1-тарау Қазақстан территориясындағы ортағасырлық мемлекеттер



бет9/27
Дата11.05.2022
өлшемі343,53 Kb.
#142169
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27
Байланысты:
кесте орта ғасырлар Қаз тарихы 6-сынып-3
Akikat (1), Оқу сауаттылық PISA тапсырмалары

Оғыздардың шаруашылығы


Жартылай көшпелі және жартылай отырықшы мал шаруашылығы
Егін шаруашылығы
Кәсіпшілік пен қолөнер
Төрт түлік мал ұстаған. Қаракөл қойын, айыр өркешті ірі түйе көп өссірген
Суармалы егін шаруашылығымен айналысқан. Арық
–тоғандар қазған
Мал өнімдерін өңдеген. Құрал – жабдық, қару – жарақ, тұрмысқа қажетті бұйымдар жасаған

Қимақ қағанаты (9 ғ .соңы- 11 ғ. басы)


Орталығы- Имақия, Қарантия (Алакөл жағасында)
Тайпалық құрамы - парсы тарихшысы Гардизи айтуы бойынша 7 тайпадан тұрады,ең атақтылары кимақтар мен қыпшақтар
Территориясы – 7 ғ. Моңғолияның солтүстік-батысын мекендеген
9 ғ – қимақтар туралы араб жазбаларында айтылады
766-840 ж- қимақтар Батыс Алтайға,Тарбағатай мен Алакөл ойпатына қоңыстанды
840 ж- Ұйғыр қағанаты ыдырағаннан кейін оның құрамындағы біраз тайпалар:эймур,байандур,татар,ланиқаз,ажларлар,имек,қыпшақ тайпалары қимақ бірлестігіне енеді
Махмұд Қашғари малы аз,көшіп-қонуға
мүмкіндіктері жоқ кедейлерді «жатақтар» деп атаған
Қоғамдық құрылысы
қаған
«ябғу»
«имек байғу» ,»қимақ ябғу»- тайпа көсемдері
«шад-түтік»- жеке тайпа көсемдері
«ұлы қаған», «кіші қаған», «ябғу шад»- шонжарлар
Қағанаттың саяси жағдайы
9 ғ. «тоғыз- ғұздар» жерінің бір бөлігін басып алды
10 ғ. – тоғыз-ғұздар
-дың қаласы- Жамлекесті басып алды
10 ғ 2 жарт- қарахан мемлекеті шабуыл жасай бастады
11 ғ
қарахандардың шабуылы қағанатты
Шаруашылығы
Мал шаруашылығы Гардизи: «шаруалар өз мырзаларының малын
бақты,қысқа арнап әрқайсысы қой,жылқы, сиыр етін сүрлеп алады»
М.Қашғаридің айтуынша Малсыздар жатаққа айналып,қолөнерді,балы қ аулауды кәсіп еткен
Егін, бақша шаруашылығы
Мәдениеті
Қимақтар қамыс қаламмен жазған
9-10 ғ- ежелгі түрік жазуымен жазған
10 ғ –қимақ шонжарлары ислам дінін қабылдай бастаған
Қимақ қағаны Жанақтың ибн Хакан әл-Қимақи аталуынан,жерлеу рәсімінен көруге болады
9-11 ғ –қимақтар мемлекеті алғашқы патриархалдық- феодалдық мемлекет болған
2-тарау
6- 9 ғ отырықшы және жартылай көшпелі мәдениет
6 – 9 ғасырлардағы сауда айналымы
Қала мәдениетінің дамуы
Оңтүстік Қазақстандағы орталығы
- Отырар, Йасы,Сауран,Сығанақ
,Құлан
Жетісудағы орталығы- Тараз,Талхир ( Талғар),Алмалық,Қойылық
М.Қашғаридің жазуына қарағанда Испиджаб Сайрам деп аталған
Қалалардың құрылыс жүйесі
Екінші бөлігі- шахристанда қала тұрғындары,қол өнершілір тұрған
Орталығы
–цитадель бай- шонжарлар тұрған
Үшінші бөлігі- рабадта егіншілер, кедейлер тұрған
Сауданың жандануы
Халықаралық сауда
Қалалардың өз аумағындағы сауда
Ұлы Жібек жолы
Қалалықтардың дала тұрғындарымен сауда байланысы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет