Тақырып: Көркем шығармаларды талдау түрлері Жоспар: Прозалық және сюжетті шығармаларды талдау

5. Шумақ түрі анықталады. Төмендегі шумақ түрлерінің қайсысына жатады? Шумақ дегеніміз – аяқталған синтаксистік құрылым.

6. Тармақ – өлеңнің әр жолы.

• 
  Екі тармақты шумақ.
  

• 
  Үш тармақты шумақ.
  

• 
  Төрт шумақты шумақ.
  

• 
  Бес тармақты шумақ.
  

• 
  Алты тармақты шумақ.
  

• 
  Жеті тармақты шумақ.
  

• 
  Сегіз тармақты шумақ қайсысына жатады?
  

• 
  Ерікті өлең.
  

• 
  Бір бунақты өлең.
  

• 
  Екі бунақты өлең.
  

• 
  Үш бунақты өлең.
  

• 
  Төрт бунақты өлең.
  

1). Бір бунақты өлеңге 3, 4 не 5 буынды тармақтан тұратын өлеңдер жатады.

2). Екі бунақты өлеңге 6, 7, 8, 10 буынды тармақтан тұратын өлеңдер жатады.

3). Үш бунақты өлеңге 9, 11, 13 буынды тармақтан тұратын өлеңдер жатады.

4). Төрт бунақты өлеңге 14, 15, 16, 18 буынды тармақтан тұратын өлеңдер жатады.

Мысалы:

Ақбасты шыңдай \5\

Атам бар менің \5\

Сақалы қудай. \5\

8. Өлеңнің буын саны анықталады. Ол сөздегі дауысты дыбыстарға байланысты, яғни сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады. Оның түрлері:

• 
  Он бір буынды өлең
  

• 
  Тоғыз буынды өлең
  

• 
  Он буынды өлең
  

• 
  Сегіз буынды өлең
  

• 
  Жеті буынды өлең
  

• 
  Алты буынды өлең
  
• 
  Аралас буынды өлең
  

• 
  Көп буынды өлең
  

• 
  Қара өлең ұйқасы: А А Б А
  
• 
  Егіз ұйқас: А А Б Б
  
• 
  Шалыс ұйқас: А Б А Б
  
• 
  Ерікті ұйқас: А Б В Г
  
• 
  Аралас ұйқас: А А Б В Б В Б
  
• 
  Шұбыртпалы ұйқас: А А А А
  
• 
  Аттамалы ұйқас: А Б В Б