Беттік бөліктің топографиясы, шекаралары, сыртқы белгілері, қабаттық құрылысы


Беттегі лимфа түйіндері мен тамырларының клиникалық анатомиясы



бет4/4
Дата25.09.2023
өлшемі6,57 Mb.
#182442
1   2   3   4
Байланысты:
№3 тақырып
Дәріс 10. Еркіндік философиясы, 1. Àëìàëû ñàëìàëû ïðîòåçäåð æ³êòåìåñ³

Беттегі лимфа түйіндері мен тамырларының клиникалық анатомиясы.

Беттің лимфа тамырлары.

Беттің беткі лимфа тамырлары сілекей безінің субментальді, субмандибулярлы, беткі лимфа түйіндеріне лимфаны ағызады. Иек астылық түйіндер лимфаны иектің терісінен, төменгі еріннен, азу тістер аймағындағы қызыл иектен және тіл ұшынан алады. Төменгі жақсүйек астылық түйіндерге жоғарғы және төменгі қабақтан,мұрыннан, беттен, жоғарғы және төменгі еріннен, көз конъюутивасынан, мұрынның қуысының шырышты қабығынан, ауыызыдң кіреберісінен, тілдің шеткі бөліктерінен лимфалар келіп құйылады. Бұл жүйенің тамырлары бет венасының ағымымен жүреді. Кейбір тамырлар өз жолындатоқтап қалады: бет бұлшықеттерінде орналасқан жақ асты лимфа түйіндері және төменгі жақтың төменгі шетінде орналасқан төменгі жақ (тұрақты емес) лимфа түйіндерінде үзіледі. Шықшыт безінің беткі лимфа түйіндері лимфаны қабақтың сыртқы бөліктерінен, маңдай терілерінен шыққан тамырлардан алады. Осы аймақтардағы тамырлардың бір бөлігі құлақтың артындағы лимфа түйіндеріне енеді.

Беттің терең лимфа тамырлары лимфаны негізінен миндалиналарға, тілдің түйіндеріне, беттің терең түйіндеріне және одан әрі терең мойын лимфа түйіндеріне, мойын-гипоглоссальды түйінге, мойын түйіндеріне, дигастриялық-мойын түйініне бұрады.

Бастың бет аймағының жасушалық кеңістігі және олардың басқа аймақтармен байланысы

1. Шайнау жасушалық кеңістік сыртынан шықшыт шайнау, ішінен қанаттәрізді фасциямен жұптасқан. Құрамында шайнайтын және қанаттәрізді тәрізді бұлшықеттері, қан тамырлары мен нервтері бар. Шайнау жасушалық кеңістік төменгі жақтың тармағынан сыртқа және ішке қарай орналасқан 2 бөлікке бөлінеді. Сыртқы бөлімде, шайнау бұлшықетінің ішкі беті мен сүйектің арасында шайнау-жақ саңылауы орналасқан. Төменгі жағында бұл саңылауға шайнау бұлшықеті мен оның фассиясы бекітілген. Жоғарыда ол ашық және самай бұлшықеті мен бет доғаның арасында самай аймағының субфассиялық жасушалық саңылауы өтеді. Шайнаған жасушалық кеңістіктің екінші бөлімі төменгі жақсүйек тармағының ішіне қарай орналасқан. Ол алдыңғы жағынан жоғарғы жақтың бұдырымен, жоғарыдан бас сүйегінің негізімен (денесі және негізгі сүйектің үлкен қанаты), сыртынан төменгі жақтың тармағымен, ішкі және төменгі жағынан медиальды тәрізді бұлшықетпен және қанаттәрізді фассиямен шектелген. Онда 2 саңылау сипатталады: жақ немесе самай қанаттәрізді (уақытша бұлшықеттің төменгі бөлігі мен бүйірлік птергоид тәрізді бұлшықет арасында) және беттің терең аймағын атқаратын қанат тәрізді бұлшықет. Екі саңылау да бір-бірімен байланысқан. Жоғарыда олар уақытша бұлшықет астындағы терең жасушалық саңылауға өтіп, май түйіршіктері орналасқан жасушалық самайастылық шұңқырмен байланысады. Жоғарыда және медиальды түрде қанаттәрізді саңылаудың тіні жұтқыншақ жанындағы кеңістіктің жоғарғы бөлігімен байланысады. Беттің терең аймағының жасушалық саңылауларында, қанаттәрізді бұлшықеттерден басқа, жақ артериясы, қанаттәрізді веноздық өрім және үшкіл нервтің III тармағынан шыққан нервтер бар. Тамырлар мен жүйкелер барысында беттің терең аймағының тіндері жұтқыншақ жанындағы кеңістіктің тінімен және ауыз қуысының түбімен байланысады.


2. Жұпталған самайлық жасушалық кеңістік сыртынан самайлық фасциямен, іштен самай сүйегімен шектелген. Ол жабық орналасқан және шеттерінен сүйекке бекітілген самайлық фасциямен қоршалған. Оның құрамына самай бұлшықеті, терең самай тамырлары мен нервтер және самай бұлшықетінің үстіңгі қабатында орналасқан екі жасушалық саңылаулары (субфассиялық жасушалық ұлпалар аралығы) және бұлшықет пен сүйек арасында (терең жасушалық ұлпалар аралығы) кіреді. Төменгі жағында уақытша жасушалық кеңістік жабық емес, өйткені фассия зигоматикалық доғаға бекітіліп, одан ішке қарай кеңістік қалады, сол арқылы самай бұлшықеті төмен түсіп, төменгі жақтың веналық өсіндісіне жабысады. Бұлшықеттен сыртқа және ішке қарай орналасқан саңылаулар арқылы самай аймақтың тіндері шайнау кластикалық кеңістігімен байланысады. Уақытша жасушалық кеңістіктің екі жарықшағында да буккал майының түйіндері бар. Зигоматикалық доғадан жоғары, уақытша фассияның бөлінуі нәтижесінде, майлы тінмен толтырылған және көптеген талшықты көпірлермен енген интерфасиальды жасушалық саңылау пайда болады.
3. Жұпталған мүйізді май түйіршіктері бет бұлшықетінде, шайнау бұлшықетіне қарағанда алдыңғы және ішінара терең орналасқан. Сыртта және алдыңғы жақта капсула шықшыт шайнау фассиясының жалғасуынан пайда болады. Жоғарыда, ол инфраорбитальды аймақтың тініне және ит шұңқырына өтеді. Оның сілемдері артқы және жоғары бағытта бет бұлшықетінің астына, қанаттәрізді-жақ сүйектерінің жоғарғы бөлігіне, инфратеморальды және қанаттәрізді шұңқырына, самай аймақтың субфассиялық және терең жарықшаларының алдыңғы бөліктеріне созылады.
4. Ит шұңқырының талшықтары жоғарғы жақсүйегінің асты мен мимикалық бұлшықеттер арасында орналасады, жоғарғы жақтың бұдырлары бойымен таралады, қанат жақтық саңылауының талшықтарымен, инфратемпоральды және птерегопалатиндік шұңқырлармен байланысады. Жасушалық ұлпалар кеңістігінде жұтқыншақ жанында орналасатын кеңістіктер жатады. Соңғы диафрагма арқылы алдыңғы және артқы бөліктерге бөлінеді.
  • 5. Жұтқыншақ арты жасушалық кеңістік жұтқыншақтың артында орналасқан. Ол артқы жағынан омыртқамен, алдыңғы жағынан жұтқыншақ фассиясымен, ал бүйір жағынан жұтқыншақ-омыртқалы фассиялық сілемдермен шектеледі. Жоғарыда ол бас сүйегінің түбінен басталады, төменде өңештің артында орналасқан тінге өтеді (мойынның артқы-ағзалық жасушалық кеңістігі), соңғысы артқы медиастинаның ұлпасына өтеді. Көлденең орналасқан, сәйкес келмейтін бет сілемдері бар, олар белгілі бір деңгейде жұтқыншақ арты ұлпасын мойында орналасқан тіннен бөледі. Тіннен басқа жұтқыншақ арты кеңістігінде бірдей лимфа түйіндері бар.
  • 6 Бүйірлік жұтқыншақ маңындағы кеңістіктің алдыңғы бөлігі немесе алдыңғы жұтқыншақ маңындағы жасушалық кеңістік медиальды-жұтқыншақмаңы фассиясымен, алдыңғы және бүйір жағынан қанаттәрізді бұлшықетпен, бүйір жағынан шықшыт безі капсуласымен, артқы және бүйір жағы - диафрагмамен шектеледі. Алдыңғы жағынан, бұл кеңістік периофарингеальды-букальды фассияның төменгі жақ бұтағының алдыңғы шеті деңгейінде интерптерогоидпен бірігуіне байланысты жабық. Жұтқыншақ маңы жасушалық кеңістік талшықпен толтырылған. Онда жұтқыншақты көтерілетін тамырлар, лимфа тамырлары және лимфа түйіндері бар. Ол шықшыт безінің төсегімен соңғысының фасциальды капсуласындағы ақау арқылы байланысады. Төменгі жағында периофарингеальды кеңістік ауыз қуысының түбінің тініне еркін өтеді.
  • 7. Бүйірлік жұтқыншақ маңы кеңістіктің артқы бөлігі немесе жұптасқан диафрагматикалық жасушалық ұлпалар кеңістігі, жұтқыншақ арты жасушалық кеңістіктің бүйір жағында орналасқан. Медиальды түрде ол жұтқыншақ маңы фасциясына жетеді және жұтқыншақ арты жасушалық кеңістіктен фарингальды-омыртқалы фассиялық тармақпен бөлінеді.

Бүйір жағынан ол сілекей безінің капсуласымен және стерноклеидомастоидты бұлшықеттің басымен, артында - превертебральды фассиямен, алдыңғы жағында – диафрагмамен шетелген. Жасушалық кеңістікте ішкі ұйқы артериясы, ішкі мойын венасы, кезбе, тіл-жұтқыншақ, гиоидті және қосымша нервтер, мойынның жоғарғы симпатикалық түйіні және лимфа түйіндері бар. Тамырлар мен нервтер бойымен диафрагмалық кеңістіктің артындағы тін мойынның жүйке-тамыр шоғырының жасушалық кеңістігіне өтеді.
8. Қалқанша безінің жасушалық кеңістігі безді жан-жағынан жауып тұратын паротит-шайнау фассиясынан пайда болған тығыз капсуламен шектелген. Онда сілекей безі, бет нерві, сыртқы ұйқы артериясының терминальды тармағы, беттің терең тамырының бастапқы бөлімдері, лимфа түйіндері және аз мөлшерде талшық бар. Капсулада екі әлсіз аймақ бар:
1) сыртқы есту жолының шеміршекті бөлігімен іргелес жерде 3В
2) паротидті без жұтқыншақтың бүйір тірегіне жақындаған жерде, бездің жұтқыншақ процесін қалыптастырады, мұнда капсула жоқ және без периофаринге тікелей жалғасады. шағын кеңістік.
9. Ауыз түбінің жасушалық кеңістігі жоғарыдан ауыз түбінің шырышты қабығымен, жақ түбінен шектелген. Онда бес саңылау ажыратылады: ортаңғы, мықын-тіл бұлшықеттерімен шектелген, екі ортаңғы, иек-тіл және гиоид-тіл бұлшықеттері арасында орналасқан, және екі тілді бұлшықеттер мен төменгі жақ денесінің ішкі беті арасында орналасқан. Бүйірлік жасуша саңылауында тіл асты сілекей безі, жақ асты сілекей безі мен оның түтігінің алдыңғы процесі, гипоглоссальды және тілдік жүйкелер, тіл артериясы мен тамырлары орналасқан. Медиальді жасушалық саңылауларда ұлпа және тіл артериясы бар, ал ортаңғы бөлігінде бколого-жұтқыншақ жасушалық кеңістігімен, ал жақ безінің төменгі жағында (жоғарғы жақ-гиоид пен тіл асты-тіл бұлшықеттері арасындағы саңылау бойымен) диафрагманың астында орналасқан субмандибулярлы жасушалық ұлпа кеңістігімен байланысады. жақ асты үшбұрышында,.: жақ асты безі, бет артериясы және бет венасы орналасқан. жақ-гиоидты бұлшықет (ауыз қуысының диафрагмасы), бүйір жағынан - төменгі жақтың ішкі беті - талшық, кейде лимфа түйіндері. Жоғарғы жағындағы тілім - төменгі жағындағы канал бойымен орналасқан.
Назарларыңызға рахмет!

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет