Бэконның эмпиризмі және индуктивті әдіс. Декарттың метафизикасы және дедуктивті әдіс

Танымдағы сананың рөлі идеясын көтерген еңбектері

жүктеу/скачать 1,99 Mb. бет 2/3 Дата 07.03.2023 өлшемі 1,99 Mb. #171397

Бұл бет үшін навигация:

• Декарттың ойлау тәсілдері төмендегідей
• «ойлаушы Мен»
• Томас Гоббс
• Еңбектері: «Азамат туралы», «Левиафан» Гоббс
• «Табиғатты түсіндіру туралы толғамдар»

Танымдағы сананың рөлі идеясын көтерген еңбектері “Ақылды басқару ережелері” “Философия бастамасы” “Әдіс туралы ойлар” “Алғашқы философия туралы ойлар” «Алғашқы дәйектерді анықтау» (субстанция), шынайы зерттеу бастамасын анықтау үшін Декарт осы әдіснамалық тәсілді қолдану қажет деп ойлаған. Декарттың ойлау тәсілдері төмендегідей: - ештеңені шынайы қабылдамау (барлығынан күдіктен); - зерттеу мәселелерін шешімін тапқанша бөлімдерге бөлу; - ой шындыққа қарай ақырындап, оңайдан қиынға, сатылай жақындауы қажет; ештеңені ұмытып кетпеу үшін зерттеу тармақтарын толық орындау. Декарт оны «ойлаушы Мен» санасынан табады және бұл жағдайды «ойлаймын, демек, өмір сүремін» тезисімен бекітті. Гегель бұл тезисті жоғары бағалады: «Декарт философияны жаңа бағытқа бұрды, сол арқылы философияның жаңа дәуірі басталады. Ол ой өз-өзінен шығу керек деген талаптан бастаған». Томас Гоббс (1588-1679 жж.). Гоббстың қоғамдық құрылым және мемлекетке деген көзқарасы «адамдардың табиғи күйінен», яғни зиян келтіруші, атаққұмар немесе ашкөз деген кемелдіктен алыс қасиеттерінен келіп шыққан. Ол бірінші орында онтологиялық емес, әлеуметтік-саяси мәселелерді көтерген. Еңбектері: «Азамат туралы», «Левиафан» Гоббс – біртұтас, орталықтандырылған мемлекеттің жақтаушысы, яғни, «адамның басты құқыктары»: өмірге деген құқығы меншікке құқығы еркіндікке деген құқығын жақтаушы болды. Еркіндік және ұйымшылдық өзара үйлесімді, сонымен қатар, олар бір-бірін толықтырады, өйткені Құдайдың еркі солай деп бекітті Гоббс. Еркіндік туралы пікір айта келе, ол тек қана табиғи еркіндікке (Құдаймен көрсетілген) назар аударды. Еркіндік дегенде ол сыртқы кедергілердің болмауын түсінеді. Осы мәселенің шешімін философиялық тұрғыдан емес, біржақты, прагматик немесе тәжірибелі азамат ретінде қарастырады. Дени Дидро (1713-1784 жж.) Ламетри, Гольбах, Гельвеций және басқа да француз материалистерімен пікірлес болды. Дидроның философиялық көзқарастары «Табиғатты түсіндіру туралы толғамдар», «д`Аламбердің Дидромен әңгімесі» «Материя мен қозғалыстың философиялық қағидалары» атты еңбектерінен анық көрінеді. Сана (ойлау) мен болмыс (шындық) бір-біріне қарама-қарсы болғанмен, екеуі біртұтастықты Құрайды. Материяға белсенділік, қозғалыс тән болса, абсолюттік тыныштық – бұл дерексіз және ол табиғатта жоқ. Сол сияқты рухани субстанция да табиғатта жоқ, ол жеке адамнан тыс қаралғанда ғана рухани болады. жүктеу/скачать 1,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу: