Қосымшалар:
Кесте 3
Физикалық география курстарындағы экологиялық білім жүйесі.
№
|
Пән
|
Бағдарлама бөлімдері
|
Экологиялық білім мен біліктіліктер
|
|
|
|
|
1.
|
Физикалық
|
Кіріспе
|
Экскурсия ауданында табиғатқа оң және теріс
|
|
география
|
|
ықпал мысалдары. Теріс зардаптарды болдыр-
|
|
(6-сынып)
|
|
маудың мүмкіндіктері. Орманды тазарту жүмыстарына қатысу.
|
|
|
План және
|
Аудандардың қолайсыз экологиялық жағдай-
|
|
|
карта
|
ларын картада кескіндеу. Шаруашылық іс-әре-кеттердің зардаптарын карта бойынша болжау. Табиғатты көркейту және қорғау картасын . жасау.
|
|
|
Литосфера
|
Адамның жер бедерін өзгертуі, эрозияның үдеуі және оны болдырмау. Өз жерінің мысалында пайдалы қазбалардың пайдаланылуы.
|
|
-
|
|
Жер қойнауын қорғау біліктіліктері. .
|
№
|
Пән
|
Бағдарлама бөлімдері
|
Экологиялық білім мен біліктіліктер
|
|
|
Гидроефера
|
Адамның шаруашылық іс-әрекеттеріңің- нәтижесінде су қасиетінің өзгеруі. Ластаушыларды тасымалдауда мүхиттық ағыстардың рөлі. Материктердің ішкі суларың пайдалаиуда экологиядық зардаптардың байқалуы, олар-ды ескерту. Суды қорғау шараларын жүзеге асыру.
|
|
|
Атмосфера
|
Қалаларда ауа-райының өзгеруі, ластаушылардың желмен тасымалдануы. Шаруашылық іс-әрекеттің климатқа әсері. Атмосфераны қорғау шараларын жүзеге асыру.
|
|
|
Бирсфера
|
Биосфера мен адамның өзара әсері. Сирек және жойылып кету түрлері. Биосфераны қорғау шараларын жүзеге асыру.
|
|
|
Табиғат
|
Табиғат кешендерін адамның өзгертуі.
|
|
|
кешендері
|
Өз жерінің табйғат кешенінің шаруашылық іс-әрекеттер нәтижесінде өзгеруін болжау, қолай-'"" сыз зардаптарды болдырмау. Экскурсия ауданының табиғат кешендерін қорғау шараларын дайындау.
|
2.
|
Материктер
|
Жер
|
Географиялық қабатта адам мен табиғаттың
|
|
мен
|
табиғатының
|
өзара әсер етуі. Географиялық қабаттың
|
|
мүхиттар
|
басты ерек-
|
экологиялық жағдаиын зерттеу.
|
|
географиясы
(7-сынып)
|
шеліктері
|
5-6 сыныптардың білімін жүйелеу..
|
|
Мүхиттар
|
Мүхиттар экологиясының ерекшеліктері.
|
|
|
|
Адамның мүхиттағы іс-әрекеті және сонымен байланысты экологиялық проблемалары, теңіз балық кәсіпшілігінің, теңіз көлігінің, теңіз аймағының рекреациясы, табиғат ресурстарының
|
|
|
|
өндірілуі. Мүхиттарды қорғауда халықаралық ынтымақтастықтың қажеттілігін дәлелдеу.
|
|
|
Африка
|
Экватррлық-тропикалық экожүйе жағдайында
|
|
|
Австралия
|
адам мен табиғаттың өзара әрекет ету ерекшелігін анықтау.
|
|
|
Оңтүстік
|
Оңтүстік материктердің экологиялық проблема-
|
|
|
Америка
|
лары. Оңтүстік материктерде тиімді және тиімсіз табиғатты паидаланудың мысалдары. Жеке территориялық табиғат кешенін ұтымды пайдалану және табиғатты қорғау шараларын дайындау..
|
|
|
Антарктида
|
Дүйиежүзілік экологиялық проблемалардың материктегі іздері. Табйғатты пайдалану мен қорғау ісінде дүнйежүзілік ынтымақтастықтың қажеттілігін дәлелдеу.
|
|
|
Солтүстік
|
Тундра, тайга, аралас ормандар табиғат аймақ-
|
|
|
Америка,
|
тарыңда эколотиялық проблемалардың байқа-
|
|
|
Еуразия
|
луы (шығуы), олардың ёрекшеліктері. Әлеу-меттік-экономикалық дамуы әр түрлі деңгейдегі елдерде экологиялық проблемалардың пайда болу еебептері және шешу жолдарын қарас-
|
——
|
|
|
тьіру.-
|
|
География-
|
5-7 сыныптардағы экологаялық білімді жинақ-
|
|
|
лық қабат
|
тау курсы. Өз жерінің территориялық табиғат
|
|
|
|
кешенін қорғаудың проблемаларын шешу.
|
№
|
Пән
|
Бағдарлама бөлімдері
|
Экологиялық білім мен біліктіліктер
|
1.
|
Қазақстан-
|
Кіріспе.
|
«Табиғат - адам - өндіріс» жүйесінде геогра-
|
ның физика-
|
Табиғатты
|
фия және экологияның рөлі, Қазіргі география
|
лық геогра-
|
пайдалану
|
мен экологияның негізгі даму бағыттары, эко-
|
фиясы
|
негізі және
|
логиялық зерттеудің әдісі. Географиялық орта.
|
(8-сынып)
|
табиғатты
|
Адам денсаулығының қоршаған ортаға тәуел-
|
|
қорғау
|
ділігі. Табиғат ресурстары және оларды қорғау
|
|
жүйесі
|
тәсілдері. Антропогендік ландшафтар. Ласта-нудың негізгі кездері және оларды жіктеу. Табиғатты пайдалану. Табиғй ортаны оптимал-дандыру және қорғау. Табиғатты қорғау қүжаттары. Қорғалатын табиғи территориялар. Жеке табиғатты қорғау тәртібінің естелігін дайындау.
|
|
|
Қазақстан-
|
Табиғаттың кездейсоқ құбылыстарьі және олар-
|
|
ның табиғат
|
ды адамның жеделдетуі. Эрозияның үдеуі.
|
|
жағдайлары
|
Жер қойнауын қорғау және қалпына келтіру.
|
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Ақбасова А.Ж. «Экологиялық энциклопедия». Алматы 2007.302 бет.
2. Асқарова У.Б. «Экология және қоршаған ортаны қорғау». Алматы 2004. 90 бет.
3. Әлімжанова Гүлсара. «География және табиғат».№5. 2007 17 бет.
4. Баешов А.Б. «Экология және таза су проблемалары». Алматы «Дәнекер» 2003. 224 бет.
5. Байғожина Амангүл. «Атамекен» газеті. 28 мамыр 2004ж. 4 бет.
6. Бейсенова А, Самакова, Т.Есполов. «Экология және табиғатты тиімді пайдалану». Алматы 2004. 328 бет.
7. Беркінбаев К, Ниязова Г. «Қазақстан мектебі» №6. 2006ж. 17 бет.
8. Болтаев А. «Қазақстан мектебі» №3. 2006ж. 31 бет.
9. Болтаев А. «География және табиғат» №1. 2006ж. 33 бет.
10. Ережугов Е. «Қазақстан географиясы және экология» №2. 2007ж. 12 бет.
11. Есмағамбетова Р. «Биология, география және химия» №2. 2001ж. 44 бет.
12. Жамалбеков Е. «Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы». Алматы 2006ж. 248 бет.
13. Жангельдина Д. «Оқушыларға экологиялық тәрбие беру жолдары». Алматы 2001ж. 58 бет.
14. Жатқанбаев Ж. «Экология негіздері». Алматы «Зият» 2003ж. 212 бет.
15. Иманғалиева Г. «Қазақстан географиясы және экология» №1. 2007ж. 14 бет.
16. Карпекова, Бейсенова, Қалиев. «Қазақстанның физикалық географиясы». Алматы «Рауан» 1998ж. 160 бет.
17. Кохаева Е. «Қазақстан мектебі» №11-12. 2007ж. 22 бет.
18. Көшербаев Қ. «Минералдар әлемі». Алматы 1986ж. 136 бет.
19. Қапорова А. «Биология, география және химия» №1. 2000ж. 65 бет.
20. Қосалиева Р. «География және табиғат» №4. 2007ж. 61 бет.
21. Қоянбекова С. «Қазақстан мектебі» №2. 2007ж. 17 бет.
22. Қыдырбаева К. «Қазақстан мектебі» №2. 2007ж. 19 бет.
23. Мамбеталиев К. «Биология, география және химия» №2. 2001ж. 62 бет.
24. Манкеш Ақсауле. «Қазақстан мектебі» №8. 2003ж. 33 бет.
25. Муликова А. «Қазақстан мектебі» №1. 2007ж. 30 бет.
26. Мыңбаев Р. «География және табиғат» №4. 2007ж. 41 бет.
27. Нұрымбет Мақпал. «География және табиғат» №4. 2007ж. 65 бет.
28. Оспанова Г.С, Бозшатаева Г.Т. «Экология». Алматы 2002ж.
29. Сағымбаев Ә. «Экология негіздері». Алматы 1995ж. 292 бет.
30. Сәдуақасова К. «Биология, география және химия» №1. 2000ж. 43 бет.
31. Сихаева А. «Қазақстан мектебі» №3. 2007ж. 38 бет.
32. Сихаева А. «Қазақстан мектебі» №4. 2007ж. 35 бет.
33. Төлегенова Р, Шынарбекова Р, Жазылбекова Г. «Биология, география және химия» №2. 2001ж. 30 бет.
34. Тұрғанбаева О. «Қазақстан географиясы және экология» №2. 2007ж. 11 бет.
35. Шілдебаева Ж. «Қазақстан мектебі» №7. 2004ж. 21 бет.
36. Шілдебаева Ж. «Қазақстан мектебі» №8. 2004ж. 8 бет.
37. Шілдебаева Ж. «Оқушылардың экологиялық білім мазмұнының ғылыми-педагогикалық негіздері». Алматы 2004ж. 48 бет.
38. Уалиева Тыныштық. «Қазақстан мектебі» №11-12. 2007ж. 24 бет.
39. Фомин В.П, Невзоров Г.Г. «Қазақстан географиясы және экология» №5. 2004ж. 4 бет.
40. Хисым Ұ. «Қазақстан географиясы және экология» №5. 2004ж. 2 бет.
Достарыңызбен бөлісу: |
