Тақырыбы Кіріспе. Мақсаты

Ұсынып отырған қысқамерзімдік сабақ жоспарын күнтізбелік-тақырыптық жоспарға сай алдым және бағдарламаның жеті модулін ықпалдастыра отырып, оқытудың жаңа тәсілдерінің негізінде құрастырдым. Сыныптағы оқушылардың жасы 12-13 аралығында, болғандықтан жас ерекшеліктеріне қарай тұлғаның өзін-өзі тану мен танымдық үдерістерін дамыту үшін,ынтымақтастық ортаны қалыптастыру үшін,шығармашылық үдеріске тарту үшін, логикалық қорытынды жасауына, талдауына, бақылауына, релеванттық ақпарат жинақтауына тапсырмалар құрастырылды.

Сабақтағы бейнефильмдер, интернет жүйесімен пайдаланатын ресурстар алынды.

Дарынды және талантты балалардың ойлау қабілетін дамыту үшін, шоғырландыру қабілеттерін дамыту үшін арнайы тапсырмалар кіргізілді. Оқушыларды оқу процесіне тарту үшін, оқушылардың белсенділігін арттыру үшін, сыни тұрғыдан ойлауына ықпал ету үшін және когнитивтік дамуларын қалыптастыру үшін жұптық және топтық жұмыстар ұйымдастырылды.

Оқушылардың өздерінің оқудың қандай сатысында тұрғанын, қандай бағытта даму керек және қажетті деңгейге қалай жету керек екендігін анықтату үшін формативті және суммативті бағалау стратегиялары енгізілді.

Сабақтың сәтсіз тұстарын атап кетсем: Топтық талқылау кезіңде бір оқушы «үнсіз» тек тыңдап қана қойды. Тіл байлықтарының аз болуына байланысты кейбір оқушылар айтайын деген ойын ашық әрі, түсінікті жеткізе алмады. Сабақ үстіндегі кейбір тапсырмаларды орындаған кезде, көбіне уақыт жетіспеді.

Осы сабақ нәтижесінде мен неге қол жеткіздім?

Нәтижесінде оқушылар: оқу үдерісіне белсенді қатысты, оқушы оқу үдерісіне белсенді қатысқан кезде ғана материалды терең меңгерді; тақырып бойынша өз ойларын еркін білдіруге дағдыланды; тақырып бойынша сындарлы сөйлеуге ынталанды; білімге деген құштарлығы дамыды, оқушылар бір-бірінен үйренді, басқа оқушылардың идеяларын құрметтеуге және бағалауға дағдыланды; оқытудағы қиындықтар мен түсінбестіктерді анықтай алды.

Осы сабақтан соң алдыма қойған міндетім: Оқушыларды уақытты үнемдеуге дағдыландыруым керек. «Үнсіз » оқушылардың сабаққа деген белсенділігін арттыру үшін, дұрыс жұмыстарды ұйымдастыруым керек. Оқыту мен оқуда оқушылардың сұрақ қою техникасына көп көңіл бөлемін. Сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын, яғни бақылау, талдау, қорытынды, интерпретация жасауларын дамытуды жалғастырамын. Балалардың сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін дамытуға байланысты, атап айтқанда: тыңдау мен зерттеу арқылы оқу, мәнмәтінге көңіл бөліп шешім қабылдау үшін тиісті өлшемдерді қолдана білу сияқты дағдылармен қоса, білім беру бағдарламасы мен оқыту үдерісін түсіну үшін қажетті теориялық базаны, қортынды мен тұжырымдарды қалыптастырудың тиісті әдістері мен технологияларын дамытамын.

Ендеше, біз бүгінгі сабағымызда хикаяттың оқиға желісіне арқау болған қилы-қилы кезеңді басынан өткерген кейіпкеріміз теңсіздік азабын қанша тартса да намысы мен адамдық арын жоқтай білген нар тұлғалы азамат – Бақтығұл тағдырына тоқталамыз. Жазушы әңгіме арқылы XІX ғасырдың ІІ жартысы мен XX ғасырдың бас кезіндегі қазақ даласындағы саяси әлеуметтік жағдайды, ел ішіндегі әділетсіздік, қанау, жала жабу, үстемдікті Бақтығұл арқылы шебер әрі дәлдікпен көрсетеді. Шығарманың «Қараш-қараш » аталуы да тарихи жер атауымен байланысты. Демек, жазушы тарихта болған шындықты көркем шығармаға арқау етіп отыр. Дерт пен ызадан құлантаза сауыққан,сергіп,ойнақшыған кейіпкер туар (Көрнекті қазақ жазушысы, мемлекеттік қайраткері Шерхан Мұртазаның «Қызыл жебе» романынынан үзінді) Бұл үзіндідегі Тұрар -1894, Жетісу облысы, Верный уезі Шығыс Талғар болысында өмірге келген қазақ қайраткері. «Бұл өзі Шілменбет руынан шыққан қарапайым қазақ еді. Қара шаруа болса да, рухы күшті, қайраты мол, қажырлы қазақ. Бұл атырапта одан өткен мерген, Іле Алатауын одан артық білетін адам болмаған». (Ш.М. Рысқұл. 192) Ал енді бір суреттейтін жері - Рысқұлдың түрмеден бір рет қашып шығып жасырын жүргенде, түрме басшыларының баласы Тұрарды өлтіреміз деген сөздерін естіп, амалсыздан сол түрмеге қайтып келетін кез. Бұл кездегі Рысқұл кескін келбеті былайша көрінді: «Сол күні сұрғылт іңірде Верныйдың облыстық түрмесінің сұрғылт қақпасын үсті-басы ұсқынсыздау, киім-басы жүдеу, ескі киіз қалпағына шөп шалам жабысып қалқан кеуделі, жазық жоталы, көзі ашулы арланның көзіндей ызғарлы бір адам келіп қақты». (Ш.М.Рысқұл 68) Шығармадағы бас кейіпкер Бақтығұлдың прототипі тарихи тұлға Жылқыайдаров Рысқұл - Тұрардың әкесі.Жастайынан әділетсіздік көрген, патша әкімшілігінің озбырлығына шыдамаған Рысқұл Жылқыайдарұлы 1904 жылы желтоқсанда халыққа тізесі батқан Саймасай Үшкемпіров деген болысты атып өлтіреді.

1. Абай Құнанбаев шығармаларындағы оқу-білім тақырыбы

2. М.Жұмабаевтың «Батыр Баян» поэмасындағы Батыр Баян бейнесі

3. «Қазақтың Толағайлары»

1. Ілияс Жансүгіров - өнер жаршысы

2. «Айман-Шолпан» жырындағы Айман бейнесі

3. Кітап - өмірлік серігің

1. Абайдың қара сөздеріндегі дидактикалық сарын

2. «Мен – балаң, жарық күнде сәуле қуған...» С.Торайғыров шығармалары негізінде

3. Ұлтын сүйген жүрек

Әдебиет 8.09.2015ж