Қ.Махмудов Ахмад Югнакийнинг «Хибатул Хақойик» Асари Хақида. Узбекистон ССР «Фан» Нашриети Тошкент – 1972, 25-39 беттер

* * *
Үш адамды жақсылыққа бастағанды ғалым біл,

* * *
Тоныңды асып тастама,

* * *
Көзімнің жанары сөнді,

* * *
Ұлым, менің өсиетіммен жанды ауызыңа қаратқын,

* * *
Меңдіқыз жанарыңмен ғашық еттің,

* * *
Жанымды жар күйігі жабырқатты,

* * *
Тау-даланы жайқалтқан Еділ суы,

* * *
Жігітім, кеттің неге жылы орныңнан,

* * *
Көріп неге қашпадың,

* * *
Жасалар қыстың қамы құтты жаздан,

* * *
Қонақжай жомарт кетіп, дүние қараң қалды,

* * *
Тәңірін ұмытып, дүние жинады,

* * *
Білімді адам еткен инабаты,

* * *
Қонақты қарсы алғын, асыңды күттірме,

* * *
О, аяулы сүйіктім,

* * *
Қар кетіп, туды міне көктем айым,

* * *
Бұлақтан су ішелік сылдыраған,

* * *
Залым жан қонақты ұры деп қарайды,

* * *
Өзгерді заман күймелі,

* * *
Ақымақ есін жиып ірге құрсын,

* * *
Деді сенің жолында,

* * *
Көршіңді, туысыңды құрметте,

* * *
Қыс ызғары басылды,

* * *
Қаһарланып атылдым,

* * *
Күліп келген адамның бетіне күл шашпағын,

* * *
Тағдырдың жазуынан аса алмайсың,

* * *
Тұлпардың туа біткен шабысы бар,

* * *
Көңілді шарап ішіп жылыталық,

* * *
Бұзыраш және құтырды,

* * *
Алудан аманатты зерікпеді,

* * *
Аңызақтан әуе айналып жерге түсті,

* * *
Заманның қас дұшпаны суғанақ қол,

* * *
Арланды қоймай қуып, әлсіреттім,

* * *
Қыспенен жаз тартысты,

* * *
Шөл дала көктемде жайқалыпты,

* * *
Оқты көзбен атысып, шықты ерлер майданға.

* * *
Қар, мұз түгел еріді,

* * *
Бөрідей шулап жыласты,

* * *
Жарасы жайсаң ердің ауыр тартты,

* * *
Ту тігілді шатырға,

* * *
Ұйқыдан енді оянды,

* * *
Жау тұтқынға алынды,

* * *
Жеткіз менің сөзімді білімді адамдарға,

* * *
Өз құнын малмен төлеуге,

* * *
Құлан қырда жосылды,

* * *
Әкім осы асқынған,

* * *
Көңілім сәулемді ойлап тыншымады,

* * *
Көз жасым бұлақ болып толып ақты,

* * *
Сүйіктім мойыныма асылады,

* * *
Батыр шықты әр түсті,

* * *
Алуан гүл түрге еніп жайқалыпты,

* * *
Жазғы жайлау жасылды,

* * *
Батырлар қарсыласын аямайды,

* * *
Қауышып жардың өзімен,

* * *
Көктем күн табиғатты идіреді,

* * *
Кеште бұлт болса — әйелі ұл тапқандай қуанады,

* * *
Парасатпен жалықпастан үйренсең зор білімді,

* * *
Айдағы құлақтанып, қораланды,

* * *
Жігіттер жеміс өсер жайқалатын,

* * *
Ізіңнің санап тізбегін,

* * *
Азық берсең мүсәпір алғыстаған,

* * *
Жаз болса, жылқы ойнақтап жарысады,

* * *
Дұшпаннан тақғұт бегі тасаланды.

* * *
Басқа дүние қиялымды не болса да жеңбейді,

* * *
Аязда таңғұт қолын басып алды,

* * *
Бір жігіт асулардан асып кепті,

* * *
Бақыт-дәулет берсе Тәңір қолына,

* * *
Ендіріп Ертіс суын түрлі түске,

* * *
Тәңірім аспанды кең жаратыпты,

* * *
Іс бітірдік, тындырып,

* * *
Ел түрік деп таныса,

* * *
Күн күркіреп, найзағай жарқылдайды,

* * *
Батырлар шақырысты жекпе-жекке,

* * *
Малың сенің көбейсе — айналаңа жан толар,

* * *
Сескенбей ұлықпенен майдандастым,

* * *
Айырдым дұшпандарды батырынан,

* * *
Ханышаға жыр жүректен есіледі,

* * *
Көңілденсе патша-ханым алтын-күміс жаудырар,

* * *
Сүйіктім, менің ғана аймаңдайлым,

* * *
Жасырын құрған тұзаққа,

* * *
Қонақты құт деп білген ерлер кетті өмірден,

* * *
Қой, түйе, жылқы болса қолыңызда,

* * *
Соғыстан талай бастар домалады,

* * *
Соғысты бастаушыны ұстап алып,

* * *
Бұл өмір оны ауыр жаралады,

* * *
Өзіңді бір сұлу қыз алдап кетті,

* * *
Сыйлық алсаң сен оны ақым деме,

* * *
Тірлікте бейнетке жан жаншылады,

* * *
Құс салып, ит жүгіртіп, аң аулайды,

* * *
Тармақтың тасқын суы толқындайды,

* * *
Қарғаны мұз шоқытқан —

* * *
Құрметке, білімдінің сөзін тыңда, жігітім,

* * *
Жаз шығып, түйін тастап, бүр ашылды,

* * *
Өнім бермес жер жаман,

* * *
Ақылды адамға артық жалынбайды

* * *
Атты баптап жолға анық,

* * *
Бөктерлеп шықтым тау жаққа,

* * *
Жасалды келісім-шарт аса күшті,

* * *
Қатал қыс жазды қуды жадыраған,

* * *
Өмірді білмесең— білімің жоғалар,

* * *
Оғрақтың, азаматы батыр келер,

* * *
Аттың түйіп құйрығын,

* * *
Жіберіп аттың тізгінін,

* * *
Түсіріп еске бар жайды,

* * *
Соғыс болмайды айласыз,

* * *
Басында бітімге келмедің,

* * *
Сараңдар өмірге кең қарамайды,

* * *
Мейіріне жардың тұнық қашан көңлім қанады,

* * *
Еңіреген ер еді,

* * *
Өртті талай өшірген,

* * *
Қанатын қақса қалың құс, үйрек көлде жылжиды,

* * *
Қыс, сенде бүрсеңдейді жан-жануар,

* * *
Өсек сөзбен бір әйел атпақшы боп сыртымнан,

* * *
Қасқырды атым менің тарпып жықты

* * *
Күлгенде сенде ашық көңіл сыйла

* * *
Кем санасаң жауыңды,

* * *
Көзің түсіп басқаға,

* * *
Ел ісіне келгенде ерекше ол ер еді,

* * *
Жақсылыққа жайсың жан,

* * *
Жадырап жаз шыққаны ол анық-ты,

* * *
Пайдаланып орайын құлынымды ұрлады,

* * *
Жаз бен қыс бір-бірімен айтысты кеп,

* * *
Күй болама қолға түскен адамда,

* * *
Ақ жауыннан гүл қауызы ашылды,

* * *
Білімдінің, қасына бар күнде балам ерінбей,

* * *
Шүкіршілік жазғанымда шешек атып өнеді

* * *
Төрт түлік пен алтын, күміс байлығыңа сүйенбе,

* * *
Жасырын ол махаббаттан айырыланда, әшкере,

* * *
Атымды сұрап алып арықтатты,

* * *
Махаббаттың күйігінен есі мынау ауысқан,

* * *
Атымен Тәңірімнің білім жидым,

* * *
Халық дәйім сұғанақты жек көрген,

* * *
Сараңдық қып астықты,

* * *
Амалы жетік ақылды,

* * *
Сарқырап сай-саладан ағады су,

* * *
Шешек атып алуан гүлдер жарасқан,

* * *
Құстар ұшып келеді,

* * *
Әмірімен Тәңірімнің кең әлем бұл байланған,

* * *
Қонақ келсе өзін күт, ашықтырма атын да,

* * *
Адамды заман күйі әлсіретті,

* * *
Көктемде құстар сайрайды,

* * *
Жолдасыңды жамандап, артық пайда көздеме,

* * *
Мың кісің де құрбан болар өзіне,

* * *
Көл боп жасым төгілді,

* * *
Жақынын жамандап, дүние жияды,

* * *
Іс бастасаң асықпа, толғансаң ой өседі,

* * *
Жеріме жетсем деген жете алмадым,

* * *
Сымбатты өзі,

* * *
Бұлтпен бүркелді аспанның жолағы,

* * *
Бүтіндей заман өзгерді,

* * *
Еңкейгенге еңкейгін басың жерге жеткенше,

* * *
Қу адам әдетінен жаңылмайды,

* * *
Байлықты да асқынбаған ұстайды,

* * *
Ниетінен қайтыпты ол дұшпандар,

* * *
Басқаларға жүк көтертіп озбырлықпен үдеме,

* * *
Жолдас болып танысты,

* * *
Айтып едім жолама деп Құлбаққа

Сондағы кетіп қапты біз жоқта,

* * *
Ол маған басын иіп сәлем етті,

* * *
Мақсатыма жетемін,

* * *
Қошқар, теке бөлінді,

* * *
Тегінде оқ себепсіз атылмайды,

* * *
Әнші, күйші жиналды,

* * *
Көл толқыса өзгеше тамға суы енеді,

* * *
Дауыл шықты дамылсыз,

* * *
Шайтан сені адастырды бал беріп,

* * *
Жеткіз менің сөзімді білімді адамдарға,

* * *
Күніне жаздың жайлы сеніп қалма,

* * *
Дәні бөртіп шүйгін қонақ піспеді,

* * *
Қыс, сенен бар тіршілік жиренеді,

* * *
Жаны кедей адамның құлқыны бір толмайды,

* * *
Қордайдың аққу, қазы қаңқылдайды,

* * *
Қараңғы түн тез атса дел тіледім,

* * *
Алтын, күміс болса қолда әркім мекен салады,

* * *
Махаббаттың дерті мені қинады,

* * *
Жауың барда қанжарынды қайрап жүр,

* * *
Аяздан жердің беті тынығыпбір,

* * *
Заманың күні-түні жолаушыдай өтеді,

* * *
Жарым мені көре сала емдеген,

* * *
Білімдіден ақылдылар қорланды,

* * *
Сүйген жарым кетіп еді сапарға,

* * *
Шыбын жанын қорғауға мекен-жайын сатпақшы,

* * *
Есінен дұшпан ауысты,

* * *
Бұзырачтың құнын даулап баралық,

* * *
Уәде бер қаракөз,

* * *
Барыңды шашуға сен асықпағын,

* * *
Жаз сенде жылан-шаян еркіндейді,

* * *
Саған деген қалың малды аяулым,

* * *
Қайғым менен шаттығымды дауалайтын емім бар,

* * *
Тәңір жолын берген артық ойлана,

* * *
Адамдар мәңгілікке туылмаған,

* * *
Дүниеге құнықсаң сені орға жығады,

* * *
Туласын аса, долығы шықсын іштегі,

* * *
Қарт адамға көрсетпегін ірге күш,