11.Эмоцияға тарихи көзқарастар: Ч. Дарвиннің эволюциялық тәсілі
1872 жылы "адам мен жануарлардағы эмоциялардың көрінісі" кітабын басып шығарғаннан кейін, Ч.Дарвин эмоциялардың дамуының эволюциялық жолын көрсетті және олардың физиологиялық көріністерінің пайда болуын негіздеді. Осылайша, Дарвин эмоциялардың дамуы мен көрінісінде адам мен жануарлар арасында өтпейтін алшақтық жоқ екенін дәлелдеді. Атап айтқанда, ол эмоциялардың сыртқы көрінісінде антропоидтар мен соқыр туылған балаларда көптеген ұқсастықтар бар екенін көрсетті. Сонымен бірге ол таза адам эмоцияларын (ұялу, ұят, қайғы, ашу) білдіру үшін жануарларда аналогтарды таба алмағанын мойындады. Сонымен, ұятты білдіруге қатысты ол психикалық дамуы жеткіліксіз кез-келген жануардың сыртқы түріне мұқият қарап, сыртқы түріне сезімтал болуы мүмкін емес деп жазды. Дарвиннің ерік-жігері мен әдетіне қарамастан, жүйке жүйесінің эмоцияларды білдіруге тікелей әсері бар екендігі туралы ұстанымы құнды. Басқаша айтқанда, эмоциялар, Дарвиннің пікірінше, рефлексивті түрде пайда болады.
12.Имплицитті және эксплицитті эмоциялар
"Эксплицит" термині тікелей және нақты анықтамаға сәйкес келетін нәрсені анықтайды, саналы, айқын және байқауға ашық.
Имплицитизм-бейсаналық, вербализацияланбау, бақыланбау, автоматтылық сияқты белгілері бар білімнің ерекше түрі. Психологиялық дереккөздер бұл терминдерді "бейсаналық", "бейсаналық", "бейсаналық", "интуитивті", "Автоматты"ұғымдарының көмегімен түсіндіреді. "жасырын эмоциялар" деген ұғымның бірнеше мағыналары бар. Жасырын деп санадан тыс белсендірілген немесе өңделетін подсознание процестері айтылатындықтан және осыған байланысты санасыз болғандықтан, "эмоциялар", "эмоционалды процестер", "эмоционалды күйлер", "аффект", "сезім" терминдері берілген контекст үшін синонимді түрде қолданылады.
13.Эмоциялық интеллектті анықтау
Эмоциялық интеллект – психология ғылымында қарқынды зерттеу нысанына айналған өзекті мәселелердің бірі. Эмоциялық интеллект – адамның өзінің және өзгелердің эмоциясын түсіну және олардың эмоциялық күйіне бейімделу икемділігі.Эмоциялық интеллект идеясы Эдуард Торндайк, Джой Гилфорд, Ганс Айзенк сынды авторлар зерттеуге алған «әлеуметтік интеллект» ұғымынан шыққан. 1990 жылы Питер Салоуей «эмоциялық интеллект» ұғымын алғаш анықтап, «Эмоциялық интеллект» атты мақаласын жарыққа шығарды. Питер Салоуей және оның авторласы Джон Майер эмоциялық интеллектіні «эмоцияда көрінетін тұлға көріністерін қабылдау және түсіну, интеллектуалды үрдістер негізінде эмоцияны басқару» ретінде анықтайды. Аталған ғалымдардың анықтауынша, эмоциялық интеллект төрт бөлімнен тұрады: 1) өзінің және басқа адамның эмоциясын қабылдау немесе сезіну қабілеті; 2) өз эмоциясын ақыл-ойға бағыттау; 3) эмоция көріністерін түсіну қабілеті; 4) эмоцияны басқара білу. Эмоциялық интеллект (EQ) – стрессті түсіру, айналадағылармен тиімді қарым-қатынас орнату, қиындықтарды жеңу және жанжалдарды бәсеңдету үшін эмоцияларды позитивті және конструктивті бағытта түсіну, анықтау, қолдану және басқару. Эмоциялық интеллект – күнделікті өмірімізге, мысалы күнделікті жүріс-тұрысымызға, өзге адамдармен дұрыс қарым-қатынас орнатуға қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |
