ә) Жәдігерлерді ауадағы зиянды заттардан сақтау. Музей жәдігерлерінің ескеруіне ауадағы әртүрлі қоспалар да әсер етеді. Оған газдалған заттар – күкіртті газ, күкіртті сутек (сероводород), аммиак (азот пен сутек қосындысынан жасалған ащы иісті түссіз газ), хлор, минералдық шаң, қара күйе (сажа) жатады.
Ауаның ластануынан сақтанудың бір жолы – бөлмені герметизациялау (ауа кірмейтіндей саңылусыз бекіту), әрине, кондиционерсіз болмайды және сүзгіш заттар (фильтровальные устойства) орнату да артық емес.
Б) Музейдегі жарық түсу тәртібі. Музейде жарық беру тәртібі жәдігерлердің ұзақ сақталуы үшін қолданылады. Бұл тәртіп бойынша заттарға жарық толықтай, жартылай берілуі не мүлде жарықсыз сақталуы мүмкін. Ол жәдігерлердің қай материалдардан істелгеніне байланысты анықталады.
Жарыққа төзімділігі жағынан материалдар үш топқа бөлінеді:
Жоғары төзімділіктегі – темір, тастар, гипс, керамика, түссіз шыны.
Орта төзімділіктегі – сүйек, тері, аң терісі, ағаш, майлы бояулы өнер туындылары.
Төмен төзімділіктегі – фотосуреттер, акварель, қағаз, мата бұйымдары.
Жарықтың тура түсуі барлық заттарға зиян. Жоғары төзімділіктегі заттарға жарық(күн көзі) тура түспесе болғаны.
Ал орташа төзімділіктегі заттарға режим әртүрлі. Ағаш бұйымдары – жаңғақ, қызыл ағаш, қарағай, шырша, емен, кайың өңін береді, сондықтан оларды қаптап, жауып қояды.
Ал майлы суреттерді, сүйектен жасалған жәдігерлерді сақтау үшін жарық түсіп тұру керек. Себебі, жарықсыз майлы бояу күлгінденеді, сүйек сарғаяды. Ақ аң терісін ұзақ уақыт жарықсыз ұстауға болмайды.
Ал жарық түсу зиян келтіретін заттар жарықтан қорғайтын шынылармен қапталып, түрлі құралдар қолдану арқылы сақталады. Бұл заттармен жұмыс істегенде жарық 50-75 лк (люкс) болу керек. Люкс жарық түсірудің өлшемі.
В) Музейдегі биологиялық режим. Музей заттары биологиялық зиянкестердің әсерінен де бұзылады. Олар зең түскен саңырауқұлақ, шыбын – шіркей, құрт – құмырсқа, кеміргіштер. Ауру жұқтырған заттарды дезинфекциядан өткізбей, музейге қабылдамайды.
Зең түскен саңырауқұлақ (плесневые грбки) барлық органикалық текті материалдар және кейбір органикалық емес, мысалы, керамика заттарына тез жұғады. Бұл жағдайда аура тудыруға ықпал ететін нәсе шаң – тозаң. Зең түскен саңырауқұлақ ауралар музей жәдігерлеріне механикалық, химиялық зақым келтіреді. Зең түскен саңырауқұлақ ауруын болдырмау үшін музей жәдігерлерін, жабдықтарын 21 процент формальдегидтің спирттікерітіндісімен оқтын – оқтын сүртіп отыру керек.
Жәдігерлерді бір орыннан екінші орныға ауыстырған кезде сақ болу керек, қол таза, құрғақ болуы керек, бұл заттардың механикалық бұзылысынан қорғайды.
