Зерттеу пәнін анықтау Зерттеудің мақсаты мен міндеттерін анықтау Зерттеу тақырыбын айқындау Географиялық мониторинг әдістері


Геоэкологиялық зерттеу пәні мен өзектілігі



бет14/63
Дата22.09.2023
өлшемі1,33 Mb.
#182055
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   63
Байланысты:
10 сыынп лекция 52 бет
16af5b92931ae2a4651a8f122955cc8d, әлеуметтік 4, 7002 5лек матем, Тарих астаналар
Геоэкологиялық зерттеу пәні мен өзектілігі
Геоэкология экологиялық жағынан таза ортаны сақтау және табиғат ресурстарын қалыпты пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында жоғары перархиялық денгейдегі (физикалық-географиялық зона, провинция, ландшафт) географиялық жүйелердің экологиялық ерекшеліктерін зерттейді. Геоэкология Германияда аса қарқынды түрде дамыды және 1939 жылы неміс ғалымы К. Тролл «геоэкология» терминін алғаш ұсынған.
Геоэкологиялық зерттеулер:

  • Аумақты шаруашылық пайдалануға қатысты зерттеу – таюиғи ресурстрады пайдаланумен байланысты. Бұл болжамдар табиғи ресрустық әлеуетке сапалық, сандық баға беруге негізделеді.

  • Аумақтардың геоэкологиялық жағдайына баға беру

  • Аумақтардың рекреациялық әлеуетін бағалау – туризм мен демалыс аудандарын орналастыру мен дамытуды негіздеуге бағытталады. Бұл нысандардың дамуын болжауда антропогендік өзгерістер динамикасы, аумақтың рекреациялық сиымдылығы, нысандардың қолжетімділігі, демалысқа қолайлылығы ескеріледі.

  • Геоэкологиялық жоспарлау(жобалау) – табиғатты пайдалану мен қорғауды негіздеп, орындалу уақыты мен аумақтар бойынша бөлу.

  • Геоэкологиялық аудандастыру

  • Геоэкологиялық болжаулар кезеңдері: аймақтың ресурстық жағдайын, табиғи орта әлеуетін, өнеркәсіптік жағдайын, экономикалық даму жағдайын, кәсіпорындар орналасуындағы кемшіліктерді айқындау және шешу жолдарын талдайды.

Геосфералардың ластануы
Экологиялық жағдай 2 фактор ықпалымен қалыптасады: қоршаған орта ластануы, өздігінен тазару.
Орналасуына байланысты: тұрақты(өндіріс орындары) және мобильдік (көлік құралдары).
Кеңістік қамтуына байланысты: нүктелік(зауыт), алаңдық(көмір карьері), сызықтық (транспорт магистральдары).
Мерзіміне қарай: бастапқы(қоршаған ортаға тікелей түсуі), қосарланған(ластағыштардың өзара әрекеттесуі нәтижесінде).
Жаратылысы жағынан: химиялық, физикалық, биологиялық, эстетикалық(құрылыс).

Табиғи ортаның ластануына қарай, көршілес Қазақстан мен Қытайдың экологиялық жағдайын сипаттайтын мәліметтерді келтіріп отырмыз.


Қазақстанда мынадай экологиялық мәселелер анықталып отыр:

  • бұрынғы қорғаныс бағытындағы өндіріс орындары мен сынақполигондарының. радиоактивті және улы химиялық заттардың қалдықтарымен ластанған аумақтардың. ел бойынша таралған жер бөлік- терінің адам денсаулығы мен жануарларға тигізетін кері әсерініңболуы;

  • кейбір қалалардың өндірістік қалдықтармен қатты ластануы;

  • Арал теңізінің тартылуы әсерінен айналадағы жерлердің химиялық пестицидтер және табиғи тұздармен ластануы, оның жел әрекетімен ұшырылып, улы шаңды дауылдарға айналуы;

  • Каспий тенізінің ластануы;

  • шөлейттену;

  • топырақтың ауылшаруашылығындақолданылған химиялықзаттармен ластануы және есепсіз суару барысында тұздануы.

Ал Қытайда шешімін таппаған бірнеше экологиялық мәселелербар:

  • елдің дүниежүзілік деңгейде қатты отын түрлерін жағу нәтижесінде ауаға көмірқышқыл газын мөлшерден тыс өте көп шығаруы;

  • көмірді жағу кезінде бөлінген зиянды газдардың қышқылжаңбырдың жаууына себепші болуы;

  • әсіресе солтүстік өңірлерде судың жетіспеуі, тазартылмағанқалдықтармен судың ластануы;

  • мелиорациялық жұмыстар нәтижесінде іргелес жатқан аумақтардағы жер бедерінің бұзылуы, өндірістің және аквакультураның қарқынды дамуы;

  • ормандардың жаппай кесілуі, жануарлар тіршілік ортасы аумағының тарылуы және бұзылуы;

  • жер ресурстарын тиімді баскармау салдарынан топырақ эрозиясының. су тасқындарының, құрғақшылықтың шаңды дауылдар мен шөлейттенудің белең алуы күшеюде.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   63




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет