Сабақ барысында берілген ақпараттарды белсенді қабылдау

- Безендіру

- Дизайн жасау

Жапсырмалау

Шығрмашылыққиляды дамыту

Сурет салуға дағдыландыру

Қоршаған ортадағы әдемілікті сезіну

Эстетикалық көзқарасты қалыптасттыру

Мотивациялы-реттеуші

2 апта 3,0 балл

Бастауыш мектептегі мүсіндеу бойынша сабақ жүргізу әдістемесі.

2 апта. 3,0 балл.

Сабақтың тақырыбы:

Бастауыш мектептегі мүсіндеу бойынша сабақ жүргізу әдістемесі.

1. 
   Скульлтура сөзінің аудармасы:
   

В) бюст

Д) Рельев

2. 
   Мүсіннің басқа бейнелеу өнері түрлерінен айырмашылығы:
   

В) ұзақ сақталады

С) пішіндеу

Д) қатты материалдан жасалады

3. 
   Антикалық Грекияның аса көрнекті мүсіншілері
   

В) Джаконда

С) Прометей

Д) Леонардо До Винчи

4. 
   Мүсіннің түрлері:
   

В) бедерлі

С) жұмсақ

Д) қатты

5. 
   Басты кеудеге дейін мүсіндеу:
   

В) статуя

С) живопись

Д) дизайн

6. 
   Адамды беліне дейін мүсіндеу:
   

В) статуя

С) живопись

Д) дизайн

7. 
   Рельеф:
   

В) бюст

Д) жанды бейне

8. 
   Мүсін шығармаларының бөлінуі:
   

В) бюст

Д) дизайн

9. 
   Көп фигуралы композиция:
   

В) Жанды бейне

С) сәулет өнері

Д) дизайн

10. 
    Мүсіндеудің айшықты құралдары:
    

В) графика

С) гравюра

Д) дизайн

2 апта.

Сабақтың тақырыбы:

1.Халықтық кәсіптердің айрықша ерекшеліктері.

2.Кәсіптің түрлері: ағашты оюлар, сүйекті оюлау, теріні бедерлеу, соқпалау, қыш бұйымдарын жасау, кілем және сырмақ тоқу, текемет басу, зергерлік іс, кестелеу және басқалар.
Оқушыларды өнерімізге тәобиелеу олардың сан түрінің ерекшелігін таныстыру керек.Бұл баланы елін,жерін сүюге салт-дәстүрін бағалай білуге үйретеді. Қазақ халқы сонау ерте заманнан өмір сүрген ата-баба өнерінің қай түрін болсын қасиеттеп, қадірлеп, тіптен пір тұтып,көздің қарашығындай аялап сақтаған.Ұлттық мәдениет халықтың ежелден келе жатқан өзіне тән өнері,әдет-ғұрып,салт дәстүр есебіне жетілетіні белгілі.Оған қосар ғасырлар сынынан еленіп ұрпақтан ұрпаққа ұласып келе жатқан халық мұраларындағы озық үлгілер жеке тұлғаның жан-жақты дамуына септігін тигізеді.Сол себепті бүгінгі таңда халықтың дәстүрлі өнер түрлерін жинақтап,зерделудің оның айналасындағы тәлім-тәрбие мен тәжірибесі негізінде жасөспірімдер тәрбиелеудің қажеттілігі өсе түсуде.Көшпелі халқымыздың жаратылыс құрылымы жөніндегі түсінігі тұрмыстық заттарда,әшекей бұйымдарда,сәулеттік құрылыста көрініс тапты. Халқымыз өзін қоршаған ортаны әлемдік кеңістікпен бірлікте қарастырып, оны өзіндік уақыт заңдылықтарын бағындырды.

Осыдан сәулет және қолөнердің өзіндік және көркемдік пішіні ою-өрнектің түзілімі мен пластикасы бояу түсіне деген қатынас,ауыз әдебиетінің көркемдік ерекшелігі мен ондағы кеңістіктің мифологиялық тұжырымдамасының тұрақты белгілері туындайды.

Бүкіл кеңістіктің қайталанып отыратын уақыт ырғағына сәйкес қарвастырылуы халықтың өткені мен болашағын байланыстырып, тұратын дүниетанымдық түсініктің тұрмыстың салт-жораның ырым мен рәміздік белгілердің өзіндік келбетін анықтайды.

Өнер шығармаларының көркемдік сипаты мен образды шешімдері осы тұрақты белгіге қатысты болды.

Әрина,көркем образдық шешімдер сонымен бірге тұрмыста қолданатын бұйымдарда көоініс тапты.

Мұндай затты әрі пайдалы,әрі көзге тартымды басқа заттармен үйлесімді болды.Күн көзі, шеңбер,дөңгелек пішінді бедерлі әшекей,шимай,төрт құлақ,айқас өрнектер әлемдік кеңістіктің дүниенің төртбұрышының мәңгілік қозғалысының үзіліссіз өмір жолының белгісі. Қазақтың киіз үйінің жаратылыс бейнесі деуге болады. Киіз үйдің есігі шығысқа қаратылады.

7 апта. 3,0 балл

Сабақтың тақырыбы:
Бейнелеу өнерінің жанрлары.

1.Бейнелеу өнерінің жанрлары: діни мифтік, пейзаж (ауылдық, таулы, қалалық, морина), портрет (афтопортрет, топтық, отбасылық), натюрморт, тарихи (батальды), тұрмыстық,

анимациялық және т.б

2. Натрюморт

а) натрюмортты салу кезеңдері

ә) натрюмортты бейнелеу

б) натрюмортты түрлі – түсті бояулармен әшекейлеу кезеңдері.
Әдебиеттер

20. 
    ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты. Жалпыға бастауыш білім. А., 2003
    
21. 
    Бағдарламалар. Бейнелеу өнері. 1-4 сыныптар. А., 2003
    
22. 
    «Бейнелеу өнері» оқулықтары. 1,2,3,4 сыныптар. А., 200-2003
    
23. 
    Кузин В.С. Методика преподавания изобразительного искусства в начальной школе. М., 1993
    
24. 
    В.С.Кузин, Э.И.Кубышкина. Изобразительного искусство в начальной школе. Ч.1,2 М., 1993
    
25. 
    Островская О.В. Уроки изобразительного искусство в начального искусства в школе. 1-4 классы. М., 2003
    
26. 
    Маргулан А.Х Казахское народное прикладное искусство. Тт1, т2, т 3. А.,1994
    
27. 
    Ибраева Казахский орнамент. А., 1994
    
28. 
    Джанибеков У. Эхо... А., 1990
    
29. 
    Жарықбаев Қ. «Жас ерекшелік және педаггикалық психология» А., 1995
    
30. 
    Л.МЗюбин. Психология воспитания. М., 1991
    
31. 
    В.В.Давыдов. Психическое развитие младших школьников.М., 1990
    
32. 
    А.ММихайлов. Искуство акварели.М., 1995
    
33. 
    Луиза Гордан. Рисунок. М., 2001
    
34. 
    Иванов В.И.. О тоне и жиповиси. М.,2001
    
35. 
    Речел Вулф. Основы техники изображения природы акварелью:, 2003
    

7 апта.

Сурет теориясының негіздері

2.Суреттің матеориалдары. Сызықтық перспективаның заңдылықтары.

3.Заттардың көлемді –жазықты формасы. Суреттің тарихы. Өнер шеберлері. Сурет туралы.

Жарық пен көлеңке көбінесе ашық ақшыл заттарда анық байқалады. Ал түрлі – түсті қоңыр , қаралау заттарда онша белгі бермейді. Сурет салғандажарық пен көлеңкені дер кезінде айырып , шекараларын мөлшерлеп белгілеп , қойулықтарына қарай штрихтасақ, салған затымыздың пішініде, көлемі де анық шыға келеді . Жарық пен көлеңкені қағаз бетіне штрих арқылы, солардың қоюлықтары арқылы береміз. Оның – рең қоюлығы дейміз , яғни рең қоюлығы штритардың жиынтығы болып табылады. Нүкте сызық және штрих беинелеу өнерінде, әсіресе сурет салғанда ең негізгі тәсіл болып табылады.

Акварель бояулары қағаз бетіне мөлдіреп түседі , сол мөлдірлік акварель туындыларының ең басты қасиеті болып табылады. Мөлдір жағылғандықтан бояу астынан қағаздың өз түсі көрініп тұрады.

Қоршаған табиғатымыз түрлі түсті әсем бояуға бай. Күз мезгілінде құлпырған ағаштардың жапырағы әр түрлі түске боялады,мұны біз өз көзімізбен көріп тамашалайық.

Балаларды далаға шығарып, көңілімізді бір сергітіп алып, қызыл, сары,жасыл,қоңыр, күлгін деп әңгіме жүргіземіз.

Бояу түстерінің басым болып келуі байланысты натюрморт орындап көру.

Бояу түстерінің реңдік қатынастарының орналасу ерекшелігіне назар аудару қажет. Бояу түстерінің сұйықтан қою реңдерге дейін көшу тәртібі.Натюрморт құрастырғанда негізі мұғалім басы жылы және суық түстерге назар аударуы керек.

Біз табиғат көрінісінен неше түрлі әсем түсті көреміз.Бұл суретшілер үшін түрлі әсем түс ең әсерлі көрініс болып табылады. Ұлы суретшілер де бояу түстерін таңдауды табиғаттан үйренген. Олар өсімдіктердің тамырынан сан алуан бояулар жасаған. Табиғат өзгерісіне байланысты бояу түстері әр түрлі сипатқа ие болады. Мұны біз табиғат аясында серуендегенде жақсы байқай аламыз.

«Табиғат –суретші »-деген халық нақылының шығуы соған байланысты.

Жалпы бояу түстері екі топқа бөлінеді. Түсті бояулар және түссіз бояулар.

Түсті бояулар:қызыл, қызыл сары,сары.

Түссіз бояулар:қара,сұр,ақ.

Мысалы қызыл алма, қызыл сары алмұрт, сары жапырақ,қара сиыр,сұр қоян,ақ мақта. Міне, бір заттың атын атап қана қоймай, сонымен қатар түстің бояуын ажырата білеміз.

Нәрсенің өзіне өңі «негізгі түс»деп аталады.Жалпы бояу түстерін құрайтын негізгі бояу түрлері:қызыл, сары,көк.

Бояу түстерін салыстырмалы түрде атап көрсек ,қызыл күн,сары дала, көк аспан.Күннің қызыл екендігін таң сәріден және кешқұрым айқын байқай аламыз.

Жылы түстер мен суық түстердің бір-біріне үйлесімді болып келуі заттың өңін,пішінін көлемін кеңістікте көрсетуге ықпалын тигізеді.

Жылы түстер мен суық түстердің бір-біріне үйлесімді болып келуі заттың өңін,пішінін көлемін кеңістікте көрсетуге ықпалын тигізеді.

Бояу түсінің жарасымды болып келуі живописътің басты құралы болып табылады.Сондықтан бастауыш сыныптан бастап оқушыларды бояу түстерін дұрыс ажыратып,меңгеруге үйреткен жөн.

Қазақ халқының түр-түсті танып білуде өзіндік таным-түсініктері болған.Мысалы,ақ-адалдық,ақ ниет,қызыл –оттың және күннің белгісі, жасыл-көктем және жастық белгісі, сары-парасат және байлықтың белгісі,қара-жердің ,берекенің нышаны, көк-аспанның белгісі.

Ең негізгі түстерден қосымша түстер шығаруға жаттығу жасасақ:

Қызыл+сары,қызғылт сары.

Қызыл+көк,сия көк.

Сары+көк,жасыл.

Бояу түсін танып білу,реңдерін ажырата білу,олармен жұмыс істей білу-бірінші сынып оқушыларына қойылатын талаптың бірі.

Бастауыш сыныпта қолданатын бояудың түрі акварелъ.

Акварелъмен жұмыс істеудің екі тәсілі болады.

Біріншіден заттың өзіне ұқсас нәзік түстермен бояу,сонан кейін біртіндеп қою реңдер арқылы ұзақ мезгілді жұмыс істеу.

7 апта. 3,0 балл.

Сабақтың тақырыбы:

Композиция.

1.Композицияның заңдылықтары.

2. Балалар суретіндегі композицияның ерекшеліктері.

3.Түстің балалардың психоэмоционалды дамуына әсері.

4..Кескіндеменің материалдары мен техникасы.

5.Өнер шеберлері.

6. Кескіндеме мен композиция жайлы.

7 апта.
Сабақтың тақырыбы:

Қазақстанның мүсін ескерткіштері.
1.Қазіргі заманғы мүсіндеу.

2.Мүсіндеудің айшықты құралдары – көлем, форма, пропорция , пластика.

Мүсіннің басқа бейнелеу өнері түрлерінен айырмашылығы сол, оның басты әсерлік құралы аймақтық форма. Мұның өзі оны жасаған кезде ағаш, металл, тас сияқты ұзақ сақталатын материалдарды пайдалануға мүмкіндік береді.

Түрлі халықтар мен дәуірлердің толып жатқан мүсіндік шығармалары бізге дейін жетті. Ежелгі Мысырдың, Үндістан мен Американың мүсіндері мен барельефтері кеңінен мәлім. Антикалық Грекия аса көрнекті мүсіншелері – Фидидің, Мирон мен Поликлеттің мәңгі өшпейтін шығармаларын әлемге тарту етті.

Мүсін жұмыр / оны барлық жағынан қарауға болады/ және бедерлі (рельеф) болып келеді. Жұмыр мүсінде адамды бейнелей отырып тек маскамен, яғни бетпен, баспен ғана шектеліп қала алады. Басты иықпен бірге кеудеге дейін мүсіндеу кеуіт (бюст) болып табылады. Адамды беліне дейін бейнелеу мүсінше ( статуя) деп аталады. Көпфигуралы композиция мүсіндік топ немесе ансамбль деп аталады.

Рельеф – тек бір жағынан қарағанда жақсы көрінетін, жазық беттегі мүсіндік бейне. Рельеф екі түрге бөлінеді: фигуралар фонның жазықтығынан өз көлемінің жартысынан аз шығып тұрса, барельеф деп, ал фигуралар жартысынан көбірек шығып тұрса, горльеф деп аталады.

Мүсін шығармалары жанды бейнедегі сияқты станокты және монументті сәндік болып бөлінеді. Станокты шығармалар айналадағыларға тәуелсіз өмір сүреді.Монументтік сәндік шығармалар әдетте жеке ансамбльдің, алаңның немесе саябақтың композициясының құрамдас бөлігі болып табылады.

7 апта. 4,0 балл.
Сабақтың тақырыбы:

Халықтық кәсіптердің айрықша ерекшеліктері.

1.Кәсіптің түрлері: ағашты оюлар.

2.Сүйекті оюлау.

3.Теріні бедерлеу, соқпалау.

4. Қыш бұйымдарын жасау.

5. Кілем және сырмақ тоқу.

6.Текемет басу.

7. Зергерлік іс.

8. Кестелеу.

9. Композицияның заңдылықтары.

10. Балалар суретіндегі композицияның ерекшеліктері.

11. Түстің балалардың психоэмоционалды дамуына әсері.

12. Кескіндеменің материалдары мен техникасы.

13. Өнер шеберлері.

14. Кескіндеме мен композиция жайлы.

15. Кескіндеменің жанрлық түрлері.

16. Түстану.

17. Түс спектрі, түстер шеңбері.

18. Хроматикалық және ахроматикалық түстер.

19.Түстің қасиеті.

20.Негізгі және қосымша түстер.

21.Сурет бейнелеу өнерінің негізі ретінде .

22.Суреттің мақсат мен міндеттері.

23.Жазықтықта затты бейнелеу.

24.Суретте жарықта беру.

25. Суреттің құралдары.