ЭБЖ өткізу қабілетін арттыру мәселесінің өзектілігі Сонымен, мүмкіндігінше жаңа желілер салуды, қолданыстағы желілерді толық қайта құруды, жаңа тізбектерді ілуді және т. б. болдырмай, әуе желілерінің берілетін қуатын едәуір арттыру қажеттілігі өзекті.
Әуе желілерінің өткізу қабілетін арттырудың жаңа жолдары және қазіргі заманғы үрдістер. Қазіргі уақытта жоғарыда аталған әдістердің кемшіліктері жоқ шешімдер бар. Бұл шешімдер арнайы сымдарды қолдану арқылы қолданыстағы желілердің өткізу қабілеттілігін арттыруды қамтамасыз етеді.
.
Заманауи сымдарға қойылатын талаптар: - максималды жоғары электр өткізгіштік; - максималды жоғары механикалық беріктік; - төмен салмақ (габариты);
Қазақстанның негізгі энергетикалық компаниялары: Маңғыстау атом - энергетикалық комбинаты-Ақтау өндіруші компаниясы, Маңғыстау облысының энергиямен жабдықтаушы ұйымы
Самұрық-Энерго -мемлекеттік энерго холдинг
KEGOC - желілердің ұлттық операторы
Алатау Жарық Компаниясы - тарату Электржелілік Компаниясы АлматыЭнергоСбыт - энергиямен жабдықтаушы ұйым
Алматы электр станциялары -өндіруші компания Алматы
Ақтөбе ЖЭО - өндіруші компания
АқтөбеАстанаЭнергоСбыт - энергиямен жабдықтаушы ұйым НұрсұлтанАтырау Жарық - электржелілік тарату компаниясы
АтырауУран Энерго- желілік компания
Электр энергия өндірісі Қазақстанның барлық электр станцияларының белгіленген жиынтық қуаты 20 мың МВт, ал нақты қуаты — 15 мың МВт құрайды.
Қазақстан жылына 91,9 млрд. кВт сағат электр энергиясын өндіреді.Электр станцияларының түрі бойынша келесідей бөлінеді:
ЖЭС (жылу электр станциялары) — 87,7%, оның ішінде:
КЭС (конденсациялық электр станциялары) - 48,9 %;
ЖЭО (жылу электр орталығы — - 36,6 %;
ГТЭС (газтурбиналық электр станциялары) — 2,3 %;
-ГЭС (су электр станциялары) — 12,3 %.
Қазақстанда электр энергиясының шамамен 72% көмірден өндіріледі, 12,3% - гидроресурстардан, 10,6% - газдан және 4,9% - мұнайдан.
Осылайша, электр станцияларының төрт негізгі түрі электр энергиясының 99,8% - ын өндіреді, ал баламалы көздер 0,2% - дан аз.
Қазақстан Республикасындағы жалпы пайдаланымдағы электр желілерінің жалпы ұзындығы:
1150 кВ кернеуі бар желілер-1,4 мың км (қазіргі уақытта 500 кВ кернеуде пайдаланылады)
500 кВ кернеуі бар желілер-шамамен 7,4 мың кмкернеуі
220 кВ кернеуі бар желілер-20,2 мың км астамкернеуі
110 кВ желілер — шамамен 44,5 мың кмкернеуі
35 кВ желілер — 62 мың км-ден астамкернеуі
6-10 кВ желілер — шамамен 204 мың км
Электр энергиясын беру және тарату кезінде үлкен шығындар бар — 21,5 %.
Қазақстанның ЭБЖ және тарату желілері 3 бөлікке бөлінген: солтүстігінде екеуі және оңтүстігінде біреуі, олардың әрқайсысы қандай да бір сыртқы энергетикалық жүйемен (солтүстігінде Ресейдің Бірыңғай энергетикалық жүйесі және оңтүстігінде Орталық Азияның Біріккен энергетикалық жүйесі) қосылған.
Бақылау сұрақтары: 1. Электр желілерінің негізгі мақсаты қандай?
2. Электр желісінің өткізу қабілеті дегеніміз не?
3. Қазіргі сымдарға қандай талаптар қойылады?
4. Еліміздің қандай негізгі энергия компанияларын білесіз?
5. Қазақстанның электр желілерінің жалпы ұзындығы қандай?
