1. ҚР халқына паллиативтік көмекті ұйымдастыру және көрсетудің типтік ұйымы
жүктеу/скачать 1,51 Mb.
|
ЛД паллиативка СТУДЕНТАМ
9 сынып ҚМЖ НУрайка, Ñèòóàöèÿëû? åñåï
2: Ауыр науқасқа тамақ беру • Науқасқа қосымша жастық қою арқылы төсекте жартылай отыруға, ыңғайлы жағдайда көмектесіңіз. Қолды жуыңыз. Төсек үстелін дайынданыз. Науқасқа тамақ дайындауға уақыт беріңіз. • Науқастын мойны мен кеудесін матамен жабыңыз. Ыстық тамақ бар ыдыстарды білегіңізге бірнеше тамшы тамызу арқылы тексеру керек. • Ауыр науқас, көбінесе тәбеті нашар адамды тамақтандыру оңай емес. Мұндай жағдайларда шеберлік пен шыдамдылық қажет. Сұйық тамақты қабылдау үшін арнайы шыныаяқ шыныаяқты пайдаланыңыз (кішкене шайнекті пайдалануға болады). • Науқасқа жартылай сұйық тамақ қасықпен беріледі. • Наукаспен тамақтану алдында қандай дәйектілікпен тамақтанатынын талқылау қажет. Пациенттен тамақтану кезінде сөйлеспеуін сұраңыз, өйткені сөйлесетін тамақ тыныс алу жолына енуі мүмкін. • Пациент сіз дайындаған барлық тағамдарды жесін деп талап етпеніз. Қысқа үзілістен кейін тамақты жылытыңыз, тамақтандыруды жалғастырыңыз. Ауыр науқасқа арнайы кесе мен тамақты қасықтап беру. Науқасқа тамақтану туралы минут бұрын ескертіңіз, оның келісімін алыңыз. • Бөлмені желдетіңіз. Төсек үстелін дайындаңыз. • Кереуеттің бас жиегін көтеріңіз (бастың астына және артына қосымша жастық салыңыз). • Науқасқа қолын көмектесіңіз. - 50 C). • Науқастың кеудесін матамен жабыңыз. Қолды жуыңыз. Науқасқа әкеліңіз (ыстық тамақ температурасы • Баяу тамақ науқасқа ұсынылатын әр тағамның атын атаңыз; 2/3 қасық жұмсақ тағамға толтырыңыз; науқастың аузын ашатындай етіп қасықпен төменгі ерінді ұстаңыз, қасықпен ұстаңыз; бос қасықты алып тастаңыз; тамақты шайнауға және жұтуға уақыт беріңіз; бірнеше қасық жұмсақ тағамнан кейін сусын ұсыныңыз; кішкене бөліктерде құйыңыз. • Пациенттің ернін матамен сүртіңіз (қажет болса). • Пациенттен тамақ ішкеннен кейін аузын жуғыш шыныаяқтағы сумен шаюын сұраңыз Тамақтанғаннан кейін науқастың бөлмесінен ыдыс-аяқ пен тамақ қалдықтарын алып тастаңыз. • Қосымша жастықшаны алып, науқаска ыңғайлы жағдай жасаңыз. Науқас үшін тамақтандырғаннан кейін тамақ қалдықтарынан тазартылатын және майсыздандырғыш затпен жуылатын жеке ыдыс- аяқтарды таңдаған жөн, содан кейін дезинфекция жүргізіледі. 20
Ауырсыну сезімінің түрлері, дәрежелері. Ауырсыну сезімдерін басу әдістері Онкологиялық науқастардағы химиялық және сәулелі терапиядан кейінгі мейіргерлік күтім ерекшеліктер ОТВЕТ 2 КҮТІМ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ Өйткені ол өзінің көріністерінде өте алуан түрлі. Ол әртүрлі мүшелерге әсер етуі мүмкін, тез дамиды немесе, керісінше, баяу дамиды. Бірақ түріне қарамастан, қатерлі ісік патологиялары алдымен ауруханада, содан кейін үйде ұзақ емдеуді қажет етеді. Онкологиялық науқастарға күтім жасау, дәрігер тағайындаған емдеу сияқты, көбінесе қатерлі ісік түріне, оның сатысына, терапияға байланысты. Ауруханадан шыққаннан кейін туыстарының алдында типтік емес қиындықтар туындауы мүмкін, оларды қарапайым адамға жеңу өте қиын: жүрек айнуы мен құсуды жеңу, таңу, гигиеналық процедураларды орындау қажеттілігі. Кейбіреулер бөлімдегі дәрігер мен медбикелердің сөздерінен қадамдық нұсқаулар жазады, ал басқалары медициналық білімі бар әпкесін немесе қамқоршысын жалдауға шешім қабылдайды. Күтім қандай жолмен ұйымдастырылса да, ол келесі маңызды сәттерді ескере отырып жасалуы керек. Науқастың жағдайын мұқият бақылау және бақылау
Мүмкіндігінше таза ауада серуендеуді немесе кем дегенде науқас орналасқан бөлмені уақтылы желдетуді ұйымдастыру өте маңызды. Диета және тамақтануды ұйымдастыру
Ісікке қарсы препараттармен емдеу көбінесе ауыр жанама әсерлермен бірге жүреді, олардың көріну қарқындылығын дұрыс тамақтану арқылы азайтуға болады. Тамақты күніне 4-6 рет кішкене бөліктерде беру керек, жүрек айнуын тудыратын тағамды ұсынбау керек. Ішу режиміне ерекше назар аудару керек: шай, жеміс сусындары, жидек сусындары түріндегі сұйықтық ағзаға жеткілікті мөлшерде енуі керек. Ерекше ауыр жағдайларда тамақтандыру зондтың көмегімен жүзеге асырылады. Науқастың жеке гигиенасы Денені таза ұстау инфекциялармен және зиянды бактериялармен күресу тұрғысынан ғана емес, сонымен қатар науқастың көңіл-күйін, аурумен күресуге деген ұмтылысын сақтау үшін өте маңызды. Егер науқас жүре алса, күнделікті жайлы душ қабылдау керек. Ауыр науқастарға гигиеналық процедураларды орындау үшін қажетті дағдылары бар жақын адамдар, қамқоршылар немесе медбикелер көмектеседі. Науқастың толық дәрменсіздігімен ауыз қуысына, көзге, мұрын қуысына және құлаққа күтім жасау керек, тырнақтарды үнемі кесіп, перинэяны жуып, теріні күту керек. Егер ванна қарсы болса, онда науқас төсекте сүртіледі. Созылмалы ауырсынумен байланысты проблемалар
Ауырсынумен күресу әдістері дәрілік және дәрілік емес болып бөлінеді. Дәрі-дәрмектерді дәрігер жеке көрсеткіштерге сәйкес қатаң түрде тағайындайды, оларды қабылдауды мейірбике бақылайды. Ол науқастың өтініштерін тыңдайды, оның бет-әлпеті мен қимылдарын бақылайды, дәрі-дәрмек схемасын ұстанады және туыстарына түсіндіреді. Науқастың өмір салтын және қоршаған ортаны өзгерту арқылы ауырсынуды жеңудің дәрілік емес әдістеріне көп көңіл бөлінеді. Жүрек айнуы мен құсуға көмектесу
Ауыз қуысының гигиенасы құсу кезінде үлкен маңызға ие: әр шабуылдан кейін шаю керек, құсудың қалдықтарын мұқият алып тастау керек. Ауыз қуысының күйін күн сайын тексеріп отыру керек, тілді күніне 2-3 рет жұмсақ тіс щеткасымен және 4% натрий гидрокарбонатымен тазалаңыз. Кішкене бөліктерде жиі ішу немесе мұз кесектерін, майдалап туралған жемістерді сору құрғақтықпен күресуге көмектеседі.
Ауырсынуды басу және фармакологиялық емес терапиясы. Терілік өзгерістер кезіндегі мейірбикелік күтім: ойық жаралар және жөргектер пайда болған кездегі паллиативті күтім ОТВЕТ 1 практикалық тәжірбие көрсеткендей , наркотикалық анальгетиктердің көмегімен барлық ауырсыну сезімдерін жоюға болмайды. Нервтің қысылуынан туындаған және науқасытң белсенділігі кезеңіндегі туындайтын және күшті есірткі анальгетиктерімен бақыланбайтын локализацияланған бір жақты ауырсыну кезінде неврологиялық және нейрохирургиялық әдістер қолданылуы мүмкін. Қуық мүшенің бітелуіне байланысты ауырсыну сезімін азайту үшін әдеттегі консервативті декомпрессиялық шараларды қолдануға болады : асқазанның мазмұнын түтік арқылы сору, ұзын резеңке зондты енгізу(аш ішекке). Аяғындағы жоғарғы және төменгі лимфостазбен байланысты, аяқтың жоғары орналасуы,оны серпімді бинт,дистальды бөлімшелерден проксимальды бағыттағы жеңіл массаж ,қолдар мен аяқтарға арналған арнайы жаттығулар,оның мақсаты лимфа дәрежесін арттыру. Сонымен қатар; 1. Радиотерапия-бұл рак клеткаларын жою үшін сәулеленуді қолданатын емдеу. 2. Термиялық терапия-жылу әсерін әр түрлі физикалық әдістер арқылы емдік мақсатта пайдалану. 3. Электротерапия-әр түрлі жиіліктегі электр тогын терапиялық қолдану. 4. Криотерапия- суық емдеу- миофассиялық және спастикалық бұлшықет аурулары кезінде қолданылады. 5. Механикалық терапия- жанасу яғни массаж жасау арықылы емдеу. 6. Дене жаттығулары 7. Психотерапия-психолог дәрігердің көмегімен жүзеге асады. 2 1. күнделікті ванна немесе душ қабылдау. Мейіргер немесе үй жағдайында қараушы адамы жүргізеді яғни 36* жылы суға шомылдыру. 2. Құрғақ тері күтімі, яғни жуындырған соң немесе терлегенсоң денені жұмсақ сүлгімен кептіріп отыру және жұмсартқыш кремдерді пайдалану. 3. Ылғалды терапия- қуыс мүшелері терлеген сайын оны жұмсақ ылғалды сүлгімен сүртіп артынан құрғату. 4. Төсекте жату ережесін сақтау,яғни жату позаларын полюсті ауыстырып отыру . Ол ойылудың алдын алу үшін. 22
Ауырсынудың фармакологиялық терапиясы. Онкологиялық науқастардағы инфекциялық асқынулар кезінде мейіргерлік күтім ерекшеліктері ОТВЕТ 1 Дәрілік терапия; ауызша, тіл астындағы, ректальды, парентеральды. Дәрі-дәрмек терапиясы аурудың соңғы сатысында онкологиялық науқастардың амбулаториялық және стационарлық жағдайдағы ауырсынуды жеңілдетудің негізгі әдісі болып табылады.Және дәрілерді үнемі пайдалануын қадағалаумен қатар жүреді. Ауру дәрежесіне байланысты тағайындалады. 1 кезең- жеңіл ауырсыну. Олар стероидты емес қабынуға қарсы препараттар тобынан есірткіге тәуелді емес анальгетиктерді қолданылады, ең алдымен аспирин және парацетамол. 2 кезең- орташа ауырсыну. Жеңіл ауырсынуды емдеуге қолданылатын дәрілерден басқа, әлсіз наркотикалық (опоидты) анальгетиктер; кодеин және құрамында кодеин бар (пенталгин, седалгин…) , трамадол. 3 кезең- қатты ауырсыну. Күшті наркотикалық препараттар; промедол,омнопон, морфин, прозидол, фентанил және т.б. 1. Транквилизаторлар 2. Антидепрессанттар 3. Гипотензивті дрілер 4. Нейролептиктер 5. Глюкокортикоидтер 6. Антиконвульсанттар 7. Антигистаминді дэрілер 8. Антибиотиктер 9. Спазмолитиктер 10. Седативті препараттар 2
* Науқас жатқан жерді әр дайым таза ұстау,ылғалды тазалау жұмыстарын жасап тұру, бөлмені желдетіп отыру. * Науқасқа жанасар алдында стерильді маска мен перчатка кию. 23
Ауырсыну синдромын диагностикалау. Ауырсынуды бағалау шкалалары. Ауырсынуды бағалау парағын толтыру. Науқасты тасымалдау түрлері Науқасты тасымалдауда кәсіптік қорғаныс ОТВЕТ 1 Ауырсыну синдромының негізгі симптомы - спецификалық, миграциялық немесе анық емес локализацияның тұрақты немесе мерзімді ауырсынуы. Бұл жағдайда сезімдер өткір немесе тарту, пышақтау, ауырсыну, пульсирлеу болуы мүмкін. Барлық басқа белгілер аурудың себебі мен сипатына байланысты. Ауырсыну шкаласы – бұл дәрігерлер адамның ауырсынуын бағалауға көмектесетін құрал. Адам әдетте дәрігердің, ата-ананың немесе қамқоршының көмегімен арнайы әзірленген шкала арқылы ауырсынуын өзі хабарлайды. Ауырсыну таразылары ауруханаға жатқызу кезінде, дәрігерге бару кезінде, физикалық белсенділік кезінде немесе операциядан кейін қолданылуы мүмкін. Дәрігерлер ауырсыну шкаласын адамның ауырсынуының кейбір аспектілерін жақсы түсіну үшін пайдаланады. Бұл аспектілердің кейбірі ауырсыну ұзақтығы, ауырлығы және түрі болып табылады. Ауырсынуды бағалау парағында күні мен уақыты, ауырсыну деңгейі, ауырсынудың сипаты мен орналасуы, көрсетілген көмек және медбикенің қолы көрсетіледі. Ауырсынуды бағалаудың цифрлық шкаласы (ересек пациенттер мен 5 жастан асқан балалардың өзін-өзі бағалауы үшін) бөлімдерден тұрады, мұнда 0 «ауырмайды» және 10 «шыда алмайтын ауырсыну» дегенді білдіреді. 2 Науқасты қараған дәрігердің ұйғарымы бойынша науқас бөлімшеге бақылаушы мейірбике күтіп алады, онымен және оның сырқатнамасымен танысады, оған палатаны, санитарлық және басқа бөлмелерді көрсетеді, бөлімше тәртібі туралы айтады. Содан кейін мейірбике түскен науқас туралы дәрігерге баяндайды және сырқатнаманы береді. Науқастың жағдайына байланысты дәрігер оны бірден немесе аралау кезінде қарайды, қосымша тағайындаулар жасайды. Өздігінен жүре алмайтын науқастарды бөлімшеге зембілмен тасымалдайды. Әлсіреген науқастарды, мүгедектерді, кейбір егде және кәрі адамдарды кебінесе арнайы кресло-каталкамен (абайлап, қатты селкілдетпей); ауыр науқастарды каталкамен немесе зембілмен тасымалдайды. Науқас жатқызылған зембілді екі немесе төрт адам көтеруге болады, олар қысқа адыммен қатарласпай жүрулері қажет. Сатымен көтерілгенде науқасты басын алдыға, төмен түскенде аяқтарын алдыға қаратып кетереді, екі жағдайда да зембілдің аяқ жағы сәл жоғары ұсталынады. Зембілді көтеруді жеңілдету үшін кейде арнайы санитарлық лямкалар қолданылады. Науқасты қолмен тасымалдауды және оны ауыстырып жатқызуды бір, екі немесе төрт адам жүргізуі мүмкін. Егер науқасты бір адам тасымалдаса, онда ол бір қолымен науқастың кеудесін жауырын деңгейшінде ұстайды, ал екінші қолын сандарының астына жібереді, бұл кезде науқас көтерушінің мойнынан құшақтайды. Науқасқа күтім жасау процесінде пациентті дұрыс тасымалдау тәртібі сақталмаса, мейірбике де травма алуы мүмкін. Сол себепті науқасты тасымалдау, орнын ауыстыру және басқа жерге жатқызу кезінде бел мен омыртқаға түсетін қысымды азайту үшінтасымалдау әдісін, пайдалану маңызды. Науқасты орнынан қозғар алдында мыналарды анықтап алған жөн: Орнын ауыстыру мақсаты Науқастың денсаулық жағдайы, оның қозғалу мүмкіндігі Науқасты қозғауға көмектесетін қосымша механикалық құралдардың болуы (жіңішке таяқ, балдақ, ағашаяқ) Пациентке анық, нақты нұсқау беретін және түсіндіретін басшыны белгілеу. Науқасты қозғап, көтеріп, орнын ауыстыру кезінде қызмет көрсетуші персонал келесі нұсқауларды есте сақтау керек: Науқасты көтермес бұрын, оны қауіпсіз, ыңғайлы қалыпқа келтіру; Науқастың салмағы мен қозғалыс бағытына қатысты тепе-тендікті сақтап қауіпсіз, ыңғайлы қалыпта тұру; Қолды қатты қозғағанда туындайтын тербелісті жеңу үшін өз денесінің салмағын пайдалану, әсіресе пациентті бірнеше рет тербеп көтеру қажет болғанда (науқасты көтеру үшін қажетті қозғалыс күшіне ие болу мақсатында, бірнеше рет тербеліп қозғалыс жасап, қол қозғалысымен шығарылатын күшті босату үшін өз денесінің салмағын пайдалану керек (тербеліс қозғалыстарын абайлап жасаңыз). Науқасты көтере бастаған кезде, сіз нық тұруыңыз керек; Науқасты ұстау үшін ең ыңғайлы қалыпты таңдаңыз, арқаңызды тік ұстаңыз, науқасқа мүмкіндігінше жақын тұрыңыз және қозғалысты басқа көмекшілермен бір ырғақта жасаңыз. Қызметкерлер тобы келісе әрекет еткенде ғана, науқасты көтеру сәтті орындалатынын есте сақтаңыз: Бригаданы басқаратын, команда беретін жетекшіні таңдаңыз; Науқасты қозғаудың ең жақсы әдісін таңдаңыз; Ең ауыр жұмысты, атап айтқанда, науқастың жамбасы мен денесін ұстайтын адамды белгілеңіз (лауазымына қарамастан, бұл ең күшті және денелі мейірбике болуы тиіс). 24 1. Эмоционалды жану синдромы. Пайда болу қаупін төмендету жолдары. 2. Дене биомеханикасы. Науқастың әр түрлі функциональді қалпы: Фаулер, Симс жүктеу/скачать 1,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|