Бағдарламасы бойынша мектепалды дайындық тобы мен сыныбы педагогтеріне арналған

«Орман дауысы» аудиотаспаны көздерін жұмғызып тыңдату.

1. 
   Орманда өсетін ағашттардың біреуінің суретінсалғызу.
   
2. 
   Сурет арқылы орман мен тоғайдың айырмашылықтарын анықтайды. Яғни екеуінсалыстырады.
   
3. 
   Сурет бойынша жұмыс. Зиянды əрекеттерді айта отырып, орманды қалай қорғау керектігікөтеріледі.
   
4. 
   Орман ағаштарынан не жасауға болады? Жауаптар: үй соғады, киіз үй жасайды, түрлі бұйымдар жасалады. Балалар жеке-жеке атаулары дамүмкін.
   

Əліппе-дəптер,

түрлі түсті қарындаштар.

Балалар орман-тоғайлардың көркеюі үшін қажетті жағдайларды атап беріңдер?

Ормандағы ағаштар қандай жағдайларда өмір сүре алмайды?

Рефлексивті бағалау.

1-деңгей – ештеңе түсінбедім – діңін қоңыр түспен бояу.

2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – жапырақтарын жасыл түспен бояу. 3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – жапырақтарын жасыл, діңін қоңыр түспен бояу.

• 
  Қызыл кітап деген ұғымды түсіндіреалады.
  

• 
  Жануарлардың кейбір түрлерін атап береалады.
  
• 
  Жануарлардың тіршілігіне зиян келтіретінжағдаяттарды.
  

• 
  Жануарды қорғау не үшін керек екенін айтып береалады;
  
• 
  Жануарларға зиян келтіретін іс-əрекеттермен күрес жолдарын айтыпбереді.
  

Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.

Жануарларды қорғау, табиғатты сақтау, пайдалы іс-əрекет, зиянды іс-əрекет.

Жануарларға көрсетілетін пайдалы жəне зиянды іс-əрекеттер? Жануарлардың саны неліктен азаюда?

туралы білімдер.

Барып тұрған қайсармын. Өзің айтшы, қайсы аңмын (Жолбарыс)

Жануарлар туралы энциклопедиялар.

6 – 27 мин.

Табиғатта жануарлар мен өсімдіктер бір-бірімен тығыз байланысты болады. Жануарлар тек өсімдіктермен қоректеніп қана қоймайды, сонымен қатар оларға пайда да келтіреді. Өсімдіктер ауаны тазартады, топырақты қилармен тыңайтады, өсімдіктерді тозаңдандырады ( насекомдар, кейбір құстар ) жəне өсімдіктердің бір ауданан екінші ауданға таралуына көмектеседі.

Адамдардың жануарларға тигізетін жанама əсері техникалық прогреске тікелей байланысты. Өзендерде тоғандардың салынуы, ағаштарды кесу, тың жерлерді жырту, батпақты кептіру, қалаларды, жолдарды салу, ауаны, топырақты, суды ластау т.б. Міне, жоғарыда айтылғандардың бəрі кəдімгі табиғи ланшафты жəне жаруарлардың тіршілік жағдайын өзгертеді.
Педагог балалардың сұраққа жауап беруін сұрайды. Қызыл кітапқа енген жануарларды қорғау мақсатында оларды əртүрлі қорықтарға орналастырған, аңшылыққа тыйым салынған. Адамдар жануарларды терісі, мүйізі,

Жануарлар туралы слайдтар, суреттер.

Бейнетаспа.

«Кім жылдам?» ойыны.

Педагог балаларға тіршілік үшін бəріміз бірге табиғатты қорғамасақ не болатындығы туралы БОЛЖАМДАР ұсынуды сұрайды? Сонымен жануарларды аялап, сақтауға тырысу табиғатты қорғауға жатады ма? Жануарларды қалай қорғаймыз? (МК,ОТ) Табиғат өзін қалай сақтайды?

• 
  Жануарлар жыл мезгіліне қарай түсін ауыстырады. Кейбір жануарлар суықта өмір сүруге бейімделген. (ОТ) Өзектімəселе.
  

Балаларға түсінікті жəне қарапайым суреттерді қолдану.

Үлгі сұрақтар:

Жануарларға зиян келтіретін қандай іс-əрекеттер бар? Пайдалы іс-əрекет дегеніміз не?

Жануарларды қалай қорғаймыз?

«Жануарларға қамқорлық» дегенді қалай түсінесіндер? т.б.

1.Суреттегі жануарлардың не себепті Қызыл кітапқа енгенін əңгімелеп бер. Болжамдап айтады. Педагог

Əліппе-дəптер

2. 
   Сурет бойынша Қызыл кітапқа енген жануарды тауыпбелгілету.
   
3. 
   «Өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің азаю себебін білесің бе?» сұрағына жауап бергізу. Мысалы: қаскерлердің заңсыз аңшылықпен айналысуы, орман- тоғайдағы өрт, ағаштарды ысырапсызкесу.
   
4. 
   Кесінділерден ормандағы жануарларды тапқызу. Жауаптары: қасқыр, қоян, жолбарыс, түлкі. Жыртқыш аңдарды қорғау керек. Мысалы: қасқырды орман тазалықшысы деп атайды. Өйткені ол өліп қалғанаң- құстардың етін жеп, орманды тазалайды. Сондықтан оны бейберекет атып, көзін жоюға болмайды.
   

Жануарлардың суреттері немесе слайдтар.

Балаларға ҰОҚ-да өз жұмыстарын өздері бағалауды ұсыну: барысты əртүрлі түспен бояйды.

1-деңгей – ештеңе түсінбедім – қоңыр.

2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – көк. 3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – сұр.

• 
  Судың маңыздылығын атап береалады;
  
• 
  Суды қайдан алатынынатайды;
  

• 
  Суды ластамау керектігін түсіндіреалады;
  
• 
  Тіршілік үшін судың қажет екенін анықтайалады;
  

• 
  Суды ластайтын зияндызаттар;
  
• 
  Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылайалады.
  

Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.

• 
  Суды қайданаламыз?
  
• 
  Су қандай зат?
  
• 
  Судың түсіқандай?
  
• 
  Суды қай жерлерденкездестіреміз?
  
• 
  Судың қандай күйлерінбілесің?
  

3. 
   Дұрыс əсерлі көңіл күйорнату.
   

0–2 мин.

2. 
   Өмірлік тəжірибені маңыздандыру. Мақсаттыболжам.
   

2–5 минут

2. 
   ҰОҚ тақырыбыбойынша
   

Бүгінгі сабағымызды бастаймыз!

1. 
   Сулы жер, нулыжер
   
2. 
   Бұлақ көрсең, көзінаш.
   

Дəмі де жоқ, түсі де жоқ ,

Пайдаланбас кісі де жоқ. (су)

(Ұ) Судың қатты күйі қалай аталады? Судың қасиетін қандай?

Бұл мақал-мəтелдерді, жұмбақтардың барлығын не біріктіреді? (Бəрі де су жайында.)

Педагог суреттерге назарларын аударады, балалардың су туралы не білетіні, олардың пайдасы туралы айтылады..

Қорытынды: Су – жер бетінде ең көп таралған зат. Жер астында да су

Мақал-мəтелдер жинағы.

Жұмбақтар жинағы.

6 – 27мин.

Су туралы білімдерін, түсініктерін анықтап байқау.

• 
  Су қандай зат?(Сұйық).
  
• 
  Судың түсі қандай? (Мөлдір).
  
• 
  Суды қай жерлерден кездестіреміз? (Көл, өзен, жаңбыр т.б)
  

• 
  Судың адам өмірі үшін қандай пайдасыбар?
  
• 
  Балалар, біз суды қайдан аламыз. Тəжірибе арқылыкөрсету.
  

Суды ластамау үшін қандай жұмыстар жүргізіледі?

Педагог балаларға өздерінің болжамдарын дəлелдеп беруге ұсыныс жасайды.

Талдап қорыту: суды дұрыс мақсатта пайдалану.
«Табиғаттың көркін ажарландырып, жер бетін саялы баққа айналдыратын байлық көзі – су».

Халқымыз ежелден-ақ суды қастерлеген. «Судың да сұрауы бар» деп бағалай білген. Адам су ішпей 6-7 күн ғана жүре алады.

Педагог балалардың сұраққа жауап беруін сұрайды.

Судың адам өмірі үшін қандай пайдасы бар? Біз суды қайдан аламыз?

Адамдар суды не үшін пайдаланады? (ішеді,жуынады)

— Суды адамдардан басқа тағы нелер пайдаланады ? (жануарлар, өсімдіктер)

(Ұ)Сергіту сəті.

Интерактивті тақтада жеңіл əуен ойналады (Тыныштық сəті) Ал, балалар, тұрайық, мойнымызды бұрайық.

Қолымызды созайық, су ішінде қалықтап,

Музыкалық сүйемелдеу

2. Су еріткіш

Суды екі түрлі стақанға құю. Бір стаканға жылы, екіншісіне суық су құю. Екі стаканға аз мөлшерде тұз салады, қалай еритінін көреді.
(Ө) Əліппе-дəптермен жұмыс.

1. 
   «Су – тіршіліктің көзі» тақырыбы бойыншаəңгімелету.
   
2. 
   Тəжірибе: Судың мөлдір, сүттің мөлдір еместігін тəжірибе жасап анықтау. 3.Сулы жер мен сусыз жерді салыстырыпəңгімелету.
   

Бұл зерттеу жұмыс бірнеше күн жүргізіледі.

Су құйылған стақан, тұз.

Əліппе-дəптер

28-30 мин.

Балалар адам тіршілігі үшін судың маңызы қандай? Судың қандай қасиеттері бар? Сусыз тіршілік етуге бола ма?

Балаларға ҰОҚ-да өз жұмыстарын өздері бағалауды ұсыну:

1-деңгей – ештеңе түсінбедім – тек кранды қоңыр түспен бояу.

2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – кранды қоңыр, ыдысды сары түспен бояу.

3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – кранды қоңыр, ыдысты сары, суреттің фонын көк түспен бояу.

• 
  «Ауа деген не?» деген сұраққа жауап береалады;
  
• 
  Ауаның адам өміріндегі маңыздылығынатайды;
  
• 
  Ұйымдастырылған іс-əрекетін зерттеу тақырыбын анықтайалады;
  

• 
  Ауаны ластамау керектігін түсіндіреалады;
  
• 
  Тіршілік үшін ауа қажет екенін анықтайалады;
  

• 
  Ауаны ластайтын зияндызаттар;
  
• 
  Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылайалады.
  

Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.

• 
  Ауа дегенне?
  
• 
  Ауаны көре аламызба?
  
• 
  Ауасыз дем ала аламызба?
  
• 
  Ауаны қолмен ұстауға боладыма?
  

Бар ма жоқ па оны анық білмейсің. Ол жоқ жерде өмір сүріп жүрмейсің.

(Ауа)
«Көрінбейтін сиқыршы »

Жер бетінде көзге көрінбейтін бір сиқыршы бар. Онымен əркім-ақ күнделікті кездесіп отырады. Сен оны көрмейсің, бірақ маңайында екенін сезесің. Міне, ол есікті тарс жапты. Көшемен келе жатқанда топырақтың жұлынып түсіп, жорғалай жүргенін көресің. оны көрінбейтін сиқыршының алып бара жатқанын сезесің. Тіпті басын шұлғып, ырғалған шөптерді байқайсың. Сені үнемі қоршап тұрады. Сенімен бірге жүреді.

6-27 мин.

Ауа көзге көрінбейді. Біз оны көрмейміз. Бірақ айналамызда екенін білеміз. Біз сабын көпіршіктерін ұшырғанда немесе желпуішті желпігенде ауаның қозғалысын байқай аламыз. Оның иісі де, түсі де жəне иісі болмайды.

Ой-толғаныс.

1. 
   Неліктен қыста үйлердің терезесіне екі қабат əйнексалады?
   
2. 
   «Ауа таза болсын» дегенді қалайтүсінесің?
   
3. 
   Ауа құрамына қандай газдаркіреді?
   

Педагог балалардың сұраққа жауап беруін сұрайды. Ауаның қандай қасиеттері бар?

Дем алу үшін ауаға қандай газ қажет?
(Ұ)Сергіту сəті.

Саусақпен мұрын қысайық. Əншіге біраз ұқсайық.

Əрбір сөздің дыбысы, Қандай екенін ұғайық.

• 
  Сергіту сəтінде дыбыс неге дұрысшықпады?
  
• 
  Ауа аузымыз арқылы ғана шыққандықтан дыбысымызөзгерді.
  

Целлофан дорбаны үрлеп, ауа толтырамыз. Аузын қолымызбен бекітеміз.

• 
  Тез қысылама?
  

• 
  Ал сыныптағы заттарды көре аламызба?
  
• 
  Иə.
  
• 
  Бұл ауаның қандай қасиетінкөрсетеді?
  
• 
  Ауа мөлдір. Бұған айналамыздағы заттарды көзге көре алатынымыз дəлел. Таза ауаның иісі жоқ. Ауа иіссіз. Ауа серпімді, сығылады. Допты алайық.Оны
  

Музыкалық сүйемелдеу

2. Аусыз өмір сүре аламыз ба?

Ол үшін тыныс алу мүшелерін бекітіп, тыныс алмау керектігі ескертіледі. Нəтижесінде адам ауасыз өмір сүре алмайтыны туралы тұжырым жасалады.
(Ө) Əліппе-дəптермен жұмыс.

1.Сурет бойынша ауаның маңызын сипатта

2. 
   Ауа қандай жағдайлардаластанады?
   
3. 
   Шарды үрлегенде нені байқауғаболады?
   

Ыдыстағы су.

Əліппе-дəптер, түрлі түсті қарындаштар.

Балаларға ҰОҚ-да өз жұмыстарын өздері бағалауды ұсыну: желдеткішті əртүрлі түспен бояйды.

1-деңгей – ештеңе түсінбедім – қоңыр.

2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын – сары.

3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да түсіндіріп бере аламын – көк.

• 
  Жылудың маңыздылығын атап береалады;
  
• 
  Жылуды қайдан алатынынатайды;
  

• 
  Жылудың керектігін түсіндіреалады;
  
• 
  Тіршілік үшін жылудың қажет екенін анықтайалады;
  

• 
  Жылу не үшін керек? сұраққа жауап береалады;
  
• 
  Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылайалады.
  

Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен байланысты?»,

«Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.
Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту.
Көптілділік: жылу – тепло – heat

• 
  Жылуды қайданаламыз?
  
• 
  Жылу бізге керек пе?
  

• 
  Жылу не үшін қажет?
  
• 
  От жағатын пеш пен жылу пешінің айырмашылығықандай?
  

Атқан таңға, шыққан күнге Сəлем беріп,

Тілейік бақыт, баршаңызға осындай. Қайырлы таң апайлар!

Біз – ерекше боламыз, Біз – еңбекқор боламыз!

Көмірді қайдан алады жəне оның пайдасы не?

Музыка.

6 – 27 мин.

Адамзаттың тіршілігі үшін жылудың орны ерекше. Ал жылудың негізгі көзі – Күн. Күн – жерге өте жақын орналасқан кəдімгі жұлдыз. Күн көкжиектен неғұрлым жоғары көтерілсе, соғұрлым күштірек жылытады. Күн сəулесі түспеген жерде өсімдіктер өспейді. Адамдар өмір сүру үшін қажетті киім, тамақ, үй, дəрі-дəрмек, жануарлар үшін азық та өсімдіктерден алынады. Олай болса, Күннен шығатын жылусыз жер бетінде жылу атаулы болмас еді. Жылуды оттан, жылу пештерінен алуға болады. Қазіргі кезде тұрмыста жылудың бірнеше түрлері пайдаланылады.

Қалаларда жылдың барлық мезгілінде көгөністер сатып алуға болады, ал оларды өсіретін жылыжайларда жылумен қамтамасыз етілген. Кейбір елдерде күннің жылуын пайдаланатын қондырғылар бар, ол қондырғыларды пайдалану арқылы электр энергиясын үнемдеуге болады..
(Ұ)Сергіту сəті.

Жылы-жылы далада Ойнаған жақсы, балалар. Балалар-ау, балалар, Күн жылыдаойнаңдар.

түседі.

Жыл мезгілдері бейнеленген бейнетаспа.