9
– кешенді-интеграциялап оқытуды
білім мазмұны дамуының бағыты,
оқыту үдерісі К.Ж. Жүнісова [32], Ж.А. Қараев [33], Т.Қ. Оспанов [34],
Н. Жапанбаева [35], бастауыш сынып білім беру интеграциясы Т.С. Сабыров
[36], Р.М. Қоянбаев [37], Р.К. Бекмағамбетова [38], Қ.Т. Ыбраимжанов [39],
Ә.М. Мұханбетжанова [40] секілді ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған;
– бастауыш сынып оқу үдерісіндегі пәнаралық кіріктіру мәселесі
Т.Б. Байназарова [41], Г.Х. Сарсенбаева [42], Г. Шолпанкулова [43]
еңбектерінде зерделенген;
– бастауыш сынып
оқушыларының логикалық ойлау, танымдық,
шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдарын К. Бозжанова [44],
Б.А. Тұрғынбаева [45], М.И. Махмутов [46], А.М. Нұрбекова [47],
Ж.А. Жусупова [48] секілді ғалымдар жан-жақты зерттеп, өздерінің қомақты
үлестерін қосқан.
Сонымен қатар ғылым терминологиясына «метапән» ұғымының еніп,
метапәндік мазмұн аясында жүргізілген зерттеулердің 1980
жылдардан бастау
алуы; «метапәндік» ұғымының терең және ұзақ тарихына қарамастан, қазіргі
кезге дейін оның педагогикадағы бірыңғай түсініктемесінің жоқтығы және оны
әртүрлі ғылыми мектептердің алуан түрлі түсіндіретіні; Ресей педагогикасында
метапәндік тәсілдеме салыстырмалы түрде ХХ ғасырдың соңында
Ю.В. Громыко [49], А.В. Хуторской [50], А.Г. Асмолов [51], Н.В. Громыко [52],
М.В. Половкова [53] еңбектерінде қарастырылуы және ғалымдардың
еңбектеріндегі білім алушылардың білім нәтижелерін жаңа – «метапәндік»
өлшеуге көшіру бастауыш білім беру пәндерін
метапәндік тұрғыдан оқыту
мәселесінің арнайы зерттеу нысанына алынбағандығын көрсетті.
Дегенмен жоғарыда зерделенген ғылыми еңбектерде бастауыш білім беру
пәндерін метапәндік тұрғыда оқытудың арнайы қарастырылмауы біз зерттеп
отырған мәселенің ғылыми-теориялық және әдістемелік тұрғыда әлі де болса
жеткілікті дәрежеде шешімін таппай отырғандығын дәлелдейді.
Оған қоса:
– метапәндік оқыту негізінде жүзеге асырылатын оқу әрекетін
қалыптастыруды қамтамасыз ететін білім беруге деген қоғамдық сұраныс пен
бұл бағыттағы бастауыш сынып оқушыларының қабілеттілігі мен дайындығын
анықтау және оны шешуге педагогтер дайындығының жеткіліксіздігі арасында;
– қазіргі қоғамның талаптарына сай бастауыш
білім беру пәндерін
метапәндік тұрғыда оқытуды теориялық тұрғыда негіздеу мен оны тәжірибеде
жүзеге асырудың мазмұны мен әдістемесінің жеткілікті дәрежеде жасалмауы
арасында қарама-қайшылықтардың бар екендігін көрсетеді.
Көрсетілген қарама-қайшылықтан туындаған мәселелерді теориялық
негіздеу мен оның тиімділігін тәжірибелік-экспериментте тексеру зерттеудің
проблемасын айқындады және бізге диссертациялық жұмыстың тақырыбын
«Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту»
деп таңдап алуға
негіз болды.