-этап:
Қойылған имплант айналасында
микрооперация. Импланттың бетін
ашып, оған қызылиек
қалыптастырғыш орнатады. Бірнеше
күннен кейін ол алынып, абатмент
орнатылады. Содан кейін имплантқа
жасанды сауыт дайындауға кіріседі.
Тіс имплантация кезеңдері:
3-этап:
Ортопедиялық кезең:
қойылған абатментпен
бірге қалып алынып,
жасанды сауыт
дайындалады.
2
2
15
Денталды имплантациядағы жергілікті абсолютты қарсы көрсеткіштерді түсіндіріңіз
Психикалық науқастар шизофрения,паранойя,невротикалық белгілер қалқанша безінің қызметінң бұзылуы,қан ауруларымен ауратын науқастар,Кушинга белгісі,қатерлі ісіктер,парадонтоз ауруының жайылмалы түрі.
Абсолютті жалпы қарсы көрсеткіштер
Организмнің созылмалы соматикалық аурулары
(туберкулез,ревматоидты артрит немесе Шегрен синдромы);
Жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары;
Эндокринді аурулар (қант диабеті, токсикалық зоб, гипофиздің қызметінің бұзылулары);
Сүйек жүйесінің аурулары (дисплазия, остеодистрофия, остеопороз);
Дәнекер тінінің жүйелі аурулары (жүйелі қызыл жегі, склеродермия);
Қан және қанжасау мушелердің аурулары(лейкоз, агранулоцитоз, коагулопатия,анемия);
Психикалық аурулар (психоз, невроз);
Сәуле ауруы;
Созылмалы алкоголизм;
Наркомания;
Қатерлі ісіктердің болуы
Абсолютті жергілікті қарсы көрсеткіштер:
Бет қаңқасы сүйектерінің және жұмсақ тіндерінің қатерлі ісіктері;
Жақсүйектердің қатерсіз ісіктері және ісіктәрізді түзілістері;
Жақсүйектердің сәулелі некрозы (остеорадионекроз);
Еріннің қызыл жиегінде немесе ауыз қуысы шырышты қабығында ісікалды аурулардың болуы;
Металлдарды көтере алмаушылық;
Жайылмалы пародонтит, пародонтоздың ауыр формалары;
Бет-жақ аймағында көрініс беретін дәнекер тіндерінің жүйелі аурулары;
Ауыз қуысы күтімі төмен науқастар.
2
2
16
Науқас П., 58 жаста. 8 жыл бұрын жасалған 34 тіс және дентальды имплантқа тіректі тіс ретінде орнатылған көпіртәріздес протез аймағында қызыл иектің жайсыздығы мен ісінуіне шағымданды. Тексеру барысында : бет симметриялы, сол жақтағы жақасты лимфа түйіндері үлкейген. Төменгі сол жақта металл-керамикалық көпір тәрізді протез (34-36 аймақ), 34 тіс перкуссиясы аздап ауырады, аздап қозғалғыштығы бар. 34 тіс және 36 имплант аймағындағы шырышты қабық ісінген, гиперемияланған және пальпация кезінде ауырады. 34 аймағында тереңдігі 5-6 мм патологиялық қалта бар, іріңді-геморрагиялық бөлініс байқалады. Төменгі жақтың бүйірлік R-да сол жақта: ұзындығы 2 см, 34 тістің проекциясында, периметрі бойынша ені 1,5 мм сүйек тінінің сорылуы бар.
1. Диагноз қойыңыз.
2. Аурудың себебін көрсетіңі.
3. Емдеу тактикасын анықтаңыз.
Диагноз. Периимплантит.
Периимплантиттер бірқатар себептерден туындауы мүмкін, соның ішінде ауыз қуысының гигиенасының нашарлығына байланысты имплантаттың айналасындағы манжеттерінің қорғаныс функциясының әлсіреуі, манжеттерінде цемент қалдықтарының болуы, манжеттерінің тұрақты жарақаты. Осы факторлардың кез-келгені қабыну процесін тудыруы мүмкін, ол сүйек/имплант шекарасының бойымен терең таралады, бұл остеоинтеграцияға жол бермейді. Емдеу қабыну процесінің себептерін жоюдан, сондай-ақ имплантат орнатылған жерде сүйек ақауын анықтаудан және оны жоюдан тұрады.
Егер имплантаттың немесе периимплантиттің қозғалмалы белгілері болса, онда имплантты алып тастап, қабынуға қарсы ем жүргізу керек. Пластмассаны қайталау алты айдан ерте мүмкін емес. Егер имплантат қозғалыссыз болса және периимплантит белгілері байқалмаса, бірақ риногенді синуситтің белгілері болса, онда емдеу синуситтің себебін жоюға бағытталуы керек, сонымен қатар дәрілік қабынуға қарсы терапия қажет.
2
2
17
60 жастағы ер адам 46 тістің болмауына байланысты шағымданып келді. Жарақат салдарынан тіс жұлынған. 45 және 47 тістері интактілі . 46 тіс аймағындағы альвеолярлы өсіндінің көлемі 3 мм, биіктігі 12 мм.Имплант қолдану әдісін қолданыңыз
Жедел жүктемемен бір сатылы имплантацияның артықшылығы көп. Бұл имплантациядан кейін бірден бекітілген протезді қолдануға мүмкіндік береді.
бір мезгілде имплантациялаумен тісті жұлуды қарастырады, бұл тіндердің қосымша жарақаттануын болдырмауға мүмкіндік береді. Имплантат тіс шығарылғаннан кейін бірден тесікке имплантацияланады. Сонымен қатар, ол өзін емдегендей емдейді. Тәждің болуы сағыздың дұрыс қалыптасуына мүмкіндік береді.
қолданылады, егер тісті тістері жоқ бұрыннан, сөйтіп, вживить импланттар кемінде щадящим қарағанда, алдыңғы әдісте түрде. Иекы кесудің орнына диаметрі 1-2 мм ұсақ пункциялар жасалады. Олар арқылы импланттар бұралып, бір мезеттік протездеу арқылы экспресс-имплантация жүргізіледі.
Бірнеше тістерді қатарынан қалпына келтіру, бір тәжмен де, бекітілген де ұзақ қызмет ету мерзіміне ие. Оларға күтім жасау өз тістерінің гигиенасынан еш айырмашылығы жоқ. Егер сіз аралық аралықта тамақ қалдықтары жиналмайтындай етіп жіп қолдансаңыз және күнделікті гигиеналық тазалау кезінде тәждердің бетін тазаласаңыз, мұндай протездеу бірнеше ондаған жылдарға созылуы мүмкін.
Сүйектегі титан импланттары 20-30 жыл жұмыс істей алады, тіс тәждері аз болады. Цирконий тістері олардың иелеріне ең ұзақ қызмет етеді. Олардың қызмет ету мерзімін импланттардың қызмет ету мерзімімен салыстыруға болады және 10-20 жыл.
Керамикаға негізделген протездер орташа есеппен 7-8 жыл тұрады. Керамика-8-10 жыл. Қажет болса, оларды алып тастауға, тазартуға немесе басқалармен алмастыруға болады.
2
3
1
52 жастағы әйел 36 тістің болмауына байланысты көмек сұрады. Жарақат салдарынан тіс жұлынды. 35 және 37 тістері бұзылмаған. 36 тіс аймағындағы альвеолярлы өсіндінің ені 3 мм, биіктігі 12 мм.
Имплант қолдану тактикасын анықтаңыз.
Жедел жүктемемен бір сатылы имплантацияның артықшылығы көп. Бұл имплантациядан кейін бірден бекітілген протезді қолдануға мүмкіндік береді.
бір мезгілде имплантациялаумен тісті жұлуды қарастырады, бұл тіндердің қосымша жарақаттануын болдырмауға мүмкіндік береді. Имплантат тіс шығарылғаннан кейін бірден тесікке имплантацияланады. Сонымен қатар, ол өзін емдегендей емдейді. Тәждің болуы сағыздың дұрыс қалыптасуына мүмкіндік береді.
қолданылады, егер тісті тістері жоқ бұрыннан, сөйтіп, вживить импланттар кемінде щадящим қарағанда, алдыңғы әдісте түрде. Иекы кесудің орнына диаметрі 1-2 мм ұсақ пункциялар жасалады. Олар арқылы импланттар бұралып, бір мезеттік протездеу арқылы экспресс-имплантация жүргізіледі.
Бірнеше тістерді қатарынан қалпына келтіру, бір тәжмен де, бекітілген де ұзақ қызмет ету мерзіміне ие. Оларға күтім жасау өз тістерінің гигиенасынан еш айырмашылығы жоқ. Егер сіз аралық аралықта тамақ қалдықтары жиналмайтындай етіп жіп қолдансаңыз және күнделікті гигиеналық тазалау кезінде тәждердің бетін тазаласаңыз, мұндай протездеу бірнеше ондаған жылдарға созылуы мүмкін.
Сүйектегі титан импланттары 20-30 жыл жұмыс істей алады, тіс тәждері аз болады. Цирконий тістері олардың иелеріне ең ұзақ қызмет етеді. Олардың қызмет ету мерзімін импланттардың қызмет ету мерзімімен салыстыруға болады және 10-20 жыл.
Керамикаға негізделген протездер орташа есеппен 7-8 жыл тұрады. Керамика-8-10 жыл. Қажет болса, оларды алып тастауға, тазартуға немесе басқалармен алмастыруға болады.
2
3
2
17 тіске имплантатты орнату барысындағы жансыздандыру әдісін таңдаңыз. Аргументтеңіз.
Инъекциялы емес әдіс
Апликациялық жансыздандыру-беткейлік, терминальды анестезия, химиялық түрі болып табылады. Теріге немесе шырышты қабатқа анестетикті жағу немесе шашу. Ол ауыз қуысы мен мұрынның шырышты қабаттарын жансыздандыру және инъекциялы анестезия кезінде ине шаншылаты.н жердің сезімталдығын басу қолданады.
Қолданатын ЖА-р:
дикаин 1-3% ер-рі, 2-4% жағылма
лидокаин 2% ер., 5% жағылма; 10% аэрозоль
пиромикаин 1-2% ер., 5% жағылма
Инъекциялы әдіс:
Инфильтрациялы анестезия тіс жұлғанда, альвеола өсіндісіндегі шағын операцияларды, кілегей қабықты тілгенде, шағын қатерсіз өскіндерді алғанда, жараны алғаш хирургиялық емдеп-өңдеу кезінде қолданады.
Альвеола өсіндісінің бөлігін анестезиялауды плексуал инфильтрациялы анестезия дейді. Мұнда тіс өрімі жансызданады. Бұл тәсілдің мәнісі – дәріні өтпелі қыртысқа енгізгенде, оның борпылдақ шелге сініріп жақ сүйектің майда тесіктері арқылы кемікке жетіп, ондағы тіс өрімдеріне әсер етуіне негізделген. Үстіңгі жақта жиі, төменгі жақта сирек қолданылады. Оның себебі жақ сүйектердің құрылысындағы айырмашылыққа байланысты.
ине өтпелі қатпардың шырышты қабатына 40-450 бұрышпен жұлынатын тіс түбірінің ұшына таман енгізіледі, дәріні жібере отырып, инені альвеола қырымен жылжытып , жұлынатын тістің тұсына дейін апарады. Анестизия 7-10 мин кейін басталады, ал оның аумағы-жұлынатын тіс тұсындағы альвеола өсіндісі мен шырышты қабықтың кіреберіс жағы
Туберальды жансыздандыру
Ішкі тәсіл:
Нысана көзі. Жоғарғы жақ төмпешігі. Жоғарғы 3-нші үлкен азу тіс тіс ұяшығы жиегінен 18-25 мм жоғары,оның сауыт ортасына сәйкес жоғарғы жақ төмпешігі маңында бірнеше тесіктері бар,ол тесіктер арқылы сүйекке жоғарғы артқы альвеоларлы тармақтар кіреді.
көз асты тесігі
тесік, сол арқылы сүйекке жоғарғы артқы альвеоларлы тармақтар өтеді
бет –сүйек-альвеола қыры
ауызды сәл ашылған қалпында езу мен ұртты стоматологиялық айнамен сыртқа тартып, инені жоғарғы 2 және3-нші үлкен азу тістердің арасындағы өтпелі қатпарға шаншиды. Инені жылжыту бағыты: инені 2-2,5 см тереңдікке сүйекті жағалай отырып,жоғары,артқа,ішке қарай жылжытады
Жіберілетін анестетик мөлшері: 2мл, ине жылжыған сайын аздап анестетикті жіберіп отырады,бұл қан тамырларын инемен жарақаттанудан сақтайды.
Тежелетін нерв талшықтары: n.alveolaris superioris posteriors
Жансыздану аймағы: 876/678 тістер маңындағы тіндер – альвеола өсіндісі мен оны қаптайтын шырышты қабық
2
3
3
21 тіске имплантатты орнату барысындағы жансыздандыру әдісін таңдаңыз. Аргументтеңіз.
Күрек тіс тесігі жансыздандыруы
Ауызішілік тәсіл:
Нысана көзі: күрек тіс тесігі,ол жоғарғы 2 орталық күрек тістердің ортасында,қызыл иек шетіне 7-8мм қашықтықта орналасады. Тесіктің сәл алдыңғы жағында күрек тіс бүртігі бар.
Ине шаншитын жер: ауызды кең ашып, инені күрек тіс бүртігінің шырышты қабатына шаншып,кейін оны оны күрек тістердің орталық сызығына параллельді етіп сүйекке жеткенше бағыттаймыз да, 0,5-0,75см –дей тереңдікке ендіреміз, ине бір нәрсеге түсіп кеткендей болады.
Инені жылжыту бағыты: сүйекке дейін.
Жіберілетін анестетик мөлшері: 0,3 мм.
Анестезия басталатын уақыт: 3-5 минут.
Тежелетін нерв талшықтары: n.nasapalatinus.
Жансыздану аймағы:1-3/3-1 тістер арасындағы таңдайдың алдыңғы жағынан шырышты қабаты.
Инфраорбитальды жансыздандыру
Ішкі тәсіл:
Нысана көзі:көз асты тесігі, оның анатомиялық ориентирі:
көз шарасының төменгі жиегін пальпациялап, сүйек бұдырын анықтайды, ол жоғарғы жақтың бетсүйек өсіндісі мен бетсүйектің қосылған жеріне сай келеді. Осы оринтирден 0,5-0,75см төмен көз асты тесігі орналасады
көз шарасының төменгі қырынан 0,5-0,75см төмен жүргізілген көлденең сызықпен 2-ші жоғарғы кіші азу тіс пен иек тесігі арқылы жүргізілген тік сызықтар қиылысы немесе көз қарашығы арқылы жүргізілген тік сызықтар қиылысады
Ине шаншитын жер: көз асты тесігінің терідегі проекциясын анықтаған соң, сұқ саусақпен тіндерді осы нүктеде бекітіп, ал бас бармақпен жоғарғы ерінді жоғары сыртқа қарай сыртқа қара ысырады. Бұл кезде ауыз жабық болады. Инені орталық және бүйір күрек тістер ар-ғы өтпелі қатпардан 0,5 см жоғары шаншиды.
Инені жылжыту бағыты: инені көз асты тесігіне жоғары,артқа,сыртқа, қарай сүйекке дейін жылжытып, біраз анестетик жібереді.
Жіберілетін анестетик мөлшері: ине саусақ тұсына жеткенде, көз асты тесігін тауып, инені өзекке кіргізбей- ақ тесіктің алдында 0,5-0,75 мл жібереді.
Анестезия басталатын уақыт: 3-5 минут
Тежелетін нерв талшықтары:n.infraorbitalis,n.alveolaris superiois anterioris.
Жансыздану аймағы:54321/12345 тістер маңындағы тіндер- көз асты аймағының тіндері, төменгі қабақ,мұрынның бір беткейі мен жоғары ерін.
2
3
4
46 тіске имплантатты орнату барысындағы жансыздандыру әдісін таңдаңыз. Аргументтеңіз.
Мандибулярлы анестезия
Нысана көзі– төменгі жақ тесігі.
Науқастың аузын барынша ашамыз. Ойша 2 сызық жүргіземіз. Жоғарғы және төменгі тістер шайнау бетінен жүргіземіз. 2-еуінің қиылысқан жері ине шаншитын жер болып табылады. Шприцты қарама-қарсы жақ бетінен 5-6 тіс тқсында орналастырып, қиылысқан жеріне ине шаншимыз. Инені сүйекке тигенше апарамыз.
Жансызданады: N.alveolaris inferior
N.lingualis
Альвеола өсіндісі
Төменгі ерін
Анестезия аумағы. Төменгі жақ нервісі нервтендіретін аумақ түгел анестезияланады: барлық тістер, альвеола өсіндісі, төменгі жақ денесі, төменгі ерін, тері, иек, альвеола өсіндісін жабатын жұмсақ тіндер (кіші азу тістен 2-ші азу тіске дейінгі аралық, ауыз босағасының кілегей қабығының басқа, ұрт нервісімен нервтендіреді). Тіл нервісі де жансызданады; альвеола өсіндісінің ішкі жағының кілегей қабығы, ауыз түбі мен тілдің алдыңғы 2/3 бөлігі.
Күрек пен сүйір тістер қарсы беттен келген анестомоздары болғандықтан толық жансызданбауы мүмкін. Соны ескеріп, алдыңғы тістерді, 5,6,7 – ші тістерді жұлғанда қосымша инфильтрация жасау керек.
Торусальды анестезия (М.М.Вейсбрем бойынша)
Ауызды барынша қатты ашамыз. Буын өсіндісімен тәждік өсіндінің қосылған жері. Foramen mandibuladan 1 см төмен. Жоғарғы азу тістердің шайнау бетінен 0,5 см төмен түсеміз. Қанатша-төменгі жақсүйек қатпары мен ұрттың кілегей қабығы арасындағы жүлгеге шаншиды. Ине мен шприц бір жазықтықта орналасады. Анестетикті жібере отырып, инені сүйекке дейін жылжытамыз.
Нервтенеді Төменгі жақ денесі мен барлық тістер
Альв.өсіндісін жапқан кілегей қабық
Төменгі ерін
Тілдің алдыңғы 2/3 бөлігі мен иек
2
3
5
"Физиологиялық регенерация" ұғымын анықтаңыз. Регенерация – зақымданған жасушалар
мен ағзаның қызметінің жаңарып, қайта
қалпына келуі.
Түрі:
- Физиологиялық;
- Репаративтік (реституция, субституция);
- Патологиялық.
3.
Физиологиялық регенерация – организмде
ешбір сыртқы әсерсіз, үздіксіз өтіп тұратын
үрдіс. Мысалы, тіршілігі жойылған қан
элементтерінің ыдырап, орнына жас
жасушалардың үздіксіз пайда болуы. Соның
нәтижесінде, қандағы қан элементтерінің
саны бір қалыпта болады.
4.
Репаративтік регенерация – жасушалар мен
тіндердің әр түрлі себептерге байланысты
зақымдануы нәтижесінде дамиды. Оның
түрлері:
- толық регенерация (реституция);
- жартылай жаңару (субституция).
5.
Жасушаішілік регенерацияның өту
деңгейлері:
1. Органоидтар регенерациясы;
2. Органоидішілік регенерация;
3. Молекулалар регенерациясы (ДНҚ
регенерациясы).
Жасушалық регенерация – екі түрде өтеді:
митоз және амитоз жолымен.
2
3
6
Имплантаттарды пішініне қарай салыстырып түсіндіріңіз.
