Өлшеу қателігі – деп өлшем нәтижесінің өлшенетін шаманың шын мәнінен ауытқуын айтады.
Абсолюттік қателік x– физикалық шаманың шын мәні мен өлшенген мәнінің айырмасын айтады.
Анықтау формуласы: x =
(G) Жұптық жұмыс 1. Сызғыштың бөлік құнын анықтаңдар
2. Сағат өлшеуіш аспап болып табылады, ал циферблат –аспап шкаласы. Аспаптың бөлік құны нешеге тең? Сағат неше уақытты көрсетіп тұр?
3.Төменде көрсетілген суреттегі қай мензурка арқылы сұйықтың көлемін дәл анықтауға болады? Неліктен? Аспаптың қателігін ескере отырып сұйықтың көлемін анықтаңдар.
Презентация
Таратпа материалдар 1
25-30 мин
Мұғалім: Физика мен астраномияда аса үлкен және кіші сандар жиі қолданылады. Мысалы, Жер мен Күннің арақашықтығы 150 000 000 км, жарықтың таралу жылдамдығы 300 000 000 м/с, сутегі молекуласының өлшемі 0, 000 000 023 см. Мұндай сандар математикалық есептеулерде біршама қиындықтар туғызады. Сондықтан өте үлкен немесе кіші санды ықшамдап жазу үшін оны екі көбейткіштің көбейтіндісі түрінде жазу қолданылады. Әдетте, бірінші көбейткіш - бір таңбалы немесе үтірлі екі таңбалы сан, ал екінші көбейткіш-дәреже көрсеткіші бар 10 саны болып келеді.
1500000000 =1,5•109 км
300000000 = 3•108 м/с
0.000000023 = 2.3•10-8 см
10 санының дәреже көрсеткішінің натурал сан болуы есептеу кезіндегі көбейту мен бөлу амалдарын орындауды жеңілдетеді.
(Оқушылар математикалық түрлендірулерді дәптерлеріне жазады)
