v 1 =0 деңгейінен v 2 =1 тербелі кванттық деңгейіне ауысудың ең ықтималын қарастырайық. Айналу энергиясының өзгерісі мына іріктеу ережесіне бағынады: ∆ j=±1. - v 1 =0 деңгейінен v 2 =1 тербелі кванттық деңгейіне ауысудың ең ықтималын қарастырайық. Айналу энергиясының өзгерісі мына іріктеу ережесіне бағынады: ∆ j=±1.
- Е вр.кол =Е кол +Е вр , (1) ескере отырып, ауысу жиілігін мына қосынды түрінде көрсетуге болады:ω=ω кол +ω вр :
ω=(Е 2.вр.кол –Е 1.вр.кол )/hc=( Е 2 . кол –Е 1 . кол )/hc+2 В е 'j'(j'+1)-2 Ве" j"(j"+1) ω=ω е (1-2х е )+2 Вe' j' (j'+1) - 2 Be"j"(j"+1) (1) - Молекулада қатқыл сфера түрінде R=const және I=const , сондықтан, Ве'= Ве"=Ве.
- Мұндай молекула үшін
ω=ω е (1-2х е )+2 Вe j' (j'+1) - 2 Bej"(j"+1) (2) - (2) теңдеуді жеке ∆ j=+1(j'=j"+1) және ∆ j=+1(j'=j"- 1) үшін есептейік.
- Бірінші жуықтау кезінде Ве' = Ве" деп алайық. Бұл жағдайда тербелмелі сызық тармақтары деп аталатын, Р және R- тармақтар деп белгіленетін екі сызықтар жиынтығына бөлінеді.
НCl молекуласының тербелмелі-айналмалмалы спектрі Молекуланың v=0 деңгейінен v=1 деңгейіне ауысу нәтижесінде ∆ j әртүрлі шамаларға сәйкес келетін сызықтардың жиынтығын аламыз. ∆ j=+1 кезінде R- тармақ, ал ∆ j= -1 кезінде Р- тармаққа ие боламыз. Бұл тармақтардың толқындық саны мынаған тең: - Молекуланың v=0 деңгейінен v=1 деңгейіне ауысу нәтижесінде ∆ j әртүрлі шамаларға сәйкес келетін сызықтардың жиынтығын аламыз. ∆ j=+1 кезінде R- тармақ, ал ∆ j= -1 кезінде Р- тармаққа ие боламыз. Бұл тармақтардың толқындық саны мынаған тең:
ω R =ω е (1-2х е )+2Be(j"+1), (3) ω Р =ω е (1-2х е )-2Bej". (4) R-тармақтағы айналмалы сызықтар n=0,1 2,3… кезінде j"=n деңгейінен j'=n+1 деңгейіне ауысуға сәйкес келеді, ал R- тармақтағы тербелмелі сызықтар n=1, 2, 3…. кезінде j"=n деңгейінен j'=n+1 деңгейіне ауысуына сәйкес келеді. Бірінші сызық R-тармақтағы (j"=0) толқындық саны мына түрге ие болады: - R-тармақтағы айналмалы сызықтар n=0,1 2,3… кезінде j"=n деңгейінен j'=n+1 деңгейіне ауысуға сәйкес келеді, ал R- тармақтағы тербелмелі сызықтар n=1, 2, 3…. кезінде j"=n деңгейінен j'=n+1 деңгейіне ауысуына сәйкес келеді. Бірінші сызық R-тармақтағы (j"=0) толқындық саны мына түрге ие болады:
Достарыңызбен бөлісу: |
