Сабақтың тақырыбы: Митохондрияның құрылысы мен қызметі Оқыту мақсаты



Дата21.12.2022
өлшемі3,3 Mb.
#163712
түріСабақ
Байланысты:
Митохондрия құрылысы мен қызметі
Функциональные стили речи, Үздік сайт 2022, БЖБ №5 10-кл ЖМБ, Я - репортер каз, БЖБ 10-сынып 2- тоқсан №1, қмж дүниетану 3-т 2а (копия)

Сабақтың тақырыбы: Митохондрияның құрылысы мен қызметі

Оқыту мақсаты:

Митохондрия құрылымдары мен қызметін түсіндіру

Бағалау критерийлері:

  • Митохондрийдің құрылыс бөліктерін атайды;
  • Митохондрийдің құрылым бөліктерінің атқаратын қызметтерін байланыстырады;

Митохондрия

  • Митохондрия – қос мембраналы органоид, эукариоттты жасушаларда орналасады.
  • Митохондрия таяқша тәрізді органоид, екінші атауы жасушаның «энергия станциясы», АТФ молеулаларын синтездейді.

Митохондрия

  • Митохондрия шамамен 0.75 және 3 μm диаметрде, бірақ бұл органоидтің мөлшері өзгермелі болып келеді, түрлі жасушаларда. Бұл оганоидті арнайы бояумен бояу арқылы электронды микроскоп арқылы көруге болады.

Митохондрия

Митохондрияның ішкі құрылысы


Прокариот ДНҚ-на ұқсас, гистон мен нуклеосомасы болмайтын, тек интрондар кездесетін, өзіндік ДНҚ бар органоид.
Митохондрия

Сыртқы мембрана

  • Сыртқы мембранасы митохондрии бар қалыңдығын шамамен 7 нм, құрамайды саңылаулары бар.
  • Негізгі қызметі — митохондрияның ішкі құрамын цитоплазмадан бөледі және заттарды ішкі кіргізеді, сыртқа шығарады.

Мембрана аралық қуыс

  • Қуыс сыртқы және ішкі мембрана арасында орналасады.
  • Қалыңдығы 10-20 нм.
  • Қуысқа сутегінің протондары жиналады.

Ішкі мембрана

  • Ішкі мембранасы құрамынды көптеген тарақшатәрізді беттер орналасады — оларды кристалар деп атайды. Кристалар ішкі мембрананың беттік ауданын үлкейтуге көмектеседі.
  • Құрамында – тыныс алу тізбегінің нәруыздарды, цитохромдар, АТФ синтаза ферменті орналасады.

Матрикс

  • Матрикс — митохондрияның ішкі сұйықтығы.
  • Матриксте көпір кезеңі, Кребс циклі жүреді.
  • Құрамында ферменттері бар.
  • Сонымен қатар, бұл жерде митохондриальды ДНҚ және рибосомалар орналасады.

Митохондрия ультрақұрылымы


Сыртқы мембрана
Ішкі мембрана
Митохондрияқабықшасы
Мембрана аралық қуыс
Кристалар
Ішкі матрикс
1.0 -12.5 µm

Митохондрияның қызметтері:

  • Митохондрия матриксінде Кребс циклі жүреді;
  • Ішкі мембранасында электрон тасымалдау тізбегі орналасқандықтан тотыға фосфорлену үдерісі жүзеге асырылады;
  • АТФ синтезі жүреді;
  • Жасушалық тыныс алу жүзеге асырылады.

Суретте жазылған сандарды анықтаңыз.



Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет