Ұстамдылық пен өзін-өзі бақылау- жеке
тұлганың жағымды қасиеттерінің бірі. Бұл әр уақытта да өзін және езінің мінез-құлқын қадағалап, өзін-өзі бақылай білуі, қызбалығы мен үстірт әрекетін тежей алу оларды тәртіп ережелерімен талаптарына бағындыруы. Ұстамдылыққа қарама-қарсы жағымсыз ерік сапасы - ұстамсыздық. Ұстамсыздық қасиеттерді мектеп шәкірттерінің бойынан жиі кездестіреміз, ондай шәкірттер өте қозғалғыш, жағымсыз іс-әрекетке бейім тұрады. Олардың тарапынан жағымсыз қылықтар да жиі байқалады. Сондықтан да ондай типтегі шәкірттер мектеп ұстаздары тарапынан ондай ерекше назар аударуды қажет етеді.
Адамның еріктік сапалары алға қойған мақсатты орындауда тек қоршаған адамдардың әсерімен ғана емес, сонымен қатар өзін-өзі басқара білу үрдісінде де іске асады. Жеке тұлғаның ерік сапаларын қалыптастыру барысында жаңа мәнді кезеңі - өзін-өзі тәрбиелеу іске қосылады. Адам өзіне қажетті ерік сапаларын тәрбиелей бастайды. Сондықтан да жеке тұлғаны қалыптастырудың мәнді кезеңі - өсу үстінде адам тек өзінің әрекеттері мен қылықтарын сын тұрғыдан бағалап қана қоймайды, сонымен қатар алдына өзін-өз тәрбиелеу міндеттерін қоя бастайды. Өзін-өзі тәрбиелеу өтеқұнды және тартымды болып табылатын образға (идеалға) сәйкесіске асып отырады. Өзін-өзі тәрбиелеу үрдісі ерік әрекеттер саласында өзін-өзі басқару жұмысынан басталады.
