ТАБИҒИ
БИОГЕОХИМИЯЛЫҚ
ПРОВИНЦИЯЛАР
:
ФЛОР. Фтордың ең жоғары концентрациясы (5-27 мг/л және одан да көп)
құрамында фтори бар тау
жыныстарымен жанасатын артезиандық және минералды суларда анықталады.
Бұл микроэлементтің оңтайлы концентрациясы кариеске қарсы әсерге ие.
Фтордың кариозға қарсы әсер ету механизмі мынада, ол сүйек тінінің және тістердің минералды
компоненттерімен әрекеттескенде аз еритін қосылыстар түзіледі. Фтор сонымен
қатар сілекейден кальций
фосфатының тұндырылуына ықпал етеді, бұл кариозды процестің басталуы кезінде реминерализация
процестерін тудырады. Фтордың кариеске қарсы әсер ету механизмінде оның стоматологиялық
бляшкалар мен
сілекей бактерияларының ферментативті жүйелеріне әсер етуі белгілі рөл атқарады.
Құрамында шамадан тыс фторы бар ауыз суды жүйелі пайдаланған кезде тұрғындарда эндемиялық флюороз
дамиды. Тістердің флюорозы мөлдір емес мөлдір бор тәрізді жолақтар немесе дақтар түрінде көрінеді.
Аурудың дамуымен флюоротикалық дақтар көбейеді, эмальдың пигментациясы
қою сары немесе қоңыр болып
көрінеді, қайтымсыз өзгерістер орын алады. Ауыр жағдайларда сүйек аппаратының жалпыланған
остеосклерозы немесе диффузды остеопорозы, байламдардың оссификациясы және буындардың сүйектенуі
байқалады. Фтордың
шамадан тыс мөлшері көмірсу, фосфор-кальций, ақуыз және басқа зат алмасу
процестерін бұзады, тіндердің тыныс алуын тежейді.
