Оќу јдістемелік материалдар бейорганикалыќ химиядан
Мысал 5. Күкіртті сутек күкірт қышқылына дейін тотықса, оның эквиваленті және эквивалентінің молярлы массасы қанша болады? Шешуі
жүктеу/скачать 2,01 Mb.
|
П нні О У- дістемелік кешені «теориялы бейорганикалы химия»
8сынып БЖБ, 1
| Мысал 5. Күкіртті сутек күкірт қышқылына дейін тотықса, оның эквиваленті және эквивалентінің молярлы массасы қанша болады? Шешуі:
H2S + 4H2O = SO42- + 10H+ + 8e , Э = 1/8 моль, Мэ = 34/8 = 4.26г/моль. Мысал 6. мына реакцияда: 2HCl + Ca(OH)2→ CaCl2 + 2H2O HCl- дың екі сутек атомына бір Са(ОН)2 сәйкес келіп тұр. Сондықтан сутегінің бір атомына 1/2 Са(ОН)2 молі сәйкес, яғни кальций гидроксидінің эквиваленті 0,5 моль болады. fэкв саны эквиваленттік фактор болып саналады, оны былай белгілейді fэкв(В) (В- белгілі бір зат). Келтірілген мысалда fэкв Са(ОН)2 =1/2. Кей заттардың эквиваленттік факторын формула арқылы табуға болады. Қышқылдар үшін эквиваленттік фактор оның негіздігіне қарама-қарсы негіздік-қышқыл молекуласындағы металл ионына алмасатын сутек ионының саны. Негіздердің эквиваленттік факторы олардың қышқылдығына қарама-қарсы қышқылдың-негіздігі қышқыл қалдығына алмасатын ОН- ионының саны: fэкв(қышқыл)= 1/N(H+) fэкв(негіз)= 1/N(OH-) N – Н+ не ОН- саны Эквиваленттік фактор бір зат үшін әр түрлі реакцияларда әр түрлі болады. Мысалы: H3PO4 + 3NaОН → Na3РО4 + 3Н2О N – (Н+)= 3. Сонымен эквиваленттік фактор фосфор қышқылы үшін мынаған тең: (H3PO4) = 1/N (Н+)= 1/3; H3PO4 + 2NaОН → Na2НРО4 + 2Н2О N (Н+)= 2, fэкв(H3PO4)= ½ Тұздар үшін (мысалы орта) эквиваленттік фактор металл атомының санын оның тотығу дәрежесінің көбейтіндісін металл атомдарының санына бөлгенге тең: fэкв(тұз)= 1/N(Ме)∙Z(Ме); N(Ме)- металл атомының саны; Z (Ме)- металдың тотығу дәрежесінің мәні. Мысалы: алюминий сульфатының эквиваленттік факторы: fэкв(Al2(SO4)3)=1/6; Зат эквивалентінің молярлық массасы В (г/моль)- эквиваленттік факторды молярлық массаға көбейткенге тең: М(fэквВ) = fэкв (В) ∙ М(В) (1) Бір негізді қышқылдар мен бір қышқылдық негіздердің эквивалентінің молярлық массалары, олардың молярлық массаларына тең. М(fэквВ) = М(В), Мысалы: NaОН эквивалентінің молярлық массасы: М(fэкв NaОН) = М(NaОН) = 40 г/моль Тұздар үшін, мысалы: алюминий сульфатының Al2(SO4)3 эквивалентінің молярлық массасы: М[fэкв Al2(SO4)3] = fэкв [Al2(SO4)3]∙ М[Al2(SO4)3] = 342/6 Зат эквиваленті (моль)- зат массасының эквивалентінің молярлық массасына қатынасы: n(fэкв B) = m(B)/ M (fэкв B) (2) Химиялық реакцияға түсетін заттар өзара бір-бірімен эквиваленттік қатынаста әрекеттеседі, яғни эквиваленттер заңына бағынады: А + В = С + Д реакциясы үшін, мына қатынас орындалады: n(fэкв А) = n(fэкв В) = n(fэкв С) = n(fэкв Д) Сонымен А мен В заттары әрекеттесуі үшін: n(fэкв А) = n(fэкв В), (2) теңдеуді қолданып, эквивалент заңының салдары:
жүктеу/скачать 2,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|