Табиғи тәжірибе баланы әдеттегіше ойнату, оқыту немесе еңбек еткізу арқылы жүргізіледі. Мысалы, бала тілінің фонетикалық жағын анықтау үшін жүргізіледі. Ол үшін арнаулы көрнекті құралдар арқылы дыбыстардың айтылуын тексереді.
Лабораториялық тәжірибе тіл кемшіліктерін тереңірек және көбірек анықтап зерттеу мақсатында қолданылады. Ол үшін әртүрлі аппараттар пайдалану мүмкін. Мысалы: тұтықпа баланың сөзін жазу үшін таспа, есіту қабілетін арнаулы аудиометр, тұтығып сөйлегенде болатын тыныс кемістігін зерттеп білу тәсілінен басқа логопедияда тіл кемістігінің жекелеген кейбір түрін жоятын арнаулы тәсіл бар. Бұл тәсілді ыңғайына қарай медициналық және педагогикалық деп екі топқа бөледі.
Есту қабілеті зақымдалған балаларды оқыту мен тәрбиелеу, оларды әлеуметтік ортаға бейімдеу ерте кезден бастап қарастырылып келеді. Бірақ, ескі жүйеде ауызша сөйлесу әдісі тек ым-ишара болса, ал қазіргі мақсат-бірден ауызша сөйлеуге үйрету. Бұл мәселемен XX ғасырдың екінші жартысында ірі ғалымдар мен педагог-сурдолгтар айналысы бастады. Бұл мәселе төңірегінде, яғни есту қабілеті кем окушылардың ауызша сейлеу дағдысын қалыптастыру жөнінде көптеген сурдопедагогтар, Е.Н.Андреева, Н.И.Белова, Е.Ф.Рау, Ф.Ф.Рау, Н.Д.Шматко сияқты ғалымдардың еңбектері жарыққа шыққан.
Н.Ф.Слезина, Е.Н.Андреева, Н.И.Белова, С.А.Зыков сияқты ғалымдардың еңбектері есту қабілеті зақымдалған балалардың дыбыс шығарудың түзету жолдары мен сөз айту мәнеріне арналған.
