1. Полимерлердің жіктелуі. Заттардың қасиеттерін зерттеулерді оңайлату үшін қосылыстарды әр түрлі топтарға бөледі.
І. Шығу тегіне байланысты полимерлер табиғи, синтетикалық және жасанды болып бөлінеді.
полимерлер
табиғи синтетикалық жасанды
Синтетикалықполимерлерді төмен молекулалық заттарды, яғни, мономерлерді синтездеу арқылы алады. Жасандыполимерлерді табиғи полимерлерді химиялық өндеу арқылы алады. Мысалы, целлюлозаны азот қышқылымен өңдеу арқылы жасанды полимер - қышқылды эфир былай алынады:
[C6H10O5]n ↔ [C6H7O2(OH)3]n + 3n HNO3 →
Целлюлоза ОН – ы б/ша жүреді
ІІ. Негізгі тізбектің кұрамына қарай полимерлік молекулалар екіге бөлінеді: гомотізбекті және гетеротізбекті.
Г омотізбектідеп макромолекуласының негізгі тізбегі бірдей атомдардан құралған полимерлерді атайды.
Егер тізбек көміртек атомдарынан тұрса, онда мұндай полимерлер карботізбекті деп аталады. Мысалы:
... - CH2 – CH – СН2 – СН - ...
| |
CH3 CH3 Егер молекуланың негізгі тізбегі кремний атомдарынан тұрса, онда полимер кремнийтізбекті болады:
| | | |
[… - Si – Si – Si – Si - …]
| | | |
Негізгі тізбегі эр түрлі атомдардан құралған полимерлер гетеротізбектідеп аталады. Гетеротізбекті полимерлерге жай полиэфирлер, мысалы, полиэтиленгликоль және полиамидтер жатады:
Сондай – ақ, гетеротізбекті полимерлерге ақуыздағы пептидтік байланысты да жатқызуға болады:
| | | | |
… - N – C – C – C – C – C – C – N – C - …
|| | | | | | ||
O O