Дәннің ұзыны, көлденеңі, қалыңдығы, ірілігі

Дәннің линиялық өлшемдері-ұзындығы, көлденеңі мен қалыңдығы, оның ірілігінің бірден- бір белгісі. Дәннің ұзыны еп оның төменгі ұрығының ұшынан бастап жоғарғы шетіндегі сақалшаға дейінгі аралықты, көлденеңі деп екі бүйірінің аралығын, ал қалыңдығы деп оның арқасы мен ішкі сайы бар аралықтың өлшемдерін айтады. Бұл өлшемдерді микрометр және басқа да аспаптар арқылы өлшеп, немесе ВНИИЗ сына тәрізді саңлаулы классификаторымен өлшеп анықтауға, ал іс жүзінде өндірісте әр түрлі тесіктері бар елеуіштерді пайдаланып анықтауға болады. Егер ғылыми-зерттеу мекемелерінде осы өлшемдерді қолмен өлшеп анықтаса, онда оны матемаикалық статистика әдістері арқылы есептеп, дұрыстығын табады. Әдетте ірі дән ұн, жама сияқты дайын шикізаттарды көбірек береді. Оларды эндоспермі үлкен, ал қабыршақтары аз болады.