АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ 10 СЫНЫП ДИНАМИКА ТАРАУЫ.
§12Бүкіләлемдік тартылыс күші. Ауырлық күші.
§13 Дененің салмағы. Салмақсыздық және асқын салмақ.
Орындаған:Арипова А., Жансерік Е., Замадин О., Қуанышбаева Н. МФОК – 211. № 1-8 есептерді шығару барасындағы алгоритм Сандық есеп Негізгі ұғымдар: Бүкіләлемдік тартылыс күші, ауырлық күші
ҚОСЫМША ҰҒЫМ: жердің жасанды серігі, гравитациялық тұрақтылық.
Физикалық шама: F (тартылыс күші) 1. Тартылыс күші өзара әрекеттесетін денелердің массаларының ара қашықтыққа тәуелділігін анықтайтын және тек тартылыс түрінде көрінетін заттық әсерлесудің ерекше түрі.
2. Өлшем бірлігі: Н; кг*м/с
3. Бір-біріне өзара тартылатын денелердің арасындағы күш олардың массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал ал арақашықтықтарының квадратына кері пропорционал болады. .
4. F= G*m1m2/R^2
5. Шаманы формула арқылы өлшейміз.
Ауырлық күші — жер бетіне жақын орналасқан кез келген материялық бөлшекке әсер ететін күш Үйкеліс күші - дененің тіреу бетімен сырғанаған кезде әсер ететін күш; жанасатын денелердің сұйыктар немесе газдардың қабаттарынын салыстырмалы орын ауыстыруына кедергі жасайтын күш Тіректің тарапынан денеге әсер ететін серпімділік күшін тіректің реакция күші деп айтады Физикалық құбылыс: тартылыс күші 1. Жасанды жер серігі, жердің тартылуы, еркін түсу үдеуі.
2. Жердің өз осінен айналуы, жер бетіне жақын орналасқан кез келген материялық бөлшекке әсер ететін күш.
3. Бір-біріне өзара тартылатын денелердің арасындағы күш олардың массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал ал арақашықтықтарының квадратына кері пропорционал болады. .
4. Тығыздық, масса, гравитациялық тұрақтылық, радиус, ауырлық күші.
5. Күн мен ғаламшарлардың арасында және кез келген денелердің арасындағы тартылыс күшін анықтағанда қолданылады.
Формуласы Өлшем бірлігі: Н, кг*м/с Формуланы талдау:
1. Бүкіләлемдік тартылыс күшін анықтау формуласы
2. Масса, арақашықтық, гравитациялық тұрақты
3. Бір-біріне өзара тартылатын денелердің арасындағы күш олардың массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал ал арақашықтықтарының квадратына кері пропорционал болады. .
4. Оның физикалық мағынасы мынада: белгілі бір қашықтықта орналасқан, массасы бар екі дененің әрекеттесетін күшін көрсетеді.
5. F= G*m1m2/R^2 => M=gR^2/G; ρ=3π/GT^2; т.б.
6. Формуланы бүкіләлемдік тартылыс күшін есептегенде қолдануға болады.
1.Сандық есеп. 2.Физикалық шама : F 3.Негізгі ұғымдар: Үйкеліс күші, үдеу,масса, арақашықтық. 4.Қосымша ұғымдар:Ауырлық күші, тарту күші 5.Есеп туралы екенін анықтау: 4 Есеп, шайбаның мұзбен сырғанауы туралы. 11 Есеп , Блокқа ілінген жүктер туралы. -Есепке қатысты сызба немесе суретті түсіндіру және салу : күштердің 4 Есеп.Алдымен шайбаның жазықтық бойымен тұрғандықтан оған әсер етеін бағытын анықтап аламыз. Ауырлық күші әрқашанда төмен бағытталады. Нормаль күш жоғары, үйкеліс күші кері бағытта әсер етеді.
11 Есеп. Блоктың 2 түрі болады: жылжымалы және жылжымайтын.Біздің суретте екі блокта көтерсетілген. Жылжымалы блок күштен 2 есеп ұтыс алады.
