ПОӘК 042-14-1-05. 01. 20. 60/03-2010 №1 басылым орнына

1. 
   Қалықтаған күйдегі отынның жану процесі туралы айтыңыз.
   
2. 
   Жану процесінің кезеңдері қандай?
   
3. 
   Жану уақытының басқа факторлардан тәуелділігі қандай?
   
4. 
   Жану температурасы қандай?
   
5. 
   Отындар сипаттамасын түсіндіріңіз.
   

1. 
   Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат, 1969. - б.320-340.
   
2. 
   Хазен М.М.,Матвеев Г.А. и др. «Теплотехника». - М.: Высшая школа, 1980. - б. 284-289.
   
3. 
   Резников М.И. «Котельные установки электростанций» - М. Энергоатомиздат., 1987. - б. 103-107, 114-117.
   
4. 
   Сидельковский Л.Н., Юренев В.Н.«Котельные установки промышленных предприятий» - М.Энергоатомиздат., 1988. - б. 83-86, 106-107.
   

Дәріс 12

1. 
   Отынның жану температурасы.
   
2. 
   Калориметриялық температура.
   
3. 
   Жану өнімінің I-t диаграммасы.
   
4. 
   Сорылған ауамен жүретін газдың салқындауы.
   

Отынның жану температурасы калориметриялық, теориялық және нақты болып бөлінеді. Отын мен ауаның барлық жылуы газдарды жылытуға кетсе, және осы толық жану өнімінің қыздырылуына қажетті температура калориметриялық температура деп аталады. Бұл жағдайға арналған жылу тепе-теңдігі, мына теңдікпен өрнектеледі:

мұндағы, Q^н_р-отынның төменгі жану жылулығы,кДж/кг(кДж/нм³);

І_к-жанудың калориметриялық температурасындағы түтін газдарының энтальпиясы;

І_о,І_а- отын мен ауаның физикалық жылуы.

,

(3)

Отынның жануының I-t диаграммасы арқылы калориметриялық температураны анықтауға болады.

Физикалық жылу q_ф мен химиялық жанбай қалған жылу мөлшерін q₃ шегергендегі қалған барлық жылу, жану өнімдерін қыздыруға жұмсалады, осы кездегі температура - теориялық температура деп аталады.

Бұл кездегі жылу тепе-теңдігі мына формуламен табылады:

,

(4)

,

(5)

,

(6)

Сурет 1- Саратов табиғи газының жану өнімінің I-t диаграммасы

Сорылған ауамен жүретін газдың салқындауы.Температурасы 1500⁰С түтін газы жылу шығынысыз температурасы 0⁰С сорылған ауамен араласады және артық ауа коэффициенті α=1.1-ден α=1.5 дейін артады.Газдың бастапқы күйін сипаттайтын В нүктесінен α=1.5 қисығына дейін абцисса өсіне параллель жүргіземіз( С нүктесі).Сонда ВС түзуі сорылған ауамен жүретін газдыңсалқындауын сипаттайды.

Бұл диаграммада изотермиялық процесс ордината өсіне параллель ДС сызығымен сипатталады.Бұл процесс газ қоспаларының температуралары t_с=t_д=const кезінде жүреді.Бұл жағдай түтін газдарының ауамен араласуына сәйкес келеді.
Өздік бақылау сұрақтары

1. 
   Отынның жану температурасының түрлерін атаңыз.
   
2. 
   Калориметриялық температура дегеніміз не?
   
3. 
   Жану өнімінің I-t диаграммасын түсіндіріңіз.
   
4. 
   Сорылған ауамен жүретін газдың салқындауын түсіндіріңіз.
   

1. 
   Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника» М.,Металлургия, 1969, 291-293 б.
   
2. 
   Лариков И.И. «Теплотехника». М. Стройиздат. 1985. 366 - 370 б.