Терминация Рибосоманың А орталыгына 3 /магынасыз / кодонның кез - келгенінің -УАА , УАГ не УПА орналасуы , трансляцияның аяқталуы туралы сигнал болып табылады . Бұл кодондарды аа - т - РНҚ емес , терминациянын акуыздык факторы ( eRF ) таниды . Мұндай факторлардың екеуі белгілі ( eRP1 , eRF2 ) .Олардын бірі - УАА , УАГ - кодондарын таныса , екіншісі- УАА және УГA кодондарын Таниды .Терминациялық факторлар ( eFR ) - 50 кДа ( килодальтон ) болатын , 3 доменнен ( N - домен , м - домен , C - домен ) тұратын ақуыз .N -домен терминациялык кодонды танып байланысып , кері кодтау арқылы ақуыз синтезінің аякталуы туралы сигналды кабылдап алады және оны рибосоманың пептидилтрансферазалык ( ПТФ ) орталығында орналасқан м - доменге өткі зеді . Ал М - домен пептидилтрансфераза лық орталықтың гидролазалық белсенділігін стимулдайды . Осының нәтижесін де т - РНҚ мен пептид арасындагы байланыс гидролизденеді. Осыдан кейін синтезделген пептидтік тізбек , Т РНҚ және а - РНҚ диссоциацияланып рибосоманы тастап шығады , ал рибосома екі бөлшекке ыдырайды да жана полипептидті синтездеуге дайындалады .
34. Аминқышқылдарының белсенділігі және оның рибосомаға тасымалдануы. Ақуыз биосинтезі бірнеше сатыдан тұрады оның ішінде амин қышқылдарының белсендірілуі 1 сатысында жүреді.Гиалоплазмада жасушааралық сұйықтықтан диффузия және осмостық қысым нәтижесінде амин қышқылдар тасымалдана түседі.Әрбір аминқышқылдары өзінің белсенді аминсинтетаза ферментімен әрекеттеседі,олар Mg2+,Mn2+,Co2+ катиондарымен белсендіріледі де белсендірілген аминқышқылдарына айналады.Екінші сатысында комплекс түзіледі яғни активтелген аминқышқылы қосылыстан өзіне сәйкес ферментімен цитоплазманың тРНқ тасымалданады.Бұл процесс аминоацил-РНҚ-синтетазамен катализденеді.Активтелген аминқышқылының комплексті тРНҚ дан жасуша рибосомасына тасымалданады.Трансляцияда активтелген амиинқышқылдары өзінің тРНҚ қосыладыда гиалоплазмадан рибосомаға тасымалданады.Кейбір аминқышқылдары бірнеше тРНҚ-мен тасымалданады.Мысалы: валин және лейцин үш тРНҚ- мен.Бұл үрдісте ГТФ, АТФ энергиясы қолданылады.
