Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев

15 
қҧралдардан басқа) сертификаттауды, ақпаратты қорғау жӛніндегі іс-
әрекеттерді лицензиялауды ҧйымдастырады. Мемлекеттік техникалық 
комиссия мемлекеттік қҧпия болып табылатын немесе экологиялық қауіпті 
объектілерді басқаратын ақпараттарды ӛңдеуге арналған компьютерлік 
жҥйелерді аттестациялауды басқарады. Ол комиссия ақпаратты қорғау 
саласында жҧмыс істейтін мемлекеттік ғылыми зерттеу мекемелерінің іс-
әрекеттерін бағыттайды және бақылайды, сертификация жӛніндегі лицензиялау 
органдары мен сынақ орталықтарын (зертханаларын) аккредитациялауды 
қамтамасыз етеді. Сол сияқты осы комиссия мемлекеттік қҧпияларды қорғау 
жӛніндегі ведомствоаралық комиссияның жҧмысын қамтамасыз етеді.
Министрліктер мен ведомстволарда ақпарат қауіпсіздігін қамтамасыз 
ететін иерархиялық қҧрылымдар қҧрылады, олар ереже бойынша министр-
ліктің (ведомствоның) ҧйымдастырушылық қҧрылымына енеді. Олардың 
аттары әртҥрлі болуы мҥмкін, бірақ бір ғана функция атқарады.
2. Компьютерлік жҥйелерде ақпаратты қорғаудың ҧйымдастырушылық 
әдістерінің жалпы сипаттамасы 
Заңдар мен нормативтік актілер мемлекетте, ведомстволарда, мекемелер 
мен ҧйымдарда қҧрылатын сәйкес сипаттағы қҧрылымдардың ҧйымдасты-
рушылық іс-әрекеттерімен нығайтылғанда ғана іске асады. Ақпаратты қорғау 
мәселелерін қарастырғанда мҧндай іс-әрекет ақпаратты қорғау әдістерін 
ҧйымдастыруға да қатысты болады.
Ақпаратты қорғаудың ҧйымдастырушылық әдістері ақпарат қауіпсіздігінің 
нақтылы анықталған деңгейін ҧстап тҧруға қажетті компьютерлік жҥйелерді 
жасау мен пайдалану процесіндегі лауазымды адамдар атқаруға тиісті 
шараларды, әрекеттерді қамтиды.
Ақпаратты қорғаудың ҧйымдастырушылық әдістері ақпаратты қорғау 
саласындағы қҧқықтық реттеумен тығыз байланысты. Меншік формасына 
тәуелсіз министрліктерде, ведомстволарда, мекемелерде заңдар мен норматив-
тік актілерге сәйкес ақпаратты қорғау ҥшін арнайы қауіпсіздік қызметтері 
(ӛмірде олар басқаша да аталуы мҥмкін) ҧйымдастырылады. Ондай қызметтер, 
ереже бойынша, мекеменің басшылығына бағынады. Қызметтердің басшылары 
ақпаратты қорғау жҥйелерін жасап, олардың жҧмыс істеуін іске асырады. 
Компьютерлік жҥйелерде ҧйымдастырушылық деңгейінде ақпарат қауіпсіздігін 
қамтамасыз ету ҥшін тӛмендегі мәселелер шешіледі: 
-
ақпаратты 
қорғау 
жҥйесін 
жасауға 
арналған 
жҧмыстарды 
ҧйымдастыру; 
-
компьютерлік жҥйелердің ресурстарына енуді реттеу; 
-
іс-шараларды жоспарлау; 
-
қҧжаттарды жасау; 
-
қызметші персонал мен пайдаланушыларды тәрбиелеу мен оқыту; 
-
ақпаратты қорғау қҧралдарын сертификаттау; 
-
ақпаратты қорғауға арналған іс-әрекетті лицензиялау; 
-
қорғалатын объектілерді аттестациялау; 
-
ақпаратты қорғау жҥйесін жетілдіру; 
-
ақпаратты қорғау жҥйесінің жҧмысының тиімділігін бағалау; 

16 
-
компьютерлік жҥйелерде қабылданған ережелердің сақталуын 
бақылау. 
Ҧйымдастырушылық әдістері ақпаратты кешенді қорғау жҥйесінің ӛзегі 
болып табылады. Осылардың кӛмегімен ғана ақпаратты қорғаудың техни-
калық, программалық және криптографиялық қҧралдары қҧқықтық негізде 
жеке кешенді жҥйеге біріктірілуі мҥмкін. Ақпаратты қорғаудың ҧйымдас-
тырушылық әдістері ақпарат қауіпсіздігіне тӛнетін қауіптерге тойтарыс беруде 
іске асады. Ҧйымдастырушылық іс-шараларға ақпаратты қорғаудың кешенді 
жҥйесінің жҧмысын қҧру мен ҧйымдастыру мәселелерін атқарғанда кӛп кӛңіл 
бӛлінеді. 
Бақылау сұрақтары
:
1. Ақпаратты қандай мемлекеттік органдар қамтамасыз етеді? 
2. Мемлекеттік техникалық комиссияның атқаратын қызметтерін атаңдар. 
3. Ақпаратты қорғаудың қандай ҧйымдастырушылық әдістері бар?
4. Компьютерлік жҥйелерде ҧйымдастырушылық деңгейінде ақпарат қауіпсіз-
дігін қамтамасыз ету ҥшін қандай мәселелер шешілуі тиіс? 

жүктеу/скачать 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: