Өзін-өзі көрсету
Қол астындағылар өз мүмкіндіктерін толық пайдалану үшін олардың оқуына және ой-өрісін жетілдіруіне жағдай жаса
Қол астындағыларға күрделі, әрі маңызды жұмыстар тапсырып, соның толық орындалуын талап ет
Қол астындағылардың творчестволық қабілетін көтермеле
|
Герцбергтің екі факторлы теориясы. Экономика саласындағы американдық психолог, әрі маман Герцберг өз әріптестерімен бірге қажеттіліктерге негізделген мотивация моделін жасады. Алынған деректерді ол екі категорияға бөліп, мұны «гигиеналық факторлар», және «мотивациялар» деп атады Герцберг бұл факторларды «гигиеналыққа» жатқызады. Сонымен, гигиеналық факторлар жұмыс жүзеге асырылатын қоршаған ортаға байланысты.
|
Гигиеналық факторлар
|
Мотивациялар
| |
Фирма мен әкімшіліктің саясаты
Жұмыс жағдайы
Еңбек ақы
Басшылармен, әріптестермен қарым-қатынас орнату
Жұмысты тікелей бақылау дәрежесі
|
Жетістік
Қызметте жоғарылату
Жұмыс нәтижесін мойындау, әрі мақұлдау
Ерекше жоғары жауапкершілік
Творчестволық, іскерлік өсу мүмкіндігі
|
Осы аталғандардың өзгеше, еңбек әрекетін нағыз жандандыратын, жұмыстың сипаты мен мәніне байланысты мотивтер де болады.
Төменгі эксперименттік зерттеулер нәтижесі келтірілген, сол арқылы жұмыскерлер өз жұмысының қаншалықты тартымды екендігіне, қаншалықты тартымды екендігіне, қаншалықты үлес қоса алатындығына сипаттама бере алады.
|
Еңбек өнімділігін арттыру факторлары
|
Қарқынды жұмыс істеуге мәжбүр ету
|
Жұмысты неғұрлым тартымды ету
|
Екі жағдайдың болуы
| |
Қызметінің жоғарылауына жақсы мүмкіндіктің болуы
|
48
|
22
|
19
| |
Еңбек ақысының жақсы болуы
|
45
|
27
|
22
| |
Еңбек нәтижесіне қарай ақы төлеу
|
43
|
31
|
16
| |
Жақсы орындалған жұмысты мойындау және мақұлдау
|
41
|
34
|
17
| |
Өз қабілетін дамытуға мәжбүр ететін жұмыс
|
40
|
27
|
20
| |
Күрделі, әрі қиын жұмыс
|
38
|
30
|
15
| |
Өз бетінше ойлауға мүмкіндік беретін жұмыс
|
37
|
33
|
17
| |
Жоғары дәрежелі жауапкершілік
|
36
|
28
|
14
| |
Тартымды жұмыс
|
36
|
35
|
18
| |
Творчестволық тұрғыда қарауды қажет ететін жұмыс
|
35
|
31
|
20
|
|
Жұмысты едәуір тартымды етуге ықпал етуге ықпал ететін факторлар
|
Жұмысты едәуір тартымды етеді
|
Қарқынды жұмыс істеуге мәжбүр етеді
|
Екі жағдайдың болуы
| |
Онша қиналмай және ренішсіз жұмыс істеу
|
61
|
15
|
13
| |
Ыңғайлы орналасу
|
56
|
12
|
12
| |
Жұмыс орнында ешқандай шу және лас қоқыстар жоқ
|
56
|
12
|
12
| |
Өзі ұнататын адамдармен жұмыс істеу
|
54
|
17
|
13
| |
Тікелей басшысымен жақсы қарым-қатынаста болу
|
52
|
19
|
12
| |
Фирмада болып жатқан жайттар туралы хабардар болу
|
49
|
21
|
16
| |
Жұмыстың икемді типі
|
49
|
20
|
12
| |
Икемді жұмыс уақыты
|
49
|
18
|
15
| |
Едәуір қосымша жеңілдік
|
45
|
27
|
18
| |
Жұмыс көлемінің әділ бөлінуі
|
45
|
24
|
18
|
Герцберг теориясы бірқатар ұйымдарда тиімді пайдаланыла тұрса да, оған сын ескертпелер айтылды. Мұны жүзеге асырудың өзі мотивацияның іс жүргізу (процессуалдық) теориясын жасауға ықпал етті.
Өзін өзі бақылау сұрақтары:
1. Ынталандыруда туындайтын мәселелермен күресу жолдарын шығару
2.Мотивацияны жүйелеу
3.Қазіргі заманғы мотивацияның рөлін айқындау
Әдебиеттер:
1. Ахметов Қ.Ғ. Менеджменттің негіздері (Оқу құралы), Ақтөбе Орал . 2005
2. Рахимбаев А.О,Сабатаева Б.О, Менеджмент, Алматы. 2006
3. А.К. Бельгебаев, А.Б Рахимбаев, Менеджмент, Алматы. 2006
4. Бердалиев К. Менджмент, Алматы. 2005
5. Рахметов Б.А. Персоналды басқару, Алматы. 2005
6. Виханский О.С, Наумов А.И. Менеджмент. Учебник для экон. спец. вузов М.: Высш. школа, 1999г
Достарыңызбен бөлісу: |
