Практикалық сабақ №1 Тақырып

Міндеті:
əлеуметтік бейімделу, тəрбиелеу, білім беру үрдісіне барлық қатысушылармен ерекше
сұранысқа ие балалардың жағымды, өзара қарым- қатынасын қалыптастыру; 
●
олардың сұраныстары мен мүмкіндіктерін ескере отырып, жан-жақты дамуына жағдай
туғызу керек жəне əлеуметтік тұрғыда дұрыс мінез- құлық қалыптастыру;
●
мүмкіндігі шектеулі балаларға бөбекжайда қажетті құралдармен қамтамасыз ету;
●
балалардың
денсаулықтарына,
жүйке
жүйесінің
дамуына
жүйелік
бақылау
ұйымдастыру;
●
баланың даму деңгейіне таңдап алынған бағдарламаның жеткен жетістіктеріне үнемі
бақылау жүргізіп отыру;
●
көңіл – күйі жəне тұлғалық дамуының кемшіліктеріне, жоғары деңгейдегі түзетулер
Инклюзивті білім берудің негізгі принциптері.
Инклюзивті білім беру -
жалпы орта
мектептерде мүмкіндігі шектеулі балаларды дені сау балалармен бірге оқыту
Инклюзивтік білім беру негізінде –
●
Барлық адамдарға тең қарым- қатынас
●
Балалар арасында дискриминацияны болдырмау,
●
Арнайы білім беруді қажет ететін балаларға арнайы жағдай жасау

Бұл бағдарлама БҰҰ-ның Бас Ассамблеясы мақұлдап, БҰҰ-нң Конвенциясында 2006 жылдың
13 желтоқсанында енгізілген болатын. Инклюзивті білі беру мəселесі шкет елдерде 1970
жылдан бастау алады, ал 90 жылға қарай АҚШ пен Еуропа өздернің білім беру саясатына осы
бағдарламны толық енгізді. Ал, біздің елімізде инклюзивті білім беру жүйесінің дамуы ресми
дерек Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасында көрсетілді. Инклюзивті білім жүйесін дамыту: 2015 жылға қарай
мүмкіндігі шектеулі балаларды біріктіріп оқытудың модульдік бағдарламалары; мүмкіндігі
шектеулі балалардыжалпы білім беретін ортада біріктіріп оқыту ережесі əзірленеді, түрлі
кемістігі бар балалар үшін бірігу нысандары анықталады,; 2020 жылға қарай мектептерде
мүгедек балалар үшін қөтергіш жабдықтар, пандустар,, санитарлық бөлмелерде арнайы
құралдар орнату, тұтқалармен арнайы парталар, арнайы үстелдер жəне басқа да
компенсаторлық құралдармен жарақтандыру арқылы
«кедергісіз аймақтар» құрылады
делінген. Сондай-ақ аталмыш бағдарламада
мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытып-
тəрбиелеуге тең қол жеткізу үшін жағдайлар жасалмақ. Бүгінгі таңда үйден оқып білім алатын
мүмкіндігі шектеулі балалардың бірлі –жарымы компьютерлік техникамен қамтамасыз етіліп
отыр. Арнайы оқытуда компьютерлік технологияны қолданудың екі жұмыс істейтін міндеттің
шешіміне байланысты:
●
Жаңа құралдарды қолдану қызметімен балаларды үйрету
●
Ерекше білім беру қажеттілігі бар балалардың жалпы дамуы жəне бұзылысын түзету
мақсатында жаңа компьютерлік технологияны қолдану.
Оқытуда басқа құралдармен салыстыру бойынша компьютерлік
технологиянының
артықшылығы:
●
Жеке түзетумен оқыту мүмкіншілігі; білімді меңгеру тəсілімен тек қана оның теңдестік
темпі үшін əр балалға қамтамасыз ету мүмкіншілігі;
●
Дербес өнімді қызметтер мүмкіншілігін ұсынуда;
●
Кепілденген жүйелік көмекті қамтамасыз ету;
Əртүрлі елдерден түзету педагогика саласындағы жетістік талдауы пайымдау негіз береді, бұл
арнайы білім беруде компьютерлік технологияның рольі шегінен шығуда. Компьютерлік
технологияны дамытуда терең жəне кешенді ауытқуы бар балалар үшін өзара іс-қимылды
қабілетті қамтамасыз ету мен қоршаған ортамен қатынас, бірегейлі құралдар болып
табылатындығын мойындаған. Компьютерлік технология арқасында мүмкіндіктер пайда
болды:
●
Баланы оқыту қызметін ынталандыру жағдайында басқа құралдармен мүмкін емес:
●
Тек қана осы технология базасында ғана мүмкін, жаңа жолға шығу жолын оқытуды
құру;
●
Технология əзірлеуде оқыту мен дамыту арасындағы арақатынасты анықтау;
●
Дəстүрлі оқыту мен түзетулер міндетін шешуге тиімді əдісінен аса мəнді болып
табылдады;
●
Сапалы жеке оқытудағы жаңа əдістерді əзірлеу;
●
Оқу үрдісіндегі компьютерді қолдану міндеттері:
●
Оқу үрдісіндегі кейінгі байланысты қамтамасыз ету;
●
Оқу үрдісін көрнекіліктермен қамтамасыз ету,
●
Кең таралағн білім көздерінен ақпаратты іздестіру,
●
Оқу үрдістерін немесе құбылыстарын құру;
●
Ұжымдық жəне топтық жұмыстарды ұйымдастыру;
Компьютер білім беру саласында түрлі қызметтер атқарады;
●
Оқыту пəні ретінде;

●
Педагогикалық меңгеру жүйесінің компаненті (сыңары) ретінде;
●
Білім беру мекемелерін басқару сыңары ретінде;
●
Ғылыми –педагогикалық қызмет ретінде;
Оқыту құралдары ретінде компьютермен жұмыс істеу тəсілдері əртүрлі: топпен, жеке,
сыныппен. Психологиялық сипаттамаға сай беріліп отырған бағдарлама оқуға деген
ынталандыруға қалай əсер етуін, қызығушылығын жоғарлату немесе төмендету оқушыларға
өзіндік күшіне сенімсіздік тудырмау қажет. Белгілі ғалымдар Ж. Пиаже («Психогенездік білім»
1961) жəне Л.С.Выготский («Оқыту үрдісінде балалардың ақыл-есінің дамуы» 1935)
ұйымдастырылған жаңа білімге немесе жаңа əрекетпен оқыту бойынша қызмет жағдайында
ғана педагогтар оқыту үрдісін тиімді дамытуына үміт артатындығын өзінің жұмыстарында
жазды. Демек кез-келген оқыту , тек білім беруден басқа түзете-дамыту жұмыстары болатын
көрнекті - тəжірибелік
сиқырлы іс-əркет, ол виртуалыдық іс-əрекет деңгейіндегі
компьютермен жұмыс істеу. Жоғарыда атап өткендей мүмкіндігі шектеулі балаларды
түзете-дамыта оқытудың негізіг жүйесі инклюзивті білім берудің
практикалық адымы
неғұрлым ерте ғылыми теориямен өзіндік үндестігін тапса, онда еліміздегі мүмкіндігі шектеулі
тұлғаларға деген оң көзқарас оңалар еді. Сондай-ақ, инклюзивті білім берудің инновациялық
жолдарын оның ішінде компютерлік технология, интерактивті тақта сияқты білім беруге
қажетті жаңа ақпараттық технологиямен қаматамсыз етілсе, келешекте мүмкіндігі шектеулі
балаларға білім беру жүйесінде ешқандай кедергілер болмақ емес.
Пайдаланылған əдебиеттер
1. «Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың
2011-2020 жылға арналған
Мемлекеттік бағдарламасы» Астана, 2010 ж
2. А. А. Байтұрсынова «Арнайы педагогика: проблемалары мен даму болашағы» Алматы,
2008 ж
3. Кемтар балаларды əлеуметтік жəне медициналық педагогикалық түзету арқылы қолдау
туралы. ҚР 2002ж №343 заңы
4. Дефектологиялық сөздік .