6-тақырып. Мемлекет және азаматтық қоғам
Мемлекет –
бұл саяси тұтастығы белгілі құрылымы бар, саяси билікті
ұйымдастырушы және белгілі – бір территорияда әлеуметтік процесстерді басқарады.
Мемлекеттің пайда болуының концепциялары:
патриархалдық –
(негізін салушы ағылшын саяси ойшылы Роберт Филмер XVIII ғ.)
Мемлекеттік биліктің пайда болуын рулардың тайпаға, тайпаның үлкен қауымдастыққа,
мемлекетке дейінгі опекундық, әкеліп билік ретінде пайымдайды.
теократиялық –
мемлекеттің шығуын құдай болжамымен ұштастырады.
договорлық –
(Т. Гоббсом, Дж. Локк, Ж.Ж. Руссо дамытты) – мемлекетті қоғамдық
ӛмірді ұйымдастыру және ондағы тәртіпті қамтамасыз ету мақсатында басқарушы мен
бағынушының арасында жасалған келісім нәтижесі дей қарастырады.
жаулаушылық теориясы (
Е. Джоринг, Л. Гумплович
)
–
мемлекеттің пайда болуын
тікелей саяси әрекеттің – ішкі немесе сыртқы күштеу, басып алудың нәтижесі деп
түсіндіреді.
писхологиялық теория (
Ж. Бюрдо
) –
мемлекет тамырын идеядан, адамзат генасының
тумысынан табады.
әлеуметтік-экономикалық (
К. Маркс
) –
мемлекеттің шығуын қоғамның антогонистік
топтарға бӛлуінен, еңбек бӛлінісінің салдарынан және жеке меншіктің шығуынан
түсіндіреді.
Мемлекеттің
пайда болуының факторлары:
экономикалық, экологиялық,
демографиялық, психологиялық, сыртқы.
Мемлекеттің белгілері:
территория, шекара, халқы.
Мемлекеттің функциясы:
ішкі:
экономикалық, әлеуметтік, халық билігін қамтамасыз ету, конституциялық тәртіпті
қорғау, тәртіппен заңдылықты қамтамасыз ету, қоғамдық консолидация әлеуметтік
арбитраж, экологиялық, мәдени-білімділік.
Достарыңызбен бөлісу: |
