- Мұрат Мөңкеұлы 1843 жылы қазiргi Атырау облысының Қызылқоға ауданында дүниеге келген.
- Онын болашағынан зор үміт күткен Есет би өзі баулып, ел тарихы туралы мол мағлұматтар берген. Мұрат та өзінің қарымын байқап, Жылқышы деген ақынмен айтысып, мерейі үстем болады. Бұдан соң да Бала Ораз, Жаскелең, Жантолы, Тыныштық, Ізiм ақындармен айтысқан.
- С.Мұқанов: «Айтыстарында сырт қараған адамға осындай рушыл көрінген, өз руына мінсіз көзбен қарайтын Мұрат өзінің акындық өмірінде рушылдык көлемнің ақыны боп кана калмайды. Жас кездегі айтыс өлеңдерінде өз руын көтеріп, өзге руға кемiткен көзбен қарайтын Мұрат есейе келе өзге руларды да көре,өзін жалпы қазақ ақыны, халық ақыны санап, бертінде, байсалды ақын болған шағында өз руының ғана емес, жалы қазақ халқының жоқшысы боп жырлайды» - деген пікір білдіреді.
Мұрат Мөңкеұлы - Шығармалары: «Әттең, бiр қапы дүние-ай», «Жалғаншы пәни жалғанды», «Топқа түскендегі толғауы», «Үш қиян», «Сарыарқа». «Қарасай-қази». «Қазтуған», «Шәлгез».
- Көп деректерді оның шəкірті болған Мұрын жырау жеткізген.
- Мұрат Мөңкеұлы 1906 жылы 63 жасында дүниеден озады.
- Шығармашылығын зертеушілер: Х.Досмұхамедов, С.Сейфуллин, М.Әуезов, С.Мұқанов, Қ.Жұмалиев, Қ.Сыдиыков, Ж.Тілепов, Қ.Мәдібай, Б.Омаров т.б.
Дулат Бабатайұлы - Көрнекті ақын, айтыскер
- 1802 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Аягөз ауданында дүниеге келген
Шығармалары:
- «Тегімді менің сұрасаң»
- «О, Сарыарқа, Сарыарқа»
- «Асқар таудың сәні жоқ»
- «О Ақтан жас, Ақтан жас»
- «Сүлейменге»
- «Бараққа»
- «Кеңесбайға
- Поэмалары: «Еспенбет», «Шаштараз»
«Айтқызбасымды айтқыздың»
Менің атым – Байғыз қарт,
Көзге түсер сиқым жоқ,
Орынсыз күлер күлкім жоқ,
Есепсіз ұйықтар ұйқым жоқ.
Көзге қораш бойым бар,
Теңізден терен ойым бар,
Шынардан биік санам бар,
Атан өгіз ағызған
Ақылдан алпыс салам бар.
Қорған құрыш сөзім бар,
Бұлттан өтіп, мұнарды
Болжайтұғын көзім бар...
Қайратымнан атым зор
Белгілі атым өлемге.
Қорашсынсаң денемді,
Кеудем – ақыл сарайы,
Кірем десең, кел, міне, – дейді.
Бұл – ақынның автопортреті. Мұндағы "көзге түсер сиқы жоқ", ел тағдырын ойлап, сирек күліл, аз ұйықтайтын, атағы алыстарды шарлаған кемеңгер, ақылы дария, сөзі алтыннан ауыр Байғыз қарт – ақынның өзі.
Достарыңызбен бөлісу: |
