1-дәріс Кіріспе. Квалиметрияның пайда болу тарихы. Квалиметрияның практикалық есептері. Басқа пәндермен өзара байланысы Қарастырылатын сұрақтар


Бірлестіктің және кәсіпорынның өнім сапасының индексін анықтау



жүктеу/скачать 433,48 Kb.
бет39/39
Дата24.08.2020
өлшемі433,48 Kb.
#76722
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39
Байланысты:
stud.kz-80931
stud.kz-19533
Бірлестіктің және кәсіпорынның өнім сапасының индексін анықтау. Бірлестіктің өнім сапасының индексін есептеу кәсіпорынның орташа өлшенген өнім сапасының индексін пайдаланып төмендегі формулада көрсетілген

,

мұнда - k түрлі өнімнің салыстырмалы сапа көрсеткіш мына формуламен өрнекетеледі



, (k=1, … , M);

Kk – k түрлі өнімнің бірліктік және комплекстік сапа көрсеткішінің мәні; Kkδ – k түрлі өнімнің сапа көрсеткішінің базалық мәні; αk – кәсіпорынның жалпы k түрдегі «мәндік» өнім көлемін сипаттайтын салмақтылық коэффициенті



,

αk≥0;
- k түрдегі өнім өндірісінің жоспарлық көлемі, руб.

Бірлестік өнімінің орташа өлшенген геометриялық сапа индексі мына формуламен анықталады



,

мұнда Vr – r-шы кәсіпорынның орташа өлшенген геометриялық сапа индексі; αr - r –шы кәсіпорынның бірлестік масштабындағы «мәнін» сипаттайтын салмақтылық коэффициенті.

αr мәні (120) форомуламен есептеледі.
Мысал. Өндірістік бірлестік ені электршамдық заводтан тұрады. Жалпы бірлестік және завод өнімінің сапа индексін анықтау керек. Заводтар үш түрлі типтегі қыздыру шамдарын шығарады. Әрбір түрдегі шамдарға орташа ресурс Kk көрсеткіштің базалық мәні және берілгендер 40 кестеде көрсетіл

Кесте 40 Кесте 41



Кәсіпорын

Өнім түрі

хk(П), млн. руб.

Kk, r

Kk, rδ




Кәсіпорын

Өнім түрі

αk





αr



А

1

1,4

1350

1200




А

1

0,177

1,13

-

-

-

2

5,6

1050

900




2

0,709

1,17

1,153

0,352

-

3

0,9

725

600




3

0,114

1,21

-

-

1,03

Б

1

4,1

1470

1430




Б

1

0,285

1,03

-

-

-

2

6,7

1670

1550




2

0,465

1,08

1,077

0,648

-

3

3,7

870

770




3

0,250

1,13

-

-

-

Есептеулер (124)-(128) формулалар б-ша жүргізіліп 41 кестеде нәтижелері көрсетілген.

Анализ нәтижелерін ең үлкен өнім сапасының салыстырмалы көрсеткіш сапасының индексі А заводынан болған: VА =1,153.

Бірлестңік өнімінің орташа өлшенген геометриялық индексі V0 =1,103. Бұл бірлестік өнімінің сапа деңгейі 10,3 % базалықтан жоғары.


Бірлестік өнімінің сапа деңгейі аттестация нәтижесінен өнімнің орташа өлшенген арифметикалық сапа индексі U0. Есептелу үшін қорытынды мәліметтер болып, кәсіпорын өнімінің өлшенген орташа арифметикалық сапалық индексі Ur табылады. Кәсіпорын өнімінің Ur сапалық индексінің мәні мына формуламен анықталады.

.

Белгілі категориядығы шығатын өнім сапасының барлық өнімнің түгелдей шығу көлеміне қатынасын сипаттайтын αk салмақтылық коэффициенті келесі формуламен есептеледі:



;

;

,

мұнда хВ, х1, х2 сәйкесінше өнімнің шығару көлемінің жоғарғы, бірінші және екінші сапалық категориясы, руб.; хΣ - өнімнің суммарлы шығу көлемі

хΣ= хВ + х1 + х2

Ur нәтижелік аттестация бойынша кәсіпорынның өнім сапасының есептелуі кезінде келесі шарттар қабылданды:

өнімнің жоғарғы категориялық сапасы салыстырмалы база болып қызмет атқарады;

өнім сапасының жоғарғы категориялық көрсеткішінің қатыстық мәні QB=1,0;

өнімнің сапасының бірінші категориялық көрсеткішінің қатыстық мәні Q1=0,5;

өнімнің сапасының екінші категориялық көрсеткішінің қатыстық мәні Q2=0.

Бұл жағдайларда кәсіпорын өнімінің өлшенген орташа арифметикалық сапалық индексі мына формуламен есептеледі:

.

Нәтижелік аттестация бойынша бірлескен өнімнің өлшенген орташа арифметикалық сапалық индексі келесі формуламен есептеледі



.

Мысал. Жылдық өнімнің нәтижелік аттестация бойынша үш кәсіпорынның бірлестік өнімінің сапалық индексін және соған келетін алдынғы жылғы өнім сапасының индексін U0δ салыстырылуын анықтау керек.

Есептеулердің қорытынды мәліметтері 42 кестеде көрсетілген.


Кесте 42

Кәсіпорын

Сапалық категория бойынша жылдық өнім шығарылуы, млн.руб.

жоғарғы

бірінші

екінші

жалпы

А

300

600

300

1200

Б

400

700

300

1400

В

450

650

400

1500

(129)-(135) формулалары бойынша нәтижелік есептеулер 43 кестеде көрсетліген. Салыстыру үшін база ретінде жылғы бірлестік өнімінің сапалық индексінің мәні көсретілген.


Кесте 43

Кәсіпорын

Өнімнің сапалық категориясы түрі

αk



Ur

αr

U0

U0δ

А

жоғарғы

0,250

1,00

-

-

-

-

бірінші

0,500

0,5

0,500

0,293

-

-

екінші

0,250

0

-

-

-

-

Б

жоғарғы

0,286

1,0

-

-

0,517

0,500

бірінші

0,500

0,5

0,536

0,342

-

-

екінші

0,214

0

-

-

-

-

В

жоғарғы

0,500

1,00

-

-

-

-

бірінші

0,433

0,5

0,516

0,365

-

-

екінші

0,267

0

-

-

-

-

Алынған нәтижелердің анализі бойынша өнімнің сапалық индексінің ең үлкені Б кәсіпорынымен белгіленген периодта жеткен: Uδ=0,535. Бұл Б кәсіпорны А және В кәсіпорындарына қарағанда жоғарғы және бірінші сапалық категорияда сәйкесінше 7,2 және 3,2%-ға көбірек өнім өңдегенін куәландырады.

Бірлестік өнімінің сапалық индексін U0=0,517 сәйкесінше U0δ=0,500 базалық мәнімен салыстырғанда, бірлестік өнімнің жоғарғы және бірінші сапалық категориясында алдыңғы жылға қарағанда 3,4% артық өнім өңделгенін көрсетеді.


Әдебиет:

Әдебиет:
1. Фомин В.М. Квалиметрия. Управление качеством. Сертификация. Курс лекций. – М.: ЭКМОС, 2000 – 320 с.

2. Кириллов В.И. Квалиметрия и системный анализ: учебник/В.И. Кириллов.-М. : ИНФРА, 2012,-440с.



3. Федюкин З.К., Дурнев В.Д., Лебедев В.Г. Методы оценки и управление качеством промышленной продукции: Учебник. – М.: Филинъ, 2000. – 328 с.
жүктеу/скачать 433,48 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39



©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет