1.2 Машинаның жұмыс жасау критериясы және бөлшектерiн есептеу жолдары Машинаның жұмыс жасау қаблетінің негізгі критериясы машина бөлшектеріне қойылатын төмендегі жалпы талаптармен сипатталады:
Беріктік– машина бөлшегінің жұмыс жасауының негізгі критериясы болып табылады. Беріктік жүктемелер әсерінен машина бөлшектерінің қирауға және пластикалық деформацияларға(пішінінөзгертпеуге) қарсыласу қабілеті.
Машина бөлшегін есептеу үшін мүмкін болған кернеуді немесе дұрыс анықтау көптеген факторларға байланысты:
Оларға:
Материалды таңдау, даярлау технологиясы, термиялық өңдеу мен т.б.
Термиялық өңдеуге және беттердің тегістігіне және т.б.
Бөлшектің беріктік шарты: немесе теңсіздікпен есептеледі.
Қатаңдық– жүктемелер әсерінен машина бөлшегінің пішінін өзгіртуге қарсыласу қабілеті. Кейбір машина бөлшегінің өлшемдерін анықтау үшін негізгі критерия болып табылады. Мысалы: Біліктер қатаңдығы тісті, червякты берілістер мен подшипниктердің жұмыс жасауын қаблетін қамтамасыз етеді.
Тозуға төзімділік –машина бөлшегінің үйкелісті жұмыс жасау қаблеті.
Тозу нәтижесінде бөлшектердің беріктігі төмендейді, олардың дәлдігін кемітіп, қолдануға жарамсыз етеді. Машиналардың пайдалы әсер коэффицентін азайтып, дыбысты көбейтеді
Тозуға төзімділік таңдалған материалдың қасиеттеріне, термиялық өңделуне үйкелуші беттер тегістігіне, үйкелс жылдамдығына, майлануына жұмыс режіміне және т.б. байланысты.
Машина бөлшегінің тозуға төзімділігі үш топқа бөлінеді:
механикалық;
молекулярлы – механикалық;
коррозиялық(тот басу) – механикалық.
Тозуға төзімділік –жанасу беттерін есептеу арқылы іске асырылады.
