Сабақ тақырыбы Ат ер қанаты Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары
ІІ- топ Қастек Баянбай ағамыздың өлеңімен танысып өтейік «Атқа міндім» оқып шығу ІІІ – Топ
жүктеу/скачать 54,41 Kb.
|
1601823794, 1-сабақ. Қаныш Сәтбаев ғылым –білім туралы, 1-Арифметикалық орта
| ІІ- топ Қастек Баянбай ағамыздың өлеңімен танысып өтейік
«Атқа міндім» оқып шығу ІІІ – Топ . Өлеңнен не түсіндің? Алғаш атқа мінген баланың жай- Күйін қарасөзбен әңгімелеу. Ж – жүйрік Ы – ысқырынады Л – лай суды ішпейді Қ – қасиетті Ы – ырысты Атамыз қазақ жылқыны жеті қазынаның біріне балап, өте жоғары бағалап, қастерлеген. «Ер қанаты – ат» деп те тегін айтпаған. Жылқының сол жақ қабырғасы оң жақ қабырғасынан артық болады. Санап көр, егер екі жақ қабырғасы тең болса, мұндай ат жүйрік болады, басқа аттарға жеткізбейді. Еті - өте жоғары сапалы тамақ. Қазысының тағамдық та, емдік те қасиеті бар. Қымызы - өте құнды, шипалы, табиғи сусын. Терісінің иісіне жылан жоламайды және түрлі бұйымдар жасайды (торсық, саба – қымыз сапыратын). Жылқы - малдың патшасы. Қазақтың көшпелі тұрмысында жылқының орны ерекше. Атамыз қазақ «ер қанаты –ат» деген. Осы төрт-түліктің ішінде жылқыны халқымыз ерекше бағалаған. Бүгінгідей машина жоқ кезде айшылық алыс жерлерге ат мінген. Тұтқиылдан жау шапса, бір-бір атқа мініп, дұшпанына тойтарыс берген. Оның қымызы өте құнды, шипалы, табиғи сусын. Қылынан арқан, жіп ескенде өте мықты болған. Еті өте жоғары сапалы тамақ. Қазысының тағамдық та, емдік те қасиеттері ? Жылқы тақ тұяқты ,Сүтқоректі ,Күйіс қайырмайды ,Өт жоқ ,Жеті қазынаның бірі Ер қанат адам малдарды белгілі бір дыбыстау арқылы шақырады. Жылқыны шақырудың өзіндік ерекшеліктері бар. Құрау - құрау – биені сауатын кезде шақыру үшін айтылады. Моһ - моһ - жылқыны ұстау үшін айтылады. Тәк – тәк - жылқының үстіне ер салып мінгенше қозғалмай тұру үшін айтылады. Тыр - р - тыр - р - жылқыны арба мен шанаға жеккенде тоқтату үшін айтылады Қазақ халқы үшін төрт түліктің осалы жоқ.Дегенмен жылқы мен түйенің адам үшін атқаратын қызметі өте жоғары бағаланатын.Мереке-қуанышта,қайғы-қасіретте,басқа түскен не ауыр күндерде бұл түліктер адамның жан серігі,айырылмас досы болған. Барлық түліктен де жылқы өсіру жеңіл.Оны бағуда шығын шықпайды.Еті де,сүті де қазақ халқы үшін аса қадірлі тағам Жылқы туралы эссе жазу Өлең жазу (өлеңнің ұйқас нұсқасы ұсынылады) ................................ құндызым, ................................ шабады. ................................ жұлдызым, ................................ қағады Жылқы малының пайдасы бар ма?( Ол қасиетті жануар. Оны көлік ретінде пайдаланамыз, мінеміз. Сүті, еті, терісі пайдалы. Сүтінен қымыз жасайды. Ол сусынның емдік қасиеті бар.Жылқы бағатын адамды жылкышы дейді. Балалар сіздер білесіздер ме?- Жылқы малының тері жылан уын қайтаруға таптырмас ем. Жылан шаққан адамға жылқының терін ішкізсе у- дың күшін қайтарады.) -Балалар,жылқы малынан алынатын өнімдерді атаңдар?(Қымыз,қазы- қарта,жал-жая.Ол өнімдердің емдік қасиеті бар) Ал, балалар шеберханада ат әбзелдері жасалады,танысып көрейік. Ертоқым жасайтын адамды қазақта –ерші деп атайды. Жүген– атты басқаруға, асауды үйретуге, адамның ырқына көндіріуге арналған әбзел. Адамзат жылқыны алғаш қолға үйрету кезеңінде шыққан ер-тұрман жабдықтарының ең алғашқысы деп айтуға болады. Тоқым – аттың арқасына, ер батпас үшін салынатын нәрсе. Киізден сырылып, айнала жиегін шұға, барқыт сияқты маталармен көмкеріп жасайды. . жүктеу/скачать 54,41 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|