2 Дәріс. Электржетектің типтік статикалық жүктемелері. Статикалық орнықтылық. Тәуелсіз қоздырудың тұрақты токтағы қозғалтқыштың электрмеханикалық және механикалық сипаттамалары Мақсаты: Электржетекте қатысы бар күш пен моментті, ДПТ НВ қозғалтқыш сипаттамаларын оқып-білу.
Механизмде орындалатын механикалық сипаттама Мс=f(ω) тәуелділік.
Активті күш пен момент деп электржетек қозғалысынан тәуелсіз қозғалтқыштың механикалық энергияларына қатысы бар сыртын құрайтын күш пен моментті айтады.Мысал, жүкті жіберетін немесе көтеретін салмақпен құралған момент (1 суретті қара). Қозғалтқыш білігінің айналу бағытынан тәуелсіз және төмен қарай бағытталған кезде момент кедергісі тең болады
,
2.1 Сурет
МС шамасы жылдамдыққа тәуелді емес. Жүктің орын ауыстыруы 2.1 сурет.
Реактивті күш пен момент деп қозғалтқыш арқылы активті қозғалатын моментте реакция сияқты пайда болатын қозғалысқа кедергі болатын момент пен күшті айтады. Реактивтікүш пен момент жылдамдыққа тәуелді және құрғақ үйкеліс күші мен моменті, үйкеліс тұтқырлығы және желдеткіш типтегі күш мен момент болып бөлінеді.
Құрғақ үйкеліс күші мен моменті (2.2 суретті қара) модуль бойынша өзгермейді, бірақ өзінің белгісін жылдамдық белгісі өзгергенде секіріп отырады.
Олар станоктық жетектің берілуілеріне, желдеткіштерге, дросселдерге және т.б. үшін сипатталған. 2.3 суретте жылдамдық шамасынан сызықтығын сипаттайтын тәуелділіктегі жүктемелі үйкеліс тұтқырлығының моментті келтірілген.
Желдеткіштің бұрыштық жылдамдығы, ортадан тепкіш сорғыштың жүктемелі моменттің тәуелділігі 2.4 суреттігідей болады және желдеткішті деп аталады және , мұндағы n = 1,5…2.5 өрнегімен жазылады.
