Көне дәуір мифологиясы мен ритуалдары

Жалпыадамзаттық мәдениетте ерекше орны бар көшпелілер

дүниетанымы, яғни табиғатқа барынша жақын түркілік таным негізінде туындаған фольклорлық-мифологиялық мұра қазіргі мәдени жады,

рухани болмысымыздың негізгі қайнар көзі болса, Еуразия құрлығына кеңінен қанат жайып, жауынгерлігімен даңққа бөленген көшпелі түркі тайпалары дүниетанымының қайнар көзі табиғат екені белгілі. Табиғатпен біте қайнасқан түркілердің салт-дәстүрі, наным-сенімі, дүние туралы түсінігі «Түркі мифологиясы» атты ауқымды кеңістікті

түзеді. Олар табиғатты жаратушы күшті «Тәңірі» деп таныса, табиғат – Тәңірінің жаратқаны, сондықтан да оған деген құрмет ерекше болу керек деп түсінді. Ежелгі түркілердің дүниетанымы, сол негізде түзілген мифологиясы әлі де тереңдей зерттеуді қажет етеді. Көне түркілердің наным-сенімі туралы арнайы сөз еткен ғалымдар қатарында француз Жан Пьер Ру, ресейлік И. В. Стеблева, С. Г. Кляшторныйларды атауға болады. ХХ-ХХІ ғасырға дейін Орта Азия халықтарында сақталып келген танымның көне түркілік дүниетаныммен сабақтасытығы Ш.Ш.Уәлиханов еңбектеріне арқау болды.

Түркі мифологиясына тән басты сипат – табиғатты тірі рух