Реферат тақырыбы: «Тыныс алу жүйелерінің ауруларының алдын алу нұсқаулықтары»
Қазiргi әлемдегi гиподинамияның өсуi
жүктеу/скачать 69,63 Kb.
|
БОЖ-1 .
Тәуліктік рационды құрастыру бір күнгі тамақ рационы
| 3. Қазiргi әлемдегi гиподинамияның өсуi
Ғылыми техникалық прогресс адамзаттың өмір сүру жағдайына көптеген өзгерістер мен жаңалықтар ала келді. Физикалық еңбек бірте-бірте ой және эмоциялық жүктемелермен ауыстырылды. Ғылыми-техникалық прогресс біздің өмірімізге осы пайдалылығымен бірге өзінің теріс жақтарын да ала келді десек қателеспейміз, яғни: гипокинезия (грек сөзінен kinesis – қозғалыс, hypo- азаю,) және жүйке-психикалық күйзелістер, адамның дене салмағының артуы, сонымен бірге зиянды әдеттер – темекі шегу мен алкогольдік ішімдіктерді қолдану және т.б. Бұл жағдайлар әр түрлі аурулардың пайда болу мүмкіндіктерін туғызатын қауіпті факторлар болып есептеледі. Міне, осындай адамзат табиғатына жат зиянды әрекеттердің әсерінен адам ағзасында бүліністер пайда болып, денсаулықтың бұзылуына, яғни аурудың пайда болуына алып келеді. Қазіргі заманда осы негізгі қауіпті факторларды жоюдың тиімді тәсілі ретінде адамдардың күнделікті өмір сүру салтына дене тәрбиесі кірістірудің маңызы өте зор. Адам денесінің 40%-ын бұлшықет құрайтыны белгілі. Осы бұлшықеттердің жұмыс істеу әрекетінің төмендеуі, көптеген ағзалардың, соның ішінде әсіресе жүрек-тамыр жүйесінің қызмет ету функциясының нашарлауына алып келеді. Бұл өзара байланыс адамзаттың биологиялық эволюциялық процесінде пайда болып қалыптасқан. Ағза өзін-өзі басқарушы тірі жүйе ретінде қарастырылса, ал қозғалыс — өзіндік реттелістің негізгі механизмі және еңбек қабілеттілігінің негізгі құралы болып табылады. Кез келген елдің болашағы – оның халқының денсаулығына байланысты екендігі – дәлелдеуді қажет етпейтін шындық. Ал біздің болашақтағы бағытымыз – салауатты өмір салты. « Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» дегенді өсіп келе жатқан ұрпақтың санасына сіңіріп, олардың өз денсаулығына деген жауапкершілікті қалыптастыру баршаның борышы. Адам денсаулығына зиян келтіретін факторлардың бірі — қимыл тапшылығы немесе гиподинамия. Денсаулықтың кепілі, адамның еңбекке деген қабілеті қай жаста болса да, ағзадағы барлық мүшелердің қызметіне, соның ішінде әсіресе дамылсыз соғып тұрған жүрекке байланысты. Қимыл-қозғалыстың тапшылығы кезінде жүрек бұлшық еттерінің жиырылу күші кеміп, денеге тарайтын қанның мөлшері төмендеп, ағза қажетті қоректік заттарға тапшы болып қалады. Осылардың әсерінен ішкі ағзалар қызметінің нашарлауы т.б. сияқты құбылыс байқалады. Гиподинамияның салдарынан ағзада басқа да сырқаттар пайда болады. Оларға омыртқа аралық шеміршектердің мүжіліп тозуы, жұқаруы - остеохондроз, адам бойындағы артық салмақ — семіздік, қан қысымының жоғарылауы — гипертония, омыртқа жотасының қисаюы — сколиоз, табан бұлшық етінің жетілмеуі салдарынан балаларда жиі кездесетін – қазтабандылық және т.б. аурулар. Қазiргi технологиялардың дамытуымен, гиподинамияның (қозғалыстың) кемшiлiгiнiң қалаларының өсуiмен барлық және көкейкестi мәселеден астам көп болып қалыптасады. Қимыл аздығының құбылысы дәл қазiр әлеуметтiк — мағыналы ауруларды бiр қатардың пайда болуының көкейкестi мәселелердің бiрi болды. Тек қана қазақстандықтардың 14% жүргізілетін статистикаға сәйкес жүйелі түрде бассейн немесе спортзалдарға барады, шаңғы және велосипед тебеді. Қимыл аздығының ретiнде дербес дәрiгерлiк мәселесi кешелi-бүгiн пайда болды. Көп дәрiгерлер оны «ғасырдың ауруы» және «өрлеу қарсы тараптарының көрінісі» деп санайды. Бiз үшін қазiргi әлемде барлығын автоматты тетiктер iстейдi. Пойыз, ұшақтар және жабдықталғандығы бар машина бередi әлемнiң кез келген нүктесiне апарады, комбайндарды сұқтанамын өрiстермен өнiмдер жинайды, курьер үйге қалаулы тамақты әкеледi. Адамдардың қозғалыстары белсендiлiтері минималды жиынына апарылған. Уақыт барлығы көбiнесе компьютерге немесе теледидардың көруiмен өтедi. Күндіз серуенге шығу мүмдем ұмытылып, жай жүру үйден шығып белгілі бір жерге транспорт көмегіне жетілумен шектелген. Бұлшық еттердiң қимыл белсендiлiгiнiң табиғи емес шектеуiн, мән, барлық организмды күйде бойынша, көп органдар және жүйелерде терiс бiлiнедi. Бұлшық еттер осындай тәртiпте өз керексiздiгiн сезе бастайды және семедi. Кiлегейлен әлсiз бұлшықет ұлпасы барлық iшкi органдардың жұмысына ықпал етедi. Жүрек-қолқа және жүйке жүйесi, зат алмасуды процесстегi және артық килограммдардың тез өсуi бұл бұзылулар қимыл аздығының төте салдары. «Өркениеттiң ауруы» өз кезегiнде, тығыз ұсақтайтын қандағы майларының толық емес ыдырауы шақырады. Майлы қан оттек жеке алғанда зат қан тамырлары бойынша заттың тiршiлiк әрекетi үшiн қажеттi жақтырмай таратып бере сылбыр әрі ақырын ағады. Нәтиже ретінде – организм ми және жүректiң күштi оттегiнiң жетiспеуiн тарттырады. Оттек жетіспеген ми – жаман жұмаскер, сонымен қоса «ақырын ойлаушы» болып табылады. Қимыл аздығының қазiргi өмiрiнде әлеуметтiк дертке алдақашан айналып кеттi. Техникалық үдерiстi дамытумен бiзде барлық физикалық күштердi қолдану кең етек алды. Физикалық белсендiлiк тiршiлiк денсаулықтың сақтауы үшiн қажеттi. Спортпен мiндеттi түрде шұғылданыңыз. Аптаға рет буға тренажер залы немесе бассейнге баруы өмiрге ерiгiн бұлшық еттерге қайтаруға көмектеседі, көңiл және сергектiктi жақсы бередi. Егер 3 – 4 километрдiң ұзындығының жаяу серуендерiн жасасаңыз қимыл аздығы сіз үшін ешқашан қиындық келтірмейді. жүктеу/скачать 69,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|