Презентация Тақырыбы: Адам ұрығының негізгі даму сатылары Патологиялық анатомия және гистология кафедрасы
жүктеу/скачать 1,93 Mb.
|
Эмбриология СРС
3 сабақ қмж
- Бұл бет үшін навигация:
- Гаструляция кезеңі
- Алғашқы мүшелердің қалыптасуы(органогенез)
- Адам эмбрионы
| Эмбриогенездің даму сатылары:
Эмбриогенездің негізгі 4 даму сатылары бар.Бірінші саты бөлшектену, екінші саты гаструляция, үшінші саты нейруляция, төртінші саты органогенез деп аталады. Бөлшектену кезеңі Бөлшектену (лат. flssio — бөлшектену) — ұрықтанған біржасушалы организмнің (зиготаның) митоз арқылы бөлініп, көпжасушалы ұрыққа (бластулага) айналуының эмбриондық кезеңі. Бөлшектену кезінде пайда болған жасушаларды бластомерлер деп атайды. Бөлшектенудің белгілі кезеңіне дейін бластомерлер саны көбейгенмен, зиготаның мөлшері өзгермейді. Бластомерлер бөлінген сайын, олардың саны көбейіп, мөлшері кішірейе береді. Бөлшектену кезеңі — бластуланың (қуысы сұйыққа толған көпжасушалы ұрықтың) түзілуімен аяқталады.Бластула әр түрлі жануарларда түрліше болады. Ол: сүтқоректілерде — бластоциста (стерробластула), Құстарда, бауырымен жорғалаушыларда — дискобластула, қосмекенділерде — амфибластула, қандауыршада — целобластула деп аталады. Гаструляция кезеңі Гаструляция-бұл эмбриональді жасушалардың қозғалу процесі, нәтижесінде ұрықтың 2 немесе 3 қабаты пайда болады.Екі қабатты гаструла сыртқы жапырақ- эктодермадан және ішкі қабат – энтодермадан тұрады. Гаструляцияның соңғы кезеңінде эктодерма мен энтодерманың аралығында мезодерма дамып жетіледі. Алғашқы мүшелердің қалыптасуы(органогенез) Жүйке түтігінің түзілуін нейруляция дейді. Ұрық жапырақшаларынан жануарлар ағзасы тіндерінің қалыптасуы — гистогенез, ал тіндерден органдардың түзілуін — органогенез, органдардан жүйелердің қалыптасуын — системогенез деп атайды. Нейруляция Гаструляциядан кейінгі даму сатысы нейруляция деп аталады. Нейруляция-бұл хордаттардың герминальды даму процесінде жүйке пластинасының пайда болуы жане оның жүйке түтігінежабылуы. Нейруляция онтогенездің негізгі кезеңдерінің бірі болып табылады. Нейруляция кезеңіндегі эмбрион нейрула деп аталады. Нейруляция - бұл эмбриональды дамудың негізгі кезеңі, онда жүйке түтігі дамиды, ми мен жұлынның (орталық жүйке жуйесінің) пайда болуына әкелетін кұрылым. Ол барлық омыртқалы эмбриондарда кездеседі, дегенмен кейбір түрлерде екі түрлі процесс журеді: бастапқы жане қайталама нейруляция. Нейруляция процесі эмбриональды дамудың үшінші немесе төртіншіаптасында басталады. Адам эмбрионы Адамның ұрықтық дамуы немесе жүктілік, яғни әйелдің ағзасында өтетін физиологиялық процесс, ол баланың тууымен аяқталады, қалыпты ағымында орташа 280 тәулік (10 ай) жалғасады. Жүктіліктің 9-аптасынан бастап туғанға дейінгі даму кезеңі медициналық терминологияда фетальды деп аталады,ал құрсақта дамып келе жатқан организм ұрықты (fetus) деп атайды. Зиянды әдеттердің болуы жүктілікке теріс әсер етуі мүмкін. Ананың темекі шегу мерзімі мен салмағы бойынша шала туған балалардың туу қаупін арттырады. Алкоголь ішу балалардың физикалық және психикалық дамуының тежелуіне, олардың бет пен аяқ-қолдың ақаулары, жүрек ақаулары болуына байланысты. Ұрықтың туылуы салдарынан 28 апта өткенге дейін жүктілікті тоқтату аборт немесе уақтылы босану ретінде жіктелуі мүмкін. КСРО-да 16-дан 28 аптаға дейінгі мерзімде жүктіліктің тоқтауы, егер ұрық емдеу мекемесінен анасы шыққан сәтке дейін тірі болса, уақытында туылмады деп есептелді. Басқа жағдайлар (16 аптаға дейін туылған, ұрықтың шығу сәтіне дейін қайтыс болуы) Жасанды және өздігінен жүретін түсік тастарға жатқызылды, соңғылары да түсік тастармен аталады. жүктеу/скачать 1,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|