Реферат тақырыбы: «Тыныс алу жүйелерінің ауруларының алдын алу нұсқаулықтары»
жүктеу/скачать 69,63 Kb.
|
БОЖ-1 .
Тәуліктік рационды құрастыру бір күнгі тамақ рационы
| 1. Гиподинамия туралы түсінік.
Адам организімінің дұрыс өмір сүруін қамтамасыз ету үшін қаңқалы бұлшық еттердiң белсендiлiгi болуы қажет. Бұлшық еттiк аппараттың жұмысы мидың дамытуы және центр аралық және сенсораралық өзара байланыстарының анықтауына мүмкiндiк туғызады. Қозғағыш мүмкіндік энергия өнiмi және бiлiмдi жоғарылатады жылу, тыныс, организмның тағы басқа жүйелерiн жүрек-қолқа жұмыс жасауды жақсартады. Қозғалыстардың жеткiлiксiздiгi барлық жүйелер нормалы жұмысты бұзады ерекше күйлер пайда болады, ол — гипокинезия және гиподинамия (қимыл аздығы). Гипокинезия — жұмыс істеу сипатының салдарынан ерікті қозғалыстың көлемінің азаюы; аз қозғалу, жеткiлiксiз қимыл белсендiлiгi. Ең жақын болатын түсінік — гиподинамия. Ол қозғалысты жүзеге асырғанда бұлшық еттiк күштердi төмендеу, бірақ бұлшық еттiк аппаратқа өте аз жүктемелерiнде. Қаңқалы бұлшық еттердiң екi жағдайларыда жеткiлiксiз мүлде жүктелген. Қозғалыста үлкен биологиялық қажеттiктiң дефицитi пайда болаады. Соның салдары ретінде организмның функционалдық күй және жұмысқа қабiлеттiлiгi кенет төмендетедi. Гиподинамия (қозғалыстың төмендеуі, грек тілінен күш жетіспеушілігі) — организм функцияларының бұзылуы (тiрек-қимыл аппараты, қан айналулар, тыныс, ас қорыту) қимыл белсендiлiгiнiң шектеуiнде, төмендету бұлшық еттердiң қысқартуының күштерi. Қимыл аздығының көп таралғандығы урбанизациямен өседi, автоматтандыру және коммуникацияның құралдарының рөлi еңбектiң механикаландыруы, үлкеюмен байланысты. Қимыл аздығы дене еңбегiнен адамның босауы, ол әсерi болып табылады кейде өркениеттiң ауруларын деп атайды. Жүйеге жүрек-қолқаға қимыл аздығы әсiресе ықпал етедi — жүректiң қысқартуларын күштi әлсiрейдi, еңбек ете алушылықты азаяды, қан тамырлардың тонусы төмендейдi. Негативтi ықпал және зат алмасу және энергияда, кездемелердiң қан жабдықтауы азаяды екен. Нәрлi заттармен және оттекпен жабдықтау — қанның майлануы нәтижеде әзер ыдырауы «майланған» және «жалқау» қан тамырлары бойынша ағатын болып қалыптасады. Қимыл аздықтары салдармен семiру және атеросклероз бола алады. Кейбiр жануарлар қозғалыстардың жоқтықтарын өте ауыр көтередi. Мысалы акенезия жағдайында егеуқұйрықтарды 1 ай мерзімінде ұстаса, олардың 60% тірі қалады, ал гиподинамия жағдайында – 80%. Тар жерде және аз қозғалыста болған балапандарды бостандыққа шығарғанда аула бойымен сәл ғана жүгіріп өту кезінде өлген. Адамды қимыл белсендiлiгiнiң төмендетуi ауыр көтеріледі. Теңiзшi-сүгуiрлердi тексеру жүзудiң 4 айларынан кейiн 40-50% дененiң бұлшық еттерi және шектiлiктердiң күшi болудың 1,5 айдан кейiн теңiзде 20-40% бастапқыдан азаятынын көрсеттi. Тағы басқа бұзушылықтар байқалды. жүктеу/скачать 69,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|