Дәріс №13. Электрондық және виртуалдық кітапханалар және каталогтар Жоспары

1. Электрондық оқулықтар мен қашықтық курстар.

3. Ауқымды желіде білім беру жүйесін тарату.

Әрқандай торап осы принцип арқылы амалға асады. Ал компьютерді бұндай жалғаудың білім беруде не көмегі бар. Компьютердің ең алғашқы қолдануы дербес қолдану деп аталады. Дербес қолданған компьютерлер жәрдемінде таблица құру, график сызу печат қылу сияқты әр түрлі қарапайым жұмыстар қолданылады. Білім беру саласында оқушыларға компьютермен қайтіп жұмыс қосу және компьютер программалау арқылы амалға асырылады. Бір компьютердегі ақпараттық, екінші компютерге дискет арқылы өткізеді. Бұл процедура тасмалдау торабы деп аталады. Компьютердің көбеюі және олардың бағаларының төмендігі нәтижесінде бірнеше компьютерді кабель арқылы байланыстыру мүмкіндігі бар.

Бұл қарапайым торап болады. Бұл тораптардың жақсы жағы бірнеше компьютерді бір принтер арқылы пайдалануы мүмкін. Жақсылап талдап шықсақ компьютерлік тораптардың мүмкіншіліктерін түсініп аламыз. Мысалы: Әр бір копьютерде бір оқушыны меншіктеп қойамыз.

АҚТ инструментариясының дамуы білім беру кеңестігін өте күшейтті. Қазіргі кезеңде қашықтан оқыту технологиясы дамыған мемлекеттерді өзінің білікті орның тапты. Бұндай технология болған сұраныс оқушылардың қашықтан тұрып білім алу мүмкіншілігі болып саналады. Әрине бұндай жағдай көптеген білім алушыларды қанағаттандырады. Соңғы кездерде виртуал мектептер көрінісіндегі оқыту орталықтары туындай бастады. Бұндай мектептердің негізгі құрамы төмендегідей оқыту орталығында барлық АКТ инструментариясы арқылы оқытушы профессорлар өз лекцияларын бейнелеу түрде базада сақтайды. Бұндай базадан ақпараттарды алу тағыда оларды тиісті жерге жеткізу оқыту технологиясында өзінің ерекше әдістерін ендіруге тура келеді. Бұндай жағдайда бірнеше проблема туындауы мүмкін. Бірінші проблема оқушыларды тест арқылы сынауы мүмкін. Сынақ кезінде біз оларды шпаргалка пайдалана алуға шек қоя алмаймыз. Бұндай жағдай виртуал мектептерінің сапасын төмендетеді. Негізінде виртуал мектептерде АКТ инструментариялардан пайдалану тағыда инструментариялармен қамтамасыз ету шешілген мәселе болып саналады. Бірақ оқыту методика жағынан бұл проблема әле толық шешілмеген. Осындай жағдайға қарамай виртуал мектептерге болған сұраныс өте күшті.

Интернет деп бүкіләлемдік компьютерлік торапты айтады. Интернет сөзінің тікелей аудармасы – желіаралық, яғни желілердің бірігуі деп түсінеміз. Компьютерлік желі деп екі немесе одан да көп компьютерлердің бір-біріне жалғануын айтады.

Барлық компьютерлік желілерден пайдаланудағы негізгі мақсат – олардың ортақ ресурстарға бірлесіп қатынауын қамтамасыз ету.

Ресурстардың үш түрі бар: аппараттық, программалық және ақпараттық. Аппараттық ресурстарға барлық компьютерлік құрылғылар, сол құрылғылардың сыйымдылығы және т.б. жатады. Мысалы, принтер, қатқыл диск, қатқыл дискінің көлемі.

Қашықтағы компьютерлерде сақталған мәліметтер ақпараттық ресустарды құрайды.

Компьютерлік желідегі аппараттық және программалық үйлесімділікті қамтамасыз ету үшін хаттама деп аталатын арнаулы стандартты программалар қызмет етеді. Соңғы жылдары Интернет ұғымының мағынасы кеңейіп, ол Бүкіл әлемдік компьютерлік желі дегенді білдіреді. Шындығына келсек Интернет өзара тікелей қосылған компьютерлердің жиынтығы емес,ол қандайда бір ақпараттық кеңістікті құрайды.

Интернетте жұмыс істеу дегеніміз –– шындығына келгенде толығымен алғандағы Интернетте емес, тек оның көптеген қызмет түрлерінің біреуінде жұмыс атқару.

Қарапайым тілмен айтсақ, қызмет түрі деген қандайда бір ережелерге сай өзара қарым қатнаста болатын хаттама деп аталатын программалар жұбы.Осы жұптың программасының біреуі сервер, екіншісі –– клиент деп аталады. Әрбір қызмет түрінің әр алуан хаттамалары бар. Интернеттің қызмет түрлерінің хаттамалары қолданбалы хаттамалар деп аталады. Мысалы, Интернетке файылдарды жіберу үшін арнайы FTR қолданбалы хаттамасы пайдаланылады.Сәйкесінше интернеттен файл алу үшін мынадай іс әрекеттер жасау қажет:

• 
  Компьютерде FTR клиенті болып табылатын программа орнату;
  
• 
  FTR қызметін ұсынушы сервермен байланыс орнату.
  

Интернетте жұмыс істеу үшін мыналар қажет:

• 
  Компьютерді бүкіл әлемдік желінің бір торабына жалғау;
  
• 
  IP адресті алу (Интернетке қосылған адамның тораптық адресі );
  
• 
  Таңдап алынған интернет қызмет түрінің программа – клиентін орнату және баптау.
  

Интернетке қосылу екі түрге бөлінеді: ерекшеленген және коммутаторлық. Ерекшеленіп қосылу үшін жаңа байланыс тізбегі (кабельдік,радиоарналық,спутниктік) жүргізіледі. Үлкен көлемдегі мәліметерді Зіберу қажеттілігі туып отыратын мекемелермен өндіріс орындары ерекшеленіп қосылуды пайдаланады.

Ал коммутаторлық байланыс –– уақытша байланыс түрі. Аз көлемді ақпарат алу үшін коммутаторлық байланыс орнатса жеткілікті.Ол арнайы торапты қажет етпейді, байланыс кәдімгі телефон сымдары арқылы жүргізіледі.

Телефон сымдары тек дыбыс жиелігіндегі сигналдарды жіберуге арналған. Сондықтан олар арқылы сандық мәліметтер жіберу үшін компьютерге арнайы модем деп аталатын құрылғы орнату қажет. Компьютерден сандық мәліметтер модем арқылы түрленіп (модуляцияланып )торапқа түседі және керісінше.

Қосылу әдісі бойынша модемдер сыртқы және ішкі болып екі түрге бөлінеді. Сыртқы модемдер жүйелік блоктың артқы қабырғасына қосылады.Ішкі модемдер арналық тақшаға орнатылады.

Басқа құрылғылар сияқты модемдер де програмалық орнатуды қажет етеді. Windows 98 операциялық жүйесінде оны Іске қосу →Баптау →Басқару тақтасы→Жабдықтарды орнату (Пуск→настройка→Панель управления→Установка обарадувания)құралының көмегімен орнатады.