353 1 2 .4 -сур ет. Н үрлы қабықш а: 1 — б ір қабатты ж азы қ эп ители й; 2 — алды ңғы
ш екар ал ы қ қабат; 3 — та м ы р л ы қабат; 4 — артқы ш екар ал ы қ қабат; 5 — артқы
п игм ентті эп и те ли й
б е р е д і. А л ь б и н о с т а р д а п и г м е н т б о л м а й д ы , т а м ы р л а р д ы н к ө р ін іп т ұ р у ы н а б а й л а н ы с т ы н ұ р л ы к а б ы к ш а қ ь п ы л т ү с т і б о л а д ы . К а р т а й ғ а н к е з д е н ү р л ы к а б ы к ш а н ы ң д е п и г м е н - т а ц и я с ы б а й к а л ғ а н д ы к т а н , к ө з д ін т ү с і а ш ы к т а у б о л а т ү с е д і. Т а м ы р л ы қ а б а т ( s tr a tu m v a s c u io s u m ) а р а л а р ы п и г м е н т т і ж а с у ш а л а р ы б а р б о р п ы л д а к д ә н е к е р т ін м е н т о л т ы р ы л ғ а н к ө п т е г е н т а м ы р л а р д а н т ұ р а д ы . А р т қ ы и іе к а р а л ы қ қ а б а т т ы ң ( s tr a tu m lim ita n s p o s te r iu s ) к ұ р ы л ы с ы б о й ы н ш а а л д ы ң ғ ы к а б а т т а н а й ы р м а ш ы л ы ғ ы б о л м а й д ы . А р т қ ы п и г м е н т т і э п и т е л и й ( e p ith e liu m p o s te r iu s p ig m e n to s u m ) т о р л ы к а б ы к ш а н ы н к ір п ік ш е л і д е н е ш і к т і ж ә н е ө с ін д іл е р і н ж а у ы п т ү р ғ а н е к ік а б а т т ы э п и т е л и й і н і ң ж а л ғ а с ы б о л ы п а н ы к т а л а д ы . О н ы ң к ү р а м ы н а ө з г е р іс к е ұ ш ы р а ғ а н г л и о ц и т т е р д ің ж ә н е п и г м е н т о ц и т т е р д ің д и ф ф е р о н д а р ы к ір е д і. Кірпікшелі немесе цилиарлык денешік (
corpus ciliare). Кірпікшелі денешік
тамырлы және торлы кабыкшалардың туындысы. Көз бұршағын бекіту
және онын кисыктығын өзгерту кызметін аткарып, аккомодация үдерісіне
катысады. Көз аркылы өтетін меридианалык кесінділерде цилиарлык
денешік негізі көздің алдыңғы камерасына бағытталған үшбұрыш түрінде
аныкталады. Кірпікшелі денешік екі бөлікке бөлінеді: ішкі — кірпікшелі тәж
(corona ciliaris) және кірпікшелі сакина (
orbiculus ciliaris). Кірпікшелі тәждің
үстінен көз бұршағына карай кірпікшелік өсінділер
(processus ciliares) шығып,
оларға кірпікшелі белбеушенін талшыктары бекиді (12.2-суретті караңыз).
Өсінділерінен баска, кірпікшелі денешіктін негізгі бөлігі көздің аккомодация-
сында маңызды кызмет аткаратын,
кірпікшелі , немесе
цилиарлы, булшық еттен (т. ciliaris) кұралған. Ол нейроглиалды даму негізі бар, үш әр түрлі бағытта ор-
наласатын жазык бүлшык ет жасушаларының шоғырларынан тұрады.
