Лекция Көкөніс дақылдары. Көкөніс шаруашылығының халық шаруашылығындағы маңызы ОҚыту нәтижелері


Қазақ картоп және көкөніс шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты



бет7/7
Дата03.12.2023
өлшемі1,21 Mb.
#194790
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
КБТН 13-лекция 2
КБТН ОБОЖ БОЖ, Кенжебай А

Қазақ картоп және көкөніс шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты

  • Ғылыми тұрғыдан зерттеп, бәсекеге қабілетті сұрыптар мен инновациялық технологияларды өндіріске енгізу арқылы шаруашылықтың тұрақты дамуын қамтамасыз етіп
  • Мекеме мамандары отандық тұқым сұрыптарын шығаруда бірқатар кешенді жұмыстарды жолға қойған
  • Негізі 1946 жылы қаланған институт бес бағытта жұмыс жасайды

https://egemen.kz/article/155751-kokonis-sharuashylyghyn-damytugha-ne-kedergi

Тұқым шаруашылықтарын дамытудағы кедергілер

  • 1.Шаруа қожалығының материалдық-техникалық базасының жеткіліксіздігі
  • 2.Үлкен көлемде суармалы жерлерінің болмауы
  • 3.Тұқым өндіретін, тазалайтын техникалары мен тұқымдықтар үшін арнайы қоймаларының жоқтығы
  • 4.Қоймалардың жетіспеушілігі
  • Еліміз бойынша картоп және көкөніс қоймаларының сыйымдылығы бар-жоғы 800 мың тоннаны ғана қамтиды
  • Картоптың да, көкөністің де өндіріс көлемі әрқайсысынан 3,5 млн тоннаны құрайды
    • 600 мың т қырыққабат
    • 250 мың т пияз
    • 340 мың т сәбіз т.б.
  • Осы қоймалардағы өнім таусылса болды, баға көтеріледі, с/н шаруаларға сыйымдылығы 100-150 т құрайтын шағын қоймалар қажет
  • Қойма жалға берушінің емес шаруаның иелігінде болуы керек, әрбір аудан өзін қоймамен қамтамасыз етуге тиісті

Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, республикада жылына 3500,0 мың т картоп өндіріледі
Картоп егуден алдыңғы орында Алматы облы­сы тұр – 35-38 мың га.
Кейін Солтүс­тік Қазақстан - 32-33 мың га картопты Ресейге экспорттайды
Шығыс Қазақ­станда 25 мың га алқапта картоп өсіріледі
Тағамдық картопқа деген ішкі нарықтың жан басына шаққандағы қажеттілігі жылына 100 кг, жалпы сұраныс 1 млн 700 мың т құрай­ды
Тағамдық картоп 1 млн т артығымен өндірілуде
Картоптың нарықтағы бағасы жоғары – 100-120 т Республикадағы картоп өнімділігінің көрсеткішін назарға алатын болсақ, өнім бағасы 40 теңгеден аспауы қажет
Республиканың 11 мекемесімен тығыз байланыста Институтқа шетелден 50-ге жуық мекеме бәсекелес
Мысалы, Голландияның өзінде картоп сортын шығаратын 5-6 орталық бар
Германия, Ресей, Израиль, Өзбекстан, Чехиянан көкөніс сорттары Қазақстанға сынауға әкелінеді
ҚР-да қолдануға болатын арнайы тізбеге осы аудандастырылған сорттар енеді
А-ш министрлігіне қарасты дақылдарды сынаудың мемлекеттік комиссиясы отандық, шетелдік тұқым шаруашылықтары ұсынған сорттарды 2-3 жыл бойы жер жағдайына, ауа райына бейімділігін, төзімділігін анықтау мақсатында сынақтан тегін өткізеді
Салдарынан шетелдік шаруашылық­тар жүздеген тұқым түрлерін сынаққа үздіксіз ұсынумен келеді
Қазіргі кезде мемлекеттік сортсынақ мекемелеріне сынауға берілетін сұрыптар мен будан­дардың 80%-ы шетелдік
Осы тұста «Мемлекеттің қаржысына шетел сұрып­тары неге тегін сыналуы тиіс?»
Сортсынау учаскелері қаншама қаржысын, уақытын жұмсайды
Халықаралық шарттарға сәйкес бірқатар мәселелерді қайта қарауға тура келеді
Мысалы, улы химикаттар бойынша мемлекеттік тізбеге сәйкес ұсынылған шетелдік пестицидтердің барлығы ақылы сынақтан өтеді
Осы талап сортсынау тізбесіне де қолданылуы қажет
Ондай жағдайда сортсынақ мекемелерінің материалдық-техникалық базасы жақсарып, мамандар білімін көтеру, еңбекақысының жоғары болуы сияқты жақсы нәтижелерге қол жеткізген болар едік

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет