«№5 А. Байтұрсынов атындағы жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Тақырыбы: Мыс-тас ғасыры энеолит

Бұл сандықшаның ішінденгі затты 1969 жылы Жетісу жеріндегі Есік қорғанынан археолог К. Ақышев тапқан. Зеріттеушілердің пікірі бойынша, ол б.з.б.V-IV ғасырларға, ерте темір дәуіріне жатады. Қазіргі таңда бұл зат Қазақстанның егемендігінің рәмізіне айналып, Республика алаңында ұлттығымызды асқақтатып тұр. Сандықшаның ішіндегі не ? ( Алтын адам )

Сандықшаның ішіндегі зат немісше – “түпнұсқа”, ал грекше – “ жазу папирусы” деген ұғымды білдіреді.Бұл зат әлемде алғашқы рет Қытайда жасалған. Кейінірек Ежелгі Грекияда жақсы дамыған. Б.з.б.V ғасырда өмір сүрген “тарих атасы” Геродот алғаш рет осы заттың кескінін жобалап жасады.Ол не? ( Карта )

Тас дәуірі аса ұзақ уақытқа созылды. Осы аралықтағы адам баласының қолданған еңбек құралдары түгелге жуық тастан жасалды.Ежелгі адамдар қатты тастан осы құралды жасаған.Бұл құрал ғылымда чоппер деп аталады.Сандықшаның ішінде жасырылған ежелгі адамдардың қандай еңбек құралы? (Кескіш )

Б.з.б 40-12 мың жылдықты қамтитын кейінгі палеолитке тән құралдардың бірі.Ежелгі аңшылар осы құрал арқылы мамонт, жүндес мүйізтұмсық, кішкене бизон, үңгір аюы, мен жолбарысты аулаған. Сондықтан да бұл қару ежелгі аңшылардың басты қаруы болып табылды. (Найза)

1. 
   Т – Өсімдіктердің тамыры мен құстардың жұмыртқаларын жинап қорек ету кәсібі қалай аталады? (терімшілік)
   
2. 
   А – Ертедегі адамдардың бірлесіп тамақ табуы мен жабайы жануарлардан қорғанып жүруі қалай аталады? (адамдар тобыры)
   
3. 
   Р – Тас құралдың жүзін ұсақ кертік-ойықтар арқылы өткірлеу әдісі.
   

4. 
   И – Сурет жазудың ерекше дамыған түрі. ( Иероглиф )
   
5. 
   Х – Қазақстандағы ең биік жер. ( Хантәңірі шыңы)
   

1. 
   Ә – Шығыстың ғұлама ғалымы. ( Әл – Фараби )
   
2. 
   Л – Қыран құстың бірі. (лашын)
   
3. 
   Е – Алғаш жыл санауды кімдер ойлап тапты. ( Египеттіктер)
   
4. 
   М – Палеолит дәуіріндегі ең көп тараған жануар. ( Мамонттар )
   
5. 
   І – Қазақ халқының теріден тігілетін киімі. (Ішік)
   

Адамдар даму барысында еңбек құралдарын үнемі жетілдіріп отырды. Адамның жасағаны, тапқаны бәрі еңбек өнімі деп аталды.Сол кезеңдерде металдың кейбір түрлері: алтын, күміс, мыс табиғатта дайын күйінде кездесті. Ең бірінші қолданылған металл – мыс. Бұдан 5 мың жыл бұрын адамдар мыс өңдеуді үйренді. Қазақстан аумағында энеолит кезеңінің ерекше ескерткіші – Солтүстік Қазақстандағы Ботай тұрағы. Ботай тұрағы б.з.б. 3-2 мың жылдықтармен мерзімделеді. Бұл тұрақ 15 гектар жерді алып жатыр. Тұрақты қазу барысында 158 тұрғын үй табылды.