Лекция 30cағат Практикалық сабақ 15 сағат ожсөж- 45сағат CӨЖ 45 сағат Емтихан 6 семестрде
жүктеу/скачать 2,74 Mb.
|
| М.Өтемисов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
«Бекітемін» Жаратылыстану және математика факультет деканы Карагойшин Ж.М.. «__»__________ 2009_ж. Педагогикалық институт В.В.Иванов атындағы ботаника және экология кафедрасы 050113 «Биология» мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған “Қолданбалы биология және топырақтану негіздері” (пәннің аты) ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ Курс – 3
Семестр – 6 Кредит саны - 3 Лекция – 30cағат Практикалық сабақ – 15 сағат ОЖСӨЖ– 45сағат CӨЖ - 45 сағат Емтихан – 6 семестрде
Барлығы – 135 сағатОрал 2009 ж Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» бойынша типтік бағдарлама, Алматы, 2007 ж. негізінде құрастырылған. Құрастырушы: В.В. Иванов атындағы ботаника және экология кафедрасының аға оқытушысы Кадисова Г. Н. Келісілді: ОҮҰжОӘЖБ жетекшісі А.А.Какимова проф. В.В.Иванов атындағы ботаника кафедрасының отырысында қарастырылды. “ 13 “ қыркүйек 2009 ж. № 1 хаттама Кафедра меңгерушісі: Қайсағалиева Г.С. _____________________ (аты-жөні) (қолы )
Педагогикалық институтінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қарастырылды. “ 15“ қырқүйек 2009 ж. № 1 хаттама Педагогикалық институттың оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы Т.А.Терещенко (қолы ) (аты-жөні)
1. Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» бойынша типтік бағдарлама, Алматы, 2007 ж. негізінде құрастырылған. 2. «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» курсының оқу бағдарламасы (SILLABUS). 2009- 2010 оқу жылының 6 семестрінде 3 кредит 2.1. Оқытушы туралы мәлімет: Кадисова Гульмира Набиевна, ауыл шаруашылық ғылымының кандидаты, аға оқытушы Кеңсе: проф. В.В.Иванов атындағы ботаника және экология кафедрасы Оқытушының кафедрада болатын уақыты: Әр аптаның дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбә, бейсенбі,жұма, сенбі күндері. Толық адресі: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, Жаратылыстану бөлімі, Достық даңғылы 121 Телефон: 50-35-49 E-mail: 2.2 Пәннің мазмұны Сабақ кестесі: Семестр 15 оқу аптадан және 2 сынақ аптасынан тұрады. Аптасына 3 кредит-сағат жоспарланады, оның әрбір кредит-сағат екі байланыс сағатынан (дәріс) және оқытушының басқаруымен жүретін студенттердің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ) тұрады.
Кредит саны-3 Өту орны: Жаратылыстану факультеті Оқу жоспарынан көшірме:
2.3. Кіріспе Курстың қысқаша сипаттамасы: Қолданбалы биология және топырақтану негіздері – топырақтың белгілері,жалпы құрамы мен қасиеттеріне,педогогикалық профильдегі биологтар үшін мектеп жанындағы тәжірибе участоктарында жұмыстарды ұйымдастыруға қажетті білімдермен қаруландырады,тәрбиелік мәні бар ғылыми жмыстарды жүргізу әдістерін үйретеді. Курс мақсаты - педагогикалық профильдегі химия-биология,биология-психология мамандықтары бойынша студенттері теориялық және практикалық білім беру ауыл шаруашылығы салаларымен таныстыру,басқа ғылымдармен байланысын түсіндіру. Аталған сала бойынша білімді меңгеру нәтижесінде студент: а)келешек мұғалімдер үшін қолданбалы биология және топырақтану негіздерін оқыту олрдың табиғат тану ғылымдары мен танысудың негізгі бір бөлігі.Қазіргі кезде ауылшаруашылық өнімдері халықтың әлауқатын көтеретін,тамақ,жеңіл өнеркәсіптердің негізгі шикізат көзі. Өсімдік өсірудің биологиясын, табиғи өсімдікке тән экономикалық маңызы бар заттарды өндіру технологиясымен танысады., б)жасалып отырған бағдарлама студенттерді қазіргі кездегі ғылыми негіздегі ауыл шаруашылық өндіріс системасына үйретеді.Топарақтану,жертану,агрохимия,экономика т.б. ғылымдардың байланымымен танысады.Ауыл шаруашылығының дамуында ғылымның маңызын оқытады. Курстың міндеті: Биологиялық әдістердің көмегімен селекция процесін жүргізуде ежелден қолданылып келе жатқан тәсілдерді едәір жеңілдетуге,тездетуге болады.Агрономия принциптері негізінде жаңа технологияларды пайдаланып ауыл шаруашылық өнімдерін көптеп өндіру. Курстың мазмұны: «Қолданбалы биология топырақтану негіздерімен» пәнінен биология мамандығына арналған дәрістер жоспары «Қолданбалы биология топырақтану негіздерімен» пәнінен биология мамандығына арналған дәрістер жоспары . Қолданбалы биологияға кіріспе. Қолданбалы биология мақсаттары мен міндеттері. Қолданбалы биология химиялық және биологиялық пәндер жиынтығы. Топырақтануға кіріспе. Топырақтану – топырақтың табиғи жағдайы туралы ілім. Топырақтану тарихы. Топырақ құраушы факторлар. Топырақтың морфологиялық белгілері. Физикалық және химиялық қасиеттері. Ауыл шаруашылығы тарихы. Жер бетін ауыл шаруашылық мақсатта игеру. Ежелгі өркениетттегі егіншілік жүйелері. Егіншіліктің даму сатылары Топырақ құраушы факторлар. Аналық жыныстар түрлері: шөгінді, магмалық, метаморфоздық жыныстар Үгілу құбылысы.Физикалық үгілу. Химиялық үгілу. Биолгиялық үгілу. Топырақтың органикалық бөлігі. Қаршірінді, оның құрамы мен қасеттері. Гумус қышқылдары, олардың тұздары. Топырақ құнарлылығы. Топырақтың жұту қабілеті, оның түрлері. Егіншіліктің ғылыми негіздері. Егіншіліктің негізгі заңдары. Ауыспалы егімтер. Егіншіліктің топырақ қорғаудағы маңызы. Топырақ режимін реттеу. Топырақтың ауа, жылу режимі. Топырақтың су режимі. Топырақтың су түрлері (гигроскопиялық, гравитациялық, қылтүтік, химиялық, байланысқан) Су өткізгіштігі, су көтерілу, су сыйымдылық. Агроценоз туралы түсінік. Агрофитоценоз құрамымен құрылымы. Консорциялар туралы түсінік. Агрофитоценология тарихы. Агрофитоценоздардың дамуы. Агрофитоценозды басқару. Өсімдік – адам және өсімдік – жануар – адам тізбектері. Агрофитоценозды басқару принциптері. Агрофитоценозды ұтымды пайдалану. Тыңайтқыштарды қолданудың ғылыми негіздері. Агрохимия негіздері. Минералды тыңайтқыштар. Агрохимияға кіріспе. Пестицидтар. Гербицидтар. Мәдени дақылдардың зиянкестерімен күресу. Негізгі мәдени дақылдардың зиянкестері мен ауралары. Негізгі зиянкестер сипаттамасы. Биологиялық және химиялық күресу шаралары Арамшөптер. Арамшөптер зияны. Арамшөптердің биологиялық жіктелуі. Арамшөптермен күресу шаралары. Топырақтың өңдеудің ғылыми негіздері. Топырақты өңдеудің тәсілдері мен құралдары. 19.Негізгі ауыл шаруашылық дақылдар. Дәнді дақылдар. Морфологиялық ерекшеліктері. Көктеумен дамуы. Өсіру технологиясы. Дәнді-бұршақ дақылдар. Морфологиялық ерекшеліктері. Дәнді-бұршақ дақылдар.. Көктеу мен дамуы. Өсіру технологиясы Майлы және талшықты дақылдар. Морфологиялық ерекшеліктері Майлы және талшықты дақылдар. Көктеу мен дамуы. Өсіру технологиясы. Көкөніс және жеміс шаруашылығы. Көкөніс және жеміс шаруашылығы. Морфологиялық ерекшеліктері Көкөніс және жеміс шаруашылығының көктеуі мен дамуы. Өсіру технологиясы. Мал шаруашылығы. Қазақстандағы мал шаруашылығы . Қой шаруашылығы. Жылқы шаруашылығы Оқыту әдістемесі: - Оқыту дәріс,лабораториялық сабақ,ОЖСӨЖ,түрінде өтьеді. Сабақты бақылау-коллоквиум түрінде,жаба жұмыстары,өзіндік жұмыстарды тексеру түрінде өтеді. Практикалық сабақтарда: - сұрау - пікірталас - көрнекі құралдармен жұмыс жасау(микроскоппен жұмыс, дайын микропрепараттарды құрастыру, микропрепараттарды дайындау.) Пререквизиттер. Аталған пәнді игеруге тиісті студенттерде белгілі мөлшерде дайындық болуы керек, әсіресе биологиялық ғылым саласы цитология,Химия физиология, биохимия, генетика. Постреквизиттер. Студенттер қолданбалы биология топырақтану негіздері бойынша теориялық және практикалық білімдерін әркез қолдана білуі тиіс. 5. Бағалау саясаты - баға шкаласы (өлшемі), білімді бағалау қағидалары, тапсырманы орындау талаптары, бағалау кестесі. Қолданбалы биология топырақтану негіздері курсы бойынша бағалау- семестр бойы жүргізіледі. Студенттен әрбір сабаққа жүйелі әзірлену және белсенділік талап етіледі. Жалпы баға (100 балл) төмендегідей компоненттен құралады: Баға шкаласы. Курс бойынша қорытынды баға 1-ші кестеде көрсетілген бағалау компоненттері негізінде жүзеге асады. Қорытынды бағаны алуға сәйкесті жұмыс төмендегідей қағидаларды сақтау негізінде орындалады: Жеке презинтация алға қойылған проблемамен студенттердің өзіндік көзқарасын аңғартады. Ол баспа түрде орындалады. Баяндаманың максимальді көлемі-3 бет. Баяндаманы әзірлеу барысында студенттер ең кем дегенде 3 әдебиетті пайдалануы тиіс. Сабақ барысында оқытушы тарапынан жүргізілетін жазбаша тест игерілетін тақырып бойынша студенттердің білім сапасын бақылау мақсатында жүргізіледі. Генетикалық кроссворд- семестр бойыша орындалады. Ол өз құрамына 50 терминді қамтуы тиіс. Тақырып бойынша орындалған мақалалар конспектісі оқытушылардың студенттермен жүргізілетін жұмыс жоспарына сәйкесті қамтылады. Жұмыстың осы түрінің орындалуы барысында ерекше мән беріледі: тақырып өзектілігінің негізделуі, мәселенің ағымдағы жағдайы, оны шешудің жолдары, мәселе бойынша студенттердің жеке көзқарасы. 6. Курстың саясаты мен жүру барысы (процедурасы) курсты оқып үйрену үдірісіндегі студенттерге қойылатын әкімшілік талаптарды белгілейді (кешігу, сабақ жіберу, сабақта отыру тәртібі, студенттердің тапсырманы кеш тапсыруы, емтиханға қатыспау). Оқытушылардың студенттермен жүргізетін жұмысында фронтальді сұрау салу жүргізу жоспарланады, сондықтан студенттер өз беттік жұмыстар аясында қарастырылатын лекцияларда, сабақтарда кешігу болмауы тиіс. Аралық және қорытынды емтихандар белгілеген уақытта тапсырылуы тиіс. Студенттердің міндеті - сабақ жібермеу және талапқа сай оқу. Студенттердің сабақ жібермеуі қорытынды баға шығару кезінде есепке алынады. 2.4. Курстың сабақ жоспары: Курстың аты, номері және кредит саны: «Қолданбалы биология топырақтану негіздері», 3 -кредит 1 апта 1 кредит сағат №1 дәріс Тақырып: Қолданбалы биологияға кіріспе. Қолданбалы биология мақсаттары мен міндеттері. Қолданбалы биология химиялық және биологиялық пәндер жиынтығы. Дәріс мазмұны:Азық-түлік бағдарламасына байланысты ауыл шаруашылық өнімін ұлғайту алда тұрған мақсаттардың бастысы. Аса жауапты міндеттерді шешуде жаратылыстану факултеттерінің студентеріне ауыл шаруашылық өндірісіне лайықты білім мен іскерлігі,дағдысы,мектеп өміріне қажетті өміріне қажетті оқу-тәжірибелік,лабораториялық,практикалық жұмыстар жұргізу,оқушыларды еңбекке,мамандық алуға тәрбиелеу шеберлігі болуы қажет. Әдебиеттер: Негізгі:1.Биғалиев А.,Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .-Алматы, Санат ,1995. 2. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Прикладная биология с основами почвоведения Астана,2001 3. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Практикум по основам сельского хозяйства Астана,1991 4. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др Основы сельского хозяйства Москва,1991 5. Ващенко И.М., Ланн К. Л., и др.Практикум по основы сельског хозяйства 1991 6. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000). 7. Илюхин Г.П..,Ашимов Т. А. Програмирование обучение студентов по некоторым разделам основ сельского хозяйства. Алматы.,1990. 8. Илюхин Г.П. Прикладная биология с основами почвоведения, Астана,2006 9 Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы.2000. 10.ачинский.Н.А. Топырақ ,оның қаситтері мен өмірі. Қазақ мемлекет баспасы. Алматы.1959. 11.Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965 г. 12.Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1968 г., с. 5-21; 1976 г., с. 4-20. 13.Крупеников И.А. История почвоведения. М., изд. «Наука», 1981 г. 14.Виленский. Д.Г. Почвоведение. М., «Просвещение», 1957 15.Почвоведение. М., «Колос», 1969., (учебники и учеб. пособия для высш. с/х учебных заведении)
Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы боинша методикалық нұскау. Алматы.1987. Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы./ Окулық/ Алматы. Республикалық баспа кабинеті. 1994.
Қолданылатын әдебиет: А) Негізгі1,2,3, 5,15,20 Б) Қосымша 3,4,5 2 кредит сағат № 2 дәріс Тақырып: Топырақтануға кіріспе. Топырақтын тарихы. Топырақ құраушы факторлар. Дәріс мазмұны:Топраққа анықтама және қысқаша топырақтану ғылымына шолу.Топырақ деп-құрлықтың жоғары құнарлы қабатын атайды.Оны зерттетін ғылымды топырақтану деп атайды.Топыраққа табиғи дене сапасында 1886 жылы В. Докучаев бірінші анықтама берді. Н. Сибирцевтің, .Костычевтың, .Вернадскийдің топырақ туралы еңбектері.еңбектері.Топырақтану ғылымының кезеңдері. Әдебиеттер: 1.Биғалиев А.,Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .-Алматы, Санат ,1995. 2. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Прикладная биология с основами почвоведения Астана,2001 3 Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Практикум по основам сельского хозяйства Астана,1991 4 Ващенко И.М., Ланге К. П. и др Основы сельского хозяйства Москва,1991 5 Ващенко И.М., Ланн К. Л., и др.Практикум по основы сельског хозяйства 1991 6 Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000). 7.Илюхин Г.П.., Ашимов Т. А. Програмирование обучение студентов по некоторым разделам основ сельского хозяйства. Алматы.,1990. 8.Илюхин Г.П. Прикладная биология с основами почвоведения, Астана,2006
А) Негізгі 1,7,8 Б) Қосымша 2,5
Топырақ кесіндісін талдау және суретін салу: а) топырақ кабаттарына бөлу б) HCl-дан қайнау тереңдігі в) әр генетикалық горизонтта: қалыңдығын, түсін, құрылымын, механикалық құрамын, тұтқырлығын, түзілімдер, бөгде заттарды анықтауҚолданылатын әдебиет: 20,5
Қолданылатын әдебиет: А) Негізгі 1,2,20.бет 4-5 Б) Қосымша 3,4,5 2 апта: 4 кредит сағат №3 дәріс Тақырып: Топырақтың морфологиялық белгілері.. Дәріс мазмұны:Топырақ морфологиясы дегеніміз топырақтың сыртқы көзге түсетін белгілері,атап айтқанда түсі,құрылысы,қабаттары,түйірлері,ылғалдылығы,тұз қышқылы. Топырақ жаралуы(құралуы немесе генезисі)деп құрлықтың беткі қабатында,аналық таулы жыныста,табиғи жағдайлар кешені әсеріне өтеін процестерді атайды.Топырақта өтетін процестер оның жиектерін-горизонттарын(қабаттарын-А,В,С)қалыптастырады.Горизоттар бірлестігін топырақ профилі немесе кескіні атайды. Әдебиеттер: 1.Биғалиев А.,Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .-Алматы, Санат ,1995. 2.Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Прикладная биология с основами почвоведения Астана,2001 3. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Практикум по основам сельского хозяйства Астана,1991 4. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др Основы сельского хозяйства Москва,1991 5. Ващенко И.М., Ланн К. Л., и др.Практикум по основы сельског хозяйства 1991 6. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000). 7.Илюхин Г.П..,Ашимов Т. А. Програмирование обучение студентов по некоторым разделам основ сельского хозяйства. Алматы.,1990. 8.Илюхин Г.П. Прикладная биология с основами почвоведения, Астана,2006 ОЖСӨЖ:Топырақ түзудегі қоршаған факторлар және адам баласының әсері. СӨЖ.: Антропогендік жолмен топырақ тұздылығының көтерілу жолдары. Эдебиеттер:1,10,20 5 кредит сағат №4 дәріс Тақырып: Ауыл шаруашылығы тарихы. Жер бетін ауыл шаруашылық мақсатта игеру. Ежелгі өркениетттегі егіншілік жүйелері. Егіншіліктің даму сатылары Дәріс мазмұны:Ауыл шаруашылық дақылдарынан жоғары өнім алу үшін тек аудандастырылған, жергілікті жердің ауа-райына бейімделген сорттарды себу керек.Сапуалы тұқым себу.қазіргі кездегі жаңа сорттар шығару. Тұқым сапасына қоятын талаптар.Тұқымды себуге дайындау. Әдебиеттер: : 1.Биғалиев А.,Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .-Алматы, Санат ,1995. 2.Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Прикладная биология с основами почвоведения Астана,2001 3. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др.Практикум по основам сельского хозяйства Астана,1991 4. Ващенко И.М., Ланге К. П. и др Основы сельского хозяйства Москва,1991 5. Ващенко И.М., Ланн К. Л., и др.Практикум по основы сельског хозяйства 1991 6. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000). 7.Илюхин Г.П..,Ашимов Т. А. Програмирование обучение студентов по некоторым разделам основ сельского хозяйства. Алматы.,1990. 8.Илюхин Г.П. Прикладная биология с основами почвоведения, Астана,2006 ОЖСӨЖ: Метаморфоздық жыныстар СӨЖ: Арам шөппен күрес жолдары. Эдебиеттер:1,2,3,5,15,20 Қосымша:3,4,5
Каталог: dmdocuments dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1 dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205 dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат жүктеу/скачать 2,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|