Лекция 15 сағ. Практикалық сабақтар: 15 сағ. СӨЖ. 30 сағ. ОбсөЖ. 30сағ. Барлық сағат 90 сағ
жүктеу/скачать 1,55 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9. ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРЫНЫҢ МАЗМҰНЫ. 1- кредит.
- Барлығы
- Бақылау сұрақтары
Конус. Айналу осімен қиылысқан және оған перпендикуляр болмайтын жасаушы түзу осьтен айналғанда конустық бет шығады. Конустық бетті оське перпендикуляр жазықтықпен қиғандағы бөлігі тік дөңгелек конус деп аталады. (34-сурет). Тік дөңгелек конустың биіктігі табанының центрі арқылы өтпесе, көлбеу конус болады. Табанының және төбесінің проекциялары берілген көлбеу конустың проекцияларын салайық. (35, а-сурет). Фронталь проекцияда конустың кенер сызығының проекциясы (фронталь әлпет) салынады. (35, ә-сурет). Горизонталь проекцияны SA, SB жасаушыларының проекциялары арқылы кескіндесек, онда конустың сызбадағы көрнекілігі нашарлайды. Сондықтан конусты қаусыра орап өтетін горизонталь проекциялаушы беттің проекция жазықтығымен қиылысу сызығы, яғни горизонталь әлпет салынады. Конустың бүйір бетінің горизонталь әлпеті – шеңбердің бөлігі мен S нүктесі арқылы өтетін табанындағы шеңберге жанама. Табанындағы шеңбердің көрінбейтін бөлігі үзік сызығымен кескінделеді.  
Сфера. Шеңбердің кез-келген диаметрін осьтен айналдырғанда пайда болатын бетті сфералық бет деп атайды. Кеңістіктің сферамен шектелген бөлігі шар болады. (36-сурет). Эпюрде сфераны фронталь, горизонталь және профиль әлпеттерімен кескіндеген қолайлы. Тор. Шеңбердің жазықтығында жататын және оның центрі арқылы өтпейтін осьтен айналдырғанда пайда болатын бет тор деп аталады. Егер айналу осі шеңберді қиып өтсе, жабық тор (37, а-сурет), ал шеңберден тысқары болса, ашық тор (немесе шығыршық) шығады. (37, ә-сурет). 
Эллипсоид. Эллипсті осінен айналдырғанда пайда болатын бетті эллипсоид деп атайды. Егер беттің айналу осі ретінде эллипстің үлкен осін алса, онда созылыңқы эллипсоид (38, а-сурет), ал егер кіші осін алса, онда қысылыңқы эллипсоид жасалады (38, ә-сурет). Параболоид. Параболаны осінен айналдырғанда параболоид деп аталатын бет шығады (39- сурет). Гиперболоид. Егер гиперболаны жорымал осінен айналдырса, онда бір қуысты айналу гиперболоиды шығады. Егер гиперболаны нақты осінен айналдырса, онда қос қуысты айналу гиперболоиды жасалады (40-сурет). Техника мен тұрмыста пішіні айналу беттері тәрізді болатын бөлшектер және бұйымдар жиі кездеседі. 
Жоғарыда айтылғандай айналу бетінің жасаушысының әрбір нүктесі шеңбер сызады. Шеңберді анықтайтын жазықтық айналу осіне перпендикуляр болады, яғни оське перпендикуляр жазықтық айналу бетін шеңбер бойымен қияды деген тұжырымға келеміз. 
Бұранда беттер. Бағыттаушысы бұранда сызық болатын беттер бұранда беттер деп аталады. Жасаушыларының пішініне қарай бұранда беттер екіге бөлінеді. Егер жасаушысы түзу болса, онда бұранда бет түзу сызықты, ал жасаушысы қисық сызық болса, онда қисық сызықты бұранда бет деп аталады. Түзу сызықты бұранда беттерді геликоидтар дейді. Геликоидты алу үшін жасаушыны бұранда беттің осімен айналдыра отырып, ось бағытымен бірқалыпты жылжыту керек, яғни жасаушы бір мезетте айналмалы және ілгерілмелі қозғалыс жасайды. Бағыттаушысы цилиндрлік бұранда сызық (41-сурет), ал жасаушысы бұранда сызықтың осіне перпендикуляр түзу болғанда жаслатын бет тік геликоид болады. Геликоидтың көлбеу, жабық және ашық түрлері болады. Лекция №6 Беттердің жазықтықтармен қиылысу сызықтарын таба білу және беттердің жазбасын сала білуді үйрету. Жоспар. Қима фигурасы деп нені айтады? Көп жақтардың қима фигурасын анықтаудың әдістері. 3. Проекциялаушы жазықтықпен қиылған көпжақтардың қима фигураларын табудың ерекшелігі. Техника мен құрылыста, тұрмыста кездесетін бөлшектерді, бұйымдарды пішіні жағынан геометриялық денелер немесе геометриялық фигуралардың жиыны деп қарастыруға болады. Көпшілік жағдайда геометриялық денелердің жазықтықпен қиылысуы нәтижесінде пайда болған фигуралар кездеседі. Нәрсенің пішінін анықтау үшін немесе ішкі құрылымын айқындап көрсету үшін де кейбір жағдайда сол денелерді жазықтықтармен шартты түрде қиып көрсетеді. Көпжақтар мен қисық беттерді жазықтықтармен қиюға мысалдар қарастырайық. Денелерді жазықтықпен қиыып өткенде, қиюшы жазықтықта қима фигурасы (қима) деп аталатын жазық фигура пайда болады. Қиюшы жазықтықпен дене бетінің қиылысуынан қима фигурасының кенері шығады. Қима кенерінің пішіні қиылатын беттің пішініне байланысты әр түрлі болуы мүмкін. Призманың, пирамиданың жақтары жазықтықпен түзу сызық бойымен қиылысатын болғандықтан, қима фигурасы көпбұрышпен шектеледі.(47-сурет). Көпбұрыштың төбелері –көпжақтардың қырларының жазықтықпен қиылысу нүктелері. Сондықтан қимадағы көпбұрыштың төбелерінің саны, көпжақтың қиылатын қырларының санына тең. Эпюрде қима фигурасын салу үшін, осы нүктелердің проекцияларын тапса жеткілікті. 
Көпжақтың жазықтықпен қиылысу фигурасын анықтаудың екі әдісі бар: а)қимадағы көпбұрыштың төбелерін табу.(қырлар әдісі); ә)қимадағы көпбұрыштың қабырғаларын табу (жақтар әдісі). Бірінші әдіс көп жақтардың қырларын түзулеу деп есептеп, түзу менжазықтықтың қиылысу нүктелерін табуға негізделген. Ал екінші әдіс екі жазықтықтың қиылысу сызығын салуға келіп саяды. Кейбір есептерді шығарғанда екі әдісте қатар қолданылады. 1-мысал. Фронталь проекциялаушы жазықтықпен қиылған үшбұрышты призманың қима фигурасын салу (48-сурет) қима фигурасын салу үшін призма қырларының қиюшы жазықтықпен қиылысу нүктелерін табу керек. Призманың бүйір қырлары горизанталь проекция жазықтығына нүктелер түрінде проекцияланады. Сондықтан жазықтықпен призма қырларының қиылысу нүктелерінің горизанталь проекциялары 1',2',3'. Ал фронталь проекциялары қиюшы жазықтықтың фронталь ізінде жатады.1",2",3". Екі проекциясы бойынша фигураның профиль проекциясы салынады. 2-мысал. Фронталь проекциялаушы жазықтықпен қиылған үшбұрышты ипрамиданың қима фигурасын салу (49-сурет). Қиюшы жазықтық ß┴V болғандықтан, пирамиданың қырларымен қиылысу нүктелерінің фронталь проекциялары бірден анықталады-1",2,"3." Прокциялық байланыс сызықтарын жүргізіп, олардың горизанталь проекциялары салынады. Ал профиль проекциялары салу реті стрелкалармен көрсетілген. 
3-мысал. Пирамиданың қима фигурасын анықтау үшін көмекші проекциялау әдісін қолданайық (50-сурет) 
Қиюшы жазықтықтың фронталін көмекші проекциялау бағыты деп есептейік. Ал көмекші проекция жазықтығының міндетін Н жазықтығы атқарсын . S төбесінің көмекші проекциясын саламыз –S0. Табаны Н жазықтығындағы пирамиданың көмекші проекциясы S ,А',В',С'болып шығады. жазықтығының көмекші проекциясы ізі. Ендеше пирамиданың қырларының жазықтығымен қиылысуының көмекші проекциялары-10,20,30. көмекші проекциялау бағытына кері проекциялап, пирамиданың қырларының жазықтығымен қиылысу нүктелерінің горизанталь (1,2, 3) және фронталь (1,2,3) проекциялатын анықтаймыз.
1.Ғ. Ақпанбеков. Сызба геометрия. 2. Барышников А. П. Перспектива. М. , «Искусство», 1955 3. Ж. Есмұханов. Сызу. Алматы «Рауан» 1997 4.В. Т. Базылев, К.И. Дуничев. Геометрия I I Алматы «Мектеп» 1981 5. А. В. Погорелов. Геометрия. Алматы «Рауан» 1997 6. А.С. Щипанов. Әуесқой жас суретшілер мен мүсіншілерге. Алматы «Мектеп» 1989 7. Н.С. Брилинг. Черчение. Москва. Стройиздат. 1989 8. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвещение» 1982 9. Л.А. Баранова, А.П. Панкевич. Основы черчения. Москва. «Высшая школа» 1978. 10. А. Ф. Кириллов. Черчение и рисование. Москва. «Высшая школа» 1980. 11. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвешение» 1986. Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі «Сырдария» университеті Педагогика және экономика » факультеті
«Перспектива және сызба геометрия » - пәні бойынша 050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін
Жетісай – 2006 9. ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРЫНЫҢ МАЗМҰНЫ. 1- кредит.
2- кредит.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 1.Ғ. Ақпанбеков. Сызба геометрия. 2. Барышников А. П. Перспектива. М. , «Искусство», 1955 3. Ж. Есмұханов. Сызу. Алматы «Рауан» 1997 4.В. Т. Базылев, К.И. Дуничев. Геометрия I I Алматы «Мектеп» 1981 5. А. В. Погорелов. Геометрия. Алматы «Рауан» 1997 6. А.С. Щипанов. Әуесқой жас суретшілер мен мүсіншілерге. Алматы «Мектеп» 1989 7. Н.С. Брилинг. Черчение. Москва. Стройиздат. 1989 8. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвещение» 1982 9. Л.А. Баранова, А.П. Панкевич. Основы черчения. Москва. «Высшая школа» 1978. 10. А. Ф. Кириллов. Черчение и рисование. Москва. «Высшая школа» 1980. 11. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвешение» 1986. Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі «Сырдария» университеті Педагогика және экономика » факультеті «Бейнелеу өнері және дизайн » кафедрасы «Перспектива және сызба геометрия » - пәні бойынша 050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін
Жетісай – 2006 10. Студенттің өзіндік жұмысының жоспары (С Ө Ж) 1- кредит.
2- кредит.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 1.Ғ. Ақпанбеков. Сызба геометрия. 2. Барышников А. П. Перспектива. М. , «Искусство», 1955 3. Ж. Есмұханов. Сызу. Алматы «Рауан» 1997 4.В. Т. Базылев, К.И. Дуничев. Геометрия I I Алматы «Мектеп» 1981 5. А. В. Погорелов. Геометрия. Алматы «Рауан» 1997 6. А.С. Щипанов. Әуесқой жас суретшілер мен мүсіншілерге. Алматы «Мектеп» 1989 7. Н.С. Брилинг. Черчение. Москва. Стройиздат. 1989 8. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвещение» 1982 9. Л.А. Баранова, А.П. Панкевич. Основы черчения. Москва. «Высшая школа» 1978. 10. А. Ф. Кириллов. Черчение и рисование. Москва. «Высшая школа» 1980. 11. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвешение» 1986.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі «Сырдария» университеті Педагогика және экономика » факультеті «Бейнелеу өнері және дизайн » кафедрасы «Перспектива және сызба геометрия » - пәні бойынша 050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін
Жетісай – 2006 11. Оқытушының басшылығымен студенттің өзіндік жұмысының жоспары (О Б С Ө Ж) 1- кредит
2- кредит
Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 1.Ғ. Ақпанбеков. Сызба геометрия. 2. Барышников А. П. Перспектива. М. , «Искусство», 1955 3. Ж. Есмұханов. Сызу. Алматы «Рауан» 1997 4.В. Т. Базылев, К.И. Дуничев. Геометрия I I Алматы «Мектеп» 1981 5. А. В. Погорелов. Геометрия. Алматы «Рауан» 1997 6. А.С. Щипанов. Әуесқой жас суретшілер мен мүсіншілерге. Алматы «Мектеп» 1989 7. Н.С. Брилинг. Черчение. Москва. Стройиздат. 1989 8. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвещение» 1982 9. Л.А. Баранова, А.П. Панкевич. Основы черчения. Москва. «Высшая школа» 1978. 10. А. Ф. Кириллов. Черчение и рисование. Москва. «Высшая школа» 1980. 11. Е.А. Василенко. Практикум по черчению. Москва. «Просвешение» 1986.
«Сырдария» университеті Педагогика және экономика » факультеті
«Перспектива және сызба геометрия » - пәні бойынша 050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін
Жетісай – 2006 «Перспектива және сызба геометрия» пәнінен бақылау сұрақтары. 1.Перспектива мазмұнымен танысу. 2.Перспектива тарихы. 3.Көлбеу және жазықтық перспектива. 4.Жазықтарды кескіндеу. 5.Шеңбер, геометриялық денелер перспективасы. 6.Перспектива масштабын салу. 7.Проекциялау әдістері оның элементтері. 8.Нүкте және түзудің перспективасы. 9.Жеке жағдайдағы түзу перспективасы. 10.Интерьердегі перспектива. 11 Картиналық перспектива. 12.Жалпы жағдайдағы түзу перспективасы. 13.Бұрыштық интерьердегі перспектива. 14.Ұй (бөлме) жағдайындағы перспектива. 15 .Күрделі нәрсенің перспективасы. 16Тұтас көру. 17.Перспектива заңдылығы. 18 Көкжиек сызығы. 19.Көкжиек сызығына қатысты куб пішіндерінің көрінісі. 20 Перспектива. 21.Сызықтық перспективаның негізгі қағидалары. 22.Паралеллепипедті перспективалық құру. 23 .Көлемді бөліктерге бөлу. 24.Перспективадағы фигуралардың биіктігін анықтау. 25 Көше перспективасы. 27 Перспектива туралы ғылымның дамуы. 28 .Нүктенің тікелей перспективамен байланысы. 29.Перспективаның тіке жалғасуы. 30.Центрлік сызу методтары. .31 Перспективаның барлық көлемді алып жүруі. 32.Перспектива жеке тікелей тұруы. 33. Қандай геометриялық денені көпжақ деп атайды? 34. Көпжақтардың проекциялары қалай салынады? 35. Қандай көпжақты призма деп атайды? 36. Қандай денелер пирамида деп аталады? 37. Сызба геометрияда қисық беттерді қалай қарастырады? 38. Беттің қаңқасы (каркас) деген не? 39. Қандай беттерді айналу беттері деп атайды? 40. Қима фигурасы деп нені айтады?
Оқытудың негізгі мақсаты, өз бетінше дами алатын жас адамды қалыптастыру болғандықтан оқытудың негізгі формасы студенттермен жұмыс істеу, дифферациялау. Әрбір студент басқа студентпен салыстырылмайды, керісінше өзімен өзі салыстырылады. Студенттер өз нәтижелерін бағалай білуіне үйренуі аса маңызды. Студенттердің білімін бағалау жүйесі силлабус оқыту бағдарламасына міндетті элемент болып кіреді. Әр деңгейдің ұпай саны студенттердің білімін бақылаудың үлгілерімен кіріспе ағымдағы және аралық бақылаулармен жиналады. Төменде студенттердің балл мен есептегенбе білім градациясының кестесін беріп отырмыз.
Пәннен Ғ деген баға алған студент деканат белгілеген мерзімде оны қайта тапсыру керек. Бұл градация GРА-ді /студенттің жалпы академиялық білімін орташа бағалау/ айқындау қажет.
Каталог: CDO -> Sillabus -> BOS BOS -> ОҚУ-Әдістемелік кешен BOS -> Оқу-әдістемелік кешені BOS -> Лекция:: Практикалық: 30 Семинар: 10 Лабораториялық жүктеу/скачать 1,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||