15Окушылардын дуниетанымынын мані мен функциялары. Дуниетанымнын курыльмы: білім, козкарастар, сенімдер, идеалдар, емірлік устаным.
Дүниетаным – бұл ақиқатты дүниеге және ондағы адамдардың алатын орнына, оны қоршаған болмысына және өз-өзіне қатынасына деген көзқарастар жүйесі, сонымен қатар, олардың осы көзқарастар арқылы қалыптасқан негізгі өмірлік ұстанымдары, наным-сенімдері, мақсат-мұраттары, таным мен қызмет принциптері, құндылық бағыттары.Дүниетаным – адамның табиғат пен әлеуметтік ортаны түсініп білуін, онымен дұрыс қарым-қатынас жасау ісәрекетінің бағытын бейнелейтін көзқарастарының бірыңғай жүйесі. Әлеуметтік топ пен жеке тұлға - дүниетанымның субьектісі болып саналады.
Дүниетанымды қалыптастыру - тек жеке тұлғаның ғана емес, сонымен бірге белгілі әлеуметтік топтың, қоғамдық таптың және олардың партияларының жетілуінің елеулі көрсеткіші.
Дүниетаным - адам санасында дүниенің, қоғамның бейнеленуі, оны жалпы түсінуі, адамгершілік, эстетикалық, ғылыми-теориялық, құндылықтарды меңгеру. Дүниетаным болмысты тану әдісі және адам әрекетінің ерекшелігін анықтайтын өмірлік ұстанымдары.
Ғылыми дүниетаным – қоғамдық сананың жалпы, ең жоғарғы формасы. Табиғат, қоғам, адам ойының дамуының мәні мен заңдылықтарына түсінік беретін дүниетанымдық идеялар жиынтығы оқушы санасында көзқарас, сенім, болжамой, акисома, әр түрлі табиғи және қоғамдық үдерістер мен құбылыстар түсіндірмесінің ғылыми негізін құрайтын кез келген адамның жетекші идеялары мен негізгі ұғымдары ретінде қалыптасады.
Дүниетаным негізіне тұлғаның дүниеге көзқарасы, яғни дүние туралы белгілі бір білім жиынтығы жатады. Мысалы, дүниетаным түрлі білімді меңгерумен бірге, күнделікті көзқарастарды да меңгеру барысында қалыптасады. Көзқарас үнемі білім, ғылым жетістіктерімен, өмірлік мәселелермен толығып, жетіліп отырады.
Дүниетанымдық қызметінің бірі - әлеуметтік аксиология: құрылымдыққұндылықтық, интерпретаторлық және сындарлық болып бөлінеді. Құрылымдық–құндылық қызметінің мазмұны: Жақсылық, Әділеттілік, Шындық, Сұлулық сияқты түсініктерді талдау. Сондай-ақ, оған әлеуметтік арманмұрат туралы түсінік те жатады. Қоғамдық арман-мұрат жеке тұлғадан басталады. Бұл арман-мұрат адамгершілікке негізделеді.
16. Білім беру мақсаттары және олардың әлеуметтік шарттылығы.
Білім берудің негізгі мақсаттары – білім беру, тәрбиелеу, тұлғаны қалыптастыру. бәсекеге қабілетті маман дайындау.
Қазіргі заманғы білім беру негізгі мақсаты, ол қажет баланың қабілеттерін, және қоғамды дамыту болып табылады.
Білім берудің тағы бір маңызды мақсаты - табиғи дамыту болып табылады. Ол ерлік, табандылық,жауапкершілік сияқты қасиеттерді және оның денсаулығы мен дамуын жақсартады. Экологиялық пәндердің негіздерін білу ортаны сақтау және табиғи ресурстарды тұтынуды азайту үшін мүмкіндігінше балаларға түсінуге көмектеседі.
Төмендегілер мектеп білім беру мақсаттары мен міндеттері болып табылады:
• ұлттық мәдениет, құндылықтар, халық, тіл, салт-дәстүрлермен балаларды таныстыру.
• Физикалық жаттығулар мен спорт, салауатты өмір салтына деген махаббат дамыту.
• Қылмыстың алдын алу және кәмелетке толмағандарға заң жайлы түсіндіру.
• шығармашылық қолдау.
• мұғалімдер, оқушылар мен ата-аналардың өзара іс-қимыл арқылы тәрбие жұмысын жүргізу.
Білім берудің әлеуметтік шарттылығы дегеніміз- қоғамдағы адамдарды белгілі бір әрекеттерге оң немесе теріс реакцияларын көрсету арқылы әлеуметтік ортада өздерін дұрыс ұстау мәдениетін үйрететін процес. Бұл концепция нормаларды, әдет-ғұрыптарды, идеологияларды мұра ету процесіне қатысты әлеуметтенуден күштірек.
Достарыңызбен бөлісу: |
